Πονοκέφαλο προκαλούν σε πολιτεία, επιχειρήσεις και εργαζόμενους οι περίπου 80.000 κενές θέσεις εργασίας σε ξενοδοχεία και εστίαση που υπάρχουν, σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων σε Επισιτισμό και Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ), λίγο πριν ξεκινήσει η φετινή τουριστική σεζόν. Κι αυτό ενώ οι προοπτικές για τον τουρισμό στη χώρα μας για το 2024 εμφανίζονται εξαιρετικές, σύμφωνα και με τα πρώτα στοιχεία από τις κρατήσεις του καλοκαιριού.
Ήδη, οι εργαζόμενοι μέσω της ΠΟΕΕΤ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου καθώς οι κενές θέσεις στον κλάδο, ο οποίος απασχολεί περισσότερους από 400.000 εργαζόμενους, αυξάνονται σταθερά τα τελευταία χρόνια και πλέον αγγίζουν τις 80.000. Κάποιες από αυτές φιλοδοξεί να καλύψει η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης μέσω της νέας πλατφόρμας «Jobmatch», ενώ αναζητούνται λύσεις και μέσω των μετακλήσεων εργαζομένων από τρίτες χώρες. Οι εργαζόμενοι πάντως αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο κινητοποιήσεων ακόμη και εντός της τουριστικής περιόδου, ζητώντας άμεσα και δραστικά μέτρα από την πολιτεία.
Αναλυτικά, το 2021 οι κενές θέσεις ήταν 57.700, το 2022 έφθασαν τις 60.000, πέρυσι υπερέβησαν τις 60.000 και φέτος υπολογίζονται σε 80.000. Εξ αυτών οι 53.000 αφορούν ξενοδοχεία και οι 30.000 την εστίαση.
Με αυτά τα δεδομένα, ακόμη κι αν υλοποιηθούν στο σύνολό τους οι προγραμματισμένες 11.000 μετακλήσεις εργαζομένων από τρίτες χώρες, ούτε οι κενές θέσεις θα καλυφθούν ούτε οι ειδικότητες που απαιτούνται θα εξασφαλισθούν. Μάλιστα, καθώς το πρόβλημα αποκτά χρόνια χαρακτηριστικά, μεγεθύνεται.
Η εντατικοποίηση της εργασίας τα προηγούμενα χρόνια, προκειμένου να καλυφθούν οι παροχές προς τους τουρίστες, με λιγότερο προσωπικό, κάνει τους εργαζόμενους στον κλάδο εξαιρετικά επιφυλακτικούς ως προς το ενδεχόμενο να εργαστούν και τη φετινή σεζόν υπό τις ίδιες συνθήκες. Έτσι, οι περισσότεροι δηλώνουν ξεκάθαρα ότι αναζητούν αλλού εργασία, με ίδιους ή και χαμηλότερους μισθούς, αλλά σαφώς καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Σε αυτό το τοπίο, ακόμη και οι σοβαρές επιχειρήσεις, που τηρούν τους όρους εργασίας και τις συλλογικές συμβάσεις, δυσκολεύονται να βρουν εργαζόμενους, πολλώ δε μάλλον όταν πολλοί, σύμφωνα με τις καταγγελίες, επιλέγουν να εργαστούν ανασφάλιστοι ή υπο-ασφαλισμένοι, ώστε να διατηρούν και το δικαίωμα λήψης του εποχικού επιδόματος.
Έτσι, και παρότι υπάρχει ενεργή κλαδική σύμβαση, με αμοιβές υψηλότερες από τις κατώτατες, οι ξενοδόχοι δεν βρίσκουν προσωπικό, ιδίως σε κάποιες ειδικότητες όπως σερβιτόροι, καμαριέρες, κηπουροί. Το ίδιο συμβαίνει και με την εστίαση σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, όπου το κόστος ζωής για τους εργαζόμενους στην κουζίνα και στη σάλα είναι απαγορευτικό.
Σύμφωνα πάντως με τους συνδικαλιστές, οι κενές θέσεις εργασίας δεν είναι η αιτία αλλά το σύμπτωμα του προβλήματος και ζητούν, μεταξύ άλλων, την επίσπευση εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας στον κλάδο, αν και βάσει του προγραμματισμού, ο τουρισμός θα είναι ο τελευταίος, μαζί με τις υπηρεσίες, όπου θα εφαρμοστεί το μέτρο.
Σύμφωνα με την ΠΟΕΕΤ, ένας από τους ανασταλτικούς παράγοντες για την απασχόληση των νέων στον τουριστικό τομέα είναι η εντατικοποίηση της δουλειάς κατά την περσινή σεζόν λόγω των χιλιάδων κενών θέσεων που υπήρχαν, γεγονός που λειτουργεί αποτρεπτικά ώστε οι εργαζόμενοι να επιστρέψουν και φέτος στον κλάδο.
Με βάση τα επικαιροποιημένα στοιχεία, το μεγαλύτερο πρόβλημα ελλείψεων παρατηρείται στις περιοχές με έντονη τουριστική κίνηση, όπως Κρήτη, Ρόδος και Χαλκιδική. Το 2023, σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων που διεξήγαγε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, περίπου μία στις 5 θέσεις παρέμεινε κενή στα ελληνικά ξενοδοχεία, με τις ελλείψεις να υπολογίζονται συνολικά στις 53.229 θέσεις εργασίας.
Το μεγαλύτερο ποσοστό ελλείψεων παρατηρείται στα ξενοδοχεία 3 αστέρων (24%) και το μικρότερο, αντίστοιχα, στα ξενοδοχεία 5 αστέρων (14%). Από το σύνολο των ξενοδοχείων, το 35% εμφάνιζε έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση καμαριέρας, το 25% σε τουλάχιστον μία θέση σερβιτόρου, το 21% σε τουλάχιστον μία θέση receptionist και Barista/Barman-Barwoman και Receptionist, και το 19% παρουσίαζε έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση καθαριστή εσωτερικών και εξωτερικών χώρων και λαντζέρη.
Νέα πλατφόρμα από τη ΔΥΠΑ
Σε αυτό το πλαίσιο, η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης αναμένεται να θέσει άμεσα σε λειτουργία μια νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα, την «JOBMATCH», μέσω της οποίας θα γίνεται η σύζευξη της προσφοράς και της ζήτησης στον κλάδο του επισιτισμού και του τουρισμού.
Θα δίνεται δηλαδή η δυνατότητα σε όσους αναζητούν εργασία στον κλάδο του τουρισμού να διασυνδεθούν άμεσα με τους εργοδότες που αναζητούν προσωπικό. Βάσει του σχεδιασμού, ο υποψήφιος εργαζόμενος, αφού κατεβάσει δωρεάν τη σχετική εφαρμογή από το App Store ή το playstore, θα σκιαγραφεί το προφίλ του.
Θα διαμορφώνει δηλαδή το περίγραμμα των θέσεων εργασίας που επιθυμεί να απασχοληθεί, θα καθορίζει το ωράριο, την περιοχή, αλλά και το εύρος του μισθού. Αντίστοιχα, οι εργοδότες θα μπορούν να δημιουργήσουν το επαγγελματικό τους προφίλ και να κάνουν άμεσα σύνδεση (match) με τον εργαζόμενο στη θέση εργασίας που έχουν ανοίξει, βάσει της περιοχής που δραστηριοποιούνται, του εύρους των αμοιβών που είναι διατεθειμένοι να δώσουν και τα προσόντα που αναζητούν. Εφόσον υπάρξει αντιστοίχιση εργαζόμενου με εργοδότη, άμεσα θα κλείνεται ραντεβού για συνέντευξη, είτε μέσω βιντεοκλήσης είτε τηλεφωνικά.
Η νέα αυτή εφαρμογή από τη ΔΥΠΑ θα αφορά τόσο τους κλάδους προσωρινής όσο και μόνιμης εργασίας σε εστίαση και τουρισμό.