Μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο με τίτλο 200 χρόνια ελληνικής οικονομίας: μεταξύ κράτους και αγοράς, που εκδόθηκε από το Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος. Η επιμέλεια του βιβλίου ανήκει στον επιστημονικό υπεύθυνο του Ιστορικού Αρχείου της Τράπεζας της Ελλάδος και επίκουρο καθηγητή Οικονομικής Ιστορίας και Πολιτικής Οικονομίας του Παντείου Πανεπιστημίου Ανδρέα Κακριδή.
Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση, αφετηρία για την έκδοση του βιβλίου αποτέλεσε η επιστημονική συνάντηση με τίτλο «200 χρόνια ελληνικής οικονομίας: μεταξύ κράτους και αγοράς», που συνδιοργανώθηκε τον Δεκέμβριο του 2021 στο Ναύπλιο από τα Ιστορικά Αρχεία της Αlpha Bank και της Τράπεζας της Ελλάδος, με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση. Στη συνάντηση πήραν μέρος σημαντικοί οικονομολόγοι, ιστορικοί, πολιτικοί επιστήμονες και κοινωνιολόγοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό, πολλοί από τους οποίους μετέχουν στον συλλογικό τόμο. Κεντρικοί ομιλητές στη συνάντηση ήταν ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας και ο Προέδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Αlpha Bank Βασίλειος Ράπανος.
Περιεχόμενα του βιβλίου
- «Μια σύντομη επισκόπηση της δημογραφικής ιστορίας της Ελλάδας» από τον Βύρωνα Κοτζαμάνη, τ. καθηγητή Δημογραφίας στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
- «Γυναίκες εν κινήσει: ο μακρύς δρόμος προς την ισότητα» από την Αντιγόνη Λυμπεράκη, καθηγήτρια Οικονομικών στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου.
- «Κράτος και οικονομία στη νεότερη Ελλάδα: κρίσιμες αλληλεπιδράσεις από το 1821 έως σήμερα» από τον Γιώργο Αλογοσκούφη, ομότιμο καθηγητή Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
- «Μακροχρόνια δημόσια οικονομικά και δημοσιονομική ικανότητα του ελληνικού κράτους» από τους Παντελή Καμμά, αναπληρωτή καθηγητή στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, και Φραγκίσκο Κουτεντάκη, επίκουρο καθηγητή Δημόσιας Οικονομικής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
- «Εξωοικονομικοί αναπτυξιακοί παράγοντες: η θεσμοποίηση της επαγγελματικής διοίκησης» από την Καλλιόπη Σπανού, καθηγήτρια Διοικητικής Επιστήμης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
- «Ελληνική γεωργία, 19ος-20ός αιώνας: από την αυτοκατανάλωση στην αγορά, από την αγορά στην κρατική ρύθμιση» από τον Αλέξη Φραγκιάδη, οικονομικό ιστορικό, διδάκτορα του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας.
- «Μια σύντομη ιστορία της ελληνικής εκβιομηχάνισης» από τον Ανδρέα Κακριδή.
- «Εσωτερικοί και διεθνείς παράγοντες που επηρέασαν τη βιομηχανική ανάπτυξη στη μεταπολεμική Ελλάδα» από τον Τάσο Γιαννίτση, ομότιμο καθηγητή Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
- «H εξέλιξη του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος: από τον ηλεκτρικό φανοστάτη στο ηλεκτρικό αυτοκίνητο» από τη Δανάη Διακουλάκη, ομότιμη καθηγήτρια του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
- «Βιομηχανική ανάπτυξη και τεχνολογική εξέλιξη: προκλήσεις, μετασχηματισμοί, δημόσιες πολιτικές και επιχειρηματικές στρατηγικές» από τον Γιάννη Καλογήρου, ομότιμο καθηγητή Τεχνολογικής Οικονομικής και Βιομηχανικής Στρατηγικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
- «Η ελληνική εμπορική ναυτιλία στα 200 χρόνια του ελληνικού κράτους» από την Κατερίνα Παπακωνσταντίνου, ιστορικό, διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Περισσότερα για το βιβλίο
Παρά τις δοκιμασίες του παρελθόντος και τις προκλήσεις που διαγράφονταν στο μέλλον, η απόσταση που έχει διανύσει η ελληνική οικονομία στη μακρά διάρκεια είναι εντυπωσιακή. Μια φτωχή, αγροτική οικονομία κατάφερε μέσα σε δύο αιώνες να δεκαπλασιάσει το βιοτικό επίπεδο και να διπλασιάσει το προσδόκιμο ζωής των κατοίκων της, με αποτέλεσμα σήμερα – και παρά το βαθύ τραύμα της πρόσφατης κρίσης – να συγκαταλέγεται μεταξύ των πλέον ανεπτυγμένων οικονομιών του κόσμου.
Η πορεία αυτή δεν υπήρξε ούτε γραμμική ούτε προδιαγεγραμμένη. Επιτυχίες και ανατροπές, άλματα και πισωγυρίσματα χαρακτηρίζουν τον σταδιακό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Σε πολλά σταυροδρόμια, η αλληλεπίδραση της κρατικής πολιτικής και των δυνάμεων της αγοράς υπήρξε καθοριστική στη διαμόρφωση της τελικής κατεύθυνσης. Εξίσου καθοριστικός υπήρξε ο ρόλος του διεθνούς περιβάλλοντος, καθώς και η σύνθεση ιδεών και συμφερόντων. Οι ποικίλες αυτές επιδράσεις συνθέτουν τον ιστορικό καμβά από τον οποίο αντλούν τα θέματά τους οι συντελεστές του βιβλίου, που αποτιμούν διαφορετικές πτυχές της πορείας της ελληνικής οικονομίας από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα.
Ορισμένα κεφάλαια του βιβλίου ξεφεύγουν από τη συνήθη θεματολογία της οικονομικής ιστορίας και επεκτείνονται στη δημογραφία, την τεχνολογία, τις έμφυλες σχέσεις και τη συγκρότηση της διοίκησης. Άλλα πάλι φιλοδοξούν να προσφέρουν ασυνήθιστες αναγνώσεις σε πιο συνηθισμένα θέματα, κομίζοντας νέα δεδομένα ή αμφισβητώντας κατεστημένες ερμηνείες. Καθένα προσπαθεί να συμπυκνώσει, σε λίγες σελίδες, τη σύγχρονη επιστημονική συζήτηση γύρω από το εκάστοτε θέμα.