Ένας στους τέσσερις από μας θα κληθεί να αντιμετωπίσει ένα θρομβωτικό επεισόδιο διαφορετικής βαρύτητας στη διάρκεια της ζωής του, ως νοσηλευόμενος ή εξωτερικός ασθενής.
Ο σχηματισμός θρόμβου στο εσωτερικό μιας αρτηρίας ή φλέβας, που θα εμποδίσει ή και θα διακόψει τη ροή του αίματος, μπορεί να προκαλέσει –ανάλογα με την περιοχή όπου εκδηλώνεται- ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα του μυοκαρδίου, αποφρακτική περιφερική αρτηριακή νόσο, θρομβοφλεβίτιδα ή πνευμονική εμβολή. Η αναγνώριση της συμπτωματολογίας και η έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας είναι καθοριστική για την έκβαση του ασθενούς.
Με αφορμή της Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης, η Α΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του ΑΠΘ στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ διοργανώνει εκδήλωση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού την ερχόμενη Κυριακή, 13 Οκτωβρίου, στη στάση μετρό Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη, με τον ευρηματικό τίτλο – σύνθημα «Αποφεύγω τη θρόμβωση – Ζω με ΜΕΤΡΟ» (χωρίς τονισμό στη λέξη ΜΕΤΡΟ).
Ο διευθυντής της Κλινικής, καθηγητής Παθολογίας στο ΑΠΘ, διευθυντής της Πανεπιστημιακής Α’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής στο ΑΧΕΠΑ, Χρήστος Σαββόπουλος, μιλά στο iatronet.gr για τους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου και τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια που δεν πρέπει κάποιος να αγνοήσει.
Πού εκδηλώνεται θρόμβος
Ο θρόμβος μπορεί να δημιουργηθεί και στα δύο είδη αιμοφόρων αγγείων, τις αρτηρίες και τις φλέβες. «Ένας θρόμβος στις αρτηρίες του εγκεφάλου προκαλεί ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, σε αυτές της καρδιάς προκαλεί έμφραγμα του μυοκαρδίου, ενώ στην περιφέρεια δημιουργεί αποφρακτική περιφερική αρτηριακή νόσο», εξηγεί ο καθηγητής και συμπληρώνει: «Ένας θρόμβος στις φλέβες των κάτω άκρων προκαλεί θρομβοφλεβίτιδα και αν φύγει από εκεί ένα κομμάτι και πάει στον πνεύμονα θα κάνει τη λεγόμενη πνευμονική εμβολή».
Η συμπτωματολογία είναι επίσης ανάλογη της περίπτωσης. «Αν γίνει μια θρόμβωση στα αγγεία του εγκεφάλου, ανάλογα με ποια περιοχή του εγκεφάλου αρδεύει το συγκεκριμένο αγγείο που αποφράσσεται, μπορεί να προκληθεί εγκεφαλικό που θα εκδηλωθεί με δυσαρθρία, με μυική αδυναμία ή ημιπληγία –δεν μπορείς να σηκώσεις χέρι, πόδι- με επιληψία κ.ά.», αναφέρει. Στο έμφραγμα, όπως διευκρινίζει, η συμπτωματολογία είναι πιο σαφής, με οπισθοστερνικό άλγος, ενώ αν φράξει περιφερειακή αρτηρία, το άκρο θα είναι λευκό, ψυχρό, με εμφανή διαφορά θερμοκρασίας με το άλλο άκρο, και θα πονάει πολύ. «Αν έχουμε απόφραξη φλέβας στο κάτω άκρο, η εικόνα θα είναι εντελώς αντίθετη: θα είναι ζεστό, κόκκινο και πρησμένο, θα έχει οίδημα. Από εκεί αν πάει κάποιο κομμάτι στον πνεύμονα και κάνει την πνευμονική εμβολή, εκεί πάλι θα πονάει στο στήθος αιφνίδια, ενώ μπορεί να εκδηλωθεί βήχας, αιμόπτυση, ταχυκαρδία κλπ».
Παράγοντες κινδύνου και πρώιμα σημάδια
Κάπνισμα, παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης, υψηλή πίεση, χοληστερίνη και σάκχαρο είναι οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την φθορά του εσωτερικού των αιμοφόρων αγγείων, που αποτελεί την αιτία της θρόμβωσης. «Φθείρουν το ενδοθήλιο, τον τάπητα του αγγείου εσωτερικά και τον στενεύουν, περιορίζοντας τη ροή του αίματος. Όταν φτάσει να στενεύσει τόσο πολύ, –και με το άγχος που έχουμε κυνηγώντας το 24ωρο καθημερινά- κάποια ώρα φράσσει και γίνεται ο θρόμβος», εξηγεί ο κ.Σαββόπουλος.
Σε αυτούς τους παράγοντες κινδύνου, καθώς και στα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια που πρέπει να κινητοποιήσουν το άτομο για να ζητήσει εξέταση, θα επικεντρωθεί η ενημερωτική εκδήλωση της Κυριακής.
«Χωρίς να θορυβούμε τους πολίτες θα τους ενημερώσουμε ότι αν κάποιος περπατά και αισθανθεί κάποιον πόνο, ας μην το αμελήσει. Μπορεί να μην είναι τίποτα, να είναι μυοσκελετικό άλγος, να ήταν σε έναν χώρο που κρύωσε, αλλά μπορεί να είναι και από την καρδιά», αναφέρει και προσθέτει: «Αν μια κοπέλα παίρνει αντισυλληπτικά, που ξέρουμε ότι αυτά μπορούν να επηρεάσουν το σύστημα πήξης, να κοιτάξουμε αν έχει θρομβοφιλία. Αν είναι και καπνίστρια ή παχύσαρκη, να δει τουλάχιστον τους κλασικούς δείκτες της πήξης – αιμόστασης, γιατί μπορεί να κάνει θρόμβους και πνευμονική εμβολή».
Ζώντας με ΜΕΤΡΟ
Διατροφική παιδεία, άσκηση, μείωση καθιστικής ζωής, διακοπή καπνίσματος και τακτική μέτρηση πίεσης, σακχάρου και χοληστερίνης είναι συνήθειες που μειώνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, ενώ μια πλειάδα φαρμάκων που μπορούν να τον ρυθμίσουν βρίσκονται στη «φαρέτρα» των γιατρών.
Φορώντας μπλουζάκια με το μότο της φετινής εκδήλωσης, γιατροί της κλινικής και εθελοντές φοιτητές θα βρίσκονται το πρωί της Κυριακής στο μετρό Αγίας Σοφίας, μοιράζοντας ενημερωτικό υλικό για όλα τα παραπάνω. Την προηγούμενη (12 Οκτωβρίου) ημέρα γενικής εφημερίας του ΑΧΕΠΑ, όλο το ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό των επειγόντων θα φοράει τα ίδια μπλουζάκια στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης του κοινού.
Ο καθηγητής Χ. Σαββόπουλος θα απευθύνει μια υπενθυμιστική ομιλία, ενώ αρχαιολόγος θα ξεναγήσει τους παρευρισκόμενους στις αρχαιότητες του συγκεκριμένου σταθμού.