Το Μάιο του 2020, λόγω του ξεσπάσματος της πανδημίας, δόθηκε κατ' εξαίρεση η δυνατότητα στις επιχειρήσεις εστίασης ολόκληρης της χώρας να καταλάβουν μεγαλύτερο κοινόχρηστο χώρο με τραπεζοκαθίσματα. Στόχος ήταν αφενός να καλύψουν κάποιες από τις απώλειες των περιοριστικών μέτρων και από την άλλη να τηρήσουν τις προβλεπόμενες αποστάσεις, ως μέτρο αποφυγής διάδοσης του κορωνοϊού.
Με διαδοχικές παρατάσεις η παραχώρηση αυτή ίσχυσε σχεδόν τρία χρόνια. Από τις 15 Ιανουαρίου του 2023, οι καταστηματάρχες οφείλουν να επιστρέψουν στις κανονιστικές διατάξεις που ίσχυαν πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας.
Ο κλάδος απέστειλε υπομνήματα στα αρμόδια υπουργεία (Εσωτερικών, Ανάπτυξης, Οικονομικών), ζητώντας νέα παράταση στο ειδικό καθεστώς για ολόκληρο το 2023, επικαλούμενος αυτή τη φορά το υψηλό ενεργειακό κόστος.
Ο υφυπουργός Εσωτερικών, Στέλιος Πέτσας, ήταν κάθετος ως προς την εφαρμογή του νόμου, προαναγγέλλοντας από τη Βουλή διάταξη που θα αυστηροποιεί τις ποινές για τους παραβάτες, με πρόβλεψη ακόμα και για «σφράγισμα» καταστημάτων που καταλαμβάνουν επιπλέον δημόσιο χώρο.
Στη Θεσσαλονίκη, σχεδόν δύο εβδομάδες μετά τη λήξη της παράτασης, η εικόνα ελάχιστα έχει αλλάξει. Ο κεντρικός Δήμος περιορίζεται προς το παρόν σε συστάσεις, δίνοντας χρόνο στους καταστηματάρχες να συμμορφωθούν, ενώ βρίσκεται σε διαβούλευση με τους εκπροσώπους του κλάδου, αναζητώντας εναλλακτικούς τρόπους.
Μια αν μη τι άλλο πρωτότυπη ιδέα, που προβλέπει να συνυπολογιστούν δενδροδόχοι και ΚΑΦΑΟ στα τετραγωνικά που παραχωρούνται, ώστε με βάση τον συντελεστή να αυξηθεί η δυνατότητα ανάπτυξης επιπλέον τραπεζοκαθισμάτων στην ίδια επιφάνεια, έχει προκαλέσει την αντίδραση της αντιπολίτευσης και ενώσεων πολιτών, που ζητούν την πιστή εφαρμογή της κανονιστικής διάταξης.
Η «αυτοψία» του Euro2day.gr στο κέντρο της Θεσσαλονίκης δείχνει πως η προβληματική κατάσταση σε ό,τι αφορά την διέλευση πεζών παραμένει η ίδια σε δημοφιλείς περιοχές όπως τα Λαδάδικα, η παραλιακή λεωφόρος Νίκης, οι οδοί Μητροπόλεως, Καρόλου Ντηλ, Π. Κορομηλά, Κομνηνών κ.ά.
Καταστηματάρχες: Παράταση με μικρό κόστος
Η Ένωση Εστιατόρων, Ψητοπωλών και Καφέ – Μπαρ Ν. Θεσσαλονίκης, κατ’ ιδίαν ή μέσω της Ομοσπονδίας (ΠΟΕΣΕ), ζήτησε παράταση λόγω ενεργειακού κόστους. Μετά την απόρριψη από την κυβέρνηση, διεκδικεί τώρα διατήρηση του καθεστώτος που ίσχυσε στην πανδημία, όπου είναι εφικτό, με ένα μικρό κόστος.
«Δεν προλάβαμε να συνέλθουμε από τους περιορισμούς της πανδημίας και ήρθε ο διπλασιασμός, ως και τριπλασιασμός των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου», λέει στο Euro2day.gr ο Γενικός Γραμματέας της Ένωσης, Μιχάλης Επιτροπίδης και προσθέτει: «Έχουμε ζητήσει από τον Δήμο Θεσσαλονίκης, όπου υπάρχει η δυνατότητα επέκτασης των διαθέσιμων χώρων, αυτό να επιτραπεί με ένα ελάχιστο αντίτιμο για το πρόσθετο μέρος, καθώς ο Δήμος δεν μπορεί μεμονωμένα να δώσει παράταση στην ατελή χρήση».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η διαβούλευση βρίσκεται σε εξέλιξη, με τον Δήμο να υπόσχεται πως μέχρι να βρεθεί λύση θα δείξει κάποια ανοχή, περιοριζόμενος σε συστάσεις αντί για πρόστιμα.
Η εναλλακτική
Μια από τις εναλλακτικές λύσεις που βρέθηκαν στο τραπέζι των συναντήσεων των εκπροσώπων του κλάδου με τον αρμόδιο αντιδήμαρχο Οικονομικών, Σωκράτη Δημητριάδη, ήταν αυτή της έμμεσης δυνατότητας αύξησης των τραπεζοκαθισμάτων μέσω της έμμεσης αύξησης του νοικιασμένου χώρου.
Σύμφωνα με την πρόταση, χώροι μπροστά στα καταστήματα που περιέχουν δενδροδόχους ή στοιχεία αστικού εξοπλισμού όπως παγκάκια, ΚΑΦΑΟ ή πινακίδες να συνυπολογίζονται στον κοινόχρηστο χώρο που νοικιάζει ο επιχειρηματίας. Έτσι, με τον προβλεπόμενο συντελεστή 0,7 θα έχει τη δυνατότητα τοποθέτησης επιπλέον τραπεζιών ή μόνο καθισμάτων, χωρίς αυτά να αυξάνουν την επιφάνεια ανάπτυξής τους.
«Τα 1.300 από τα 1.500 μαγαζιά έχουν μπροστά στην προβολή τους κάποιο εμπόδιο, όπως μια δενδροδόχο ή αστικό εξοπλισμό. Η κανονιστική λέει ότι πρέπει να κρατάμε 50 εκατοστά από αυτά. Άρα από τα 10 τ.μ. που έχει κάποιος πέφτει στα 7 τ.μ. Αν συνυπολογιστεί το σύνολο του εμβαδού -10 τ.μ. αντί για 7-, με τον συντελεστή 0,7 που προβλέπει ο νόμος για τα καθίσματα, μπορεί να βάλει 13 καθίσματα αντί για 10, στην ίδια επιφάνεια, πιο πυκνά», εξηγεί στο Euro2day.gr ο κ. Δημητριάδης.
Ο αντιδήμαρχος διαψεύδει πως υπάρχει σιωπηρή παράταση. «Έχουμε ξεκινήσει έναν κύκλο ενημέρωσης των καταστηματαρχών, ξεκινώντας από τα παραβατικά μαγαζιά που όλοι ξέρουμε ποια είναι. Γίνεται σύσταση για να μην επικαλεστεί κάποιος ότι δεν το ήξερε ή δεν ενημερώθηκε. Την επόμενη μέρα μπορεί να μπει πρόστιμο, ενώ σε περίπτωση καταγγελίας δεν υπάρχει σύσταση, αλλά απευθείας πρόστιμο».
Φίλοι Ιστορικού Κέντρου: Φαεινή ιδέα
Η πρόταση προκάλεσε την αντίδραση δημοτικών συμβούλων της αντιπολίτευσης και του Σωματείου Φίλοι Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, που μέσα από παρεμβάσεις του επιχειρεί μεταξύ άλλων να υπερασπιστεί τον δημόσιο χώρο και το δικαίωμα διέλευσης πεζών και ΑμΕΑ από τα κατειλημμένα πεζοδρόμια.
«Δεν ξέρω ποιος είχε αυτή την φαεινή ιδέα και αν θα καταλήξουν σε αυτή. Κατά την δική μας άποψη αυτό είναι αντίθετο σε όσα ορίζει η 327/2021 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, δηλαδή την κανονιστική απόφαση για τα τραπεζοκαθίσματα», λέει στο Euro2day.gr ο εκπρόσωπος του Συλλόγου, Άκης Λαζάρου και προσθέτει: «Την κανονιστική δεν μπορείς να την τροποποιήσεις, αλλά να κάνεις νέα κανονιστική, με την προβλεπόμενη διαδικασία.
«Καταλαβαίνουμε το πρόβλημα των καφέ και των εστιατορίων, ενώ κι εμείς όλοι θέλουμε να πίνουμε τον καφέ μας έξω. Αρκεί η ανάπτυξη του εξοπλισμού να είναι σε όρια που να μπορεί να περπατάει, γιατί είναι αποκλεισμένα ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα», σημειώνει ο κ. Λαζάρου και καταλήγει: «Σε πολλές περιπτώσεις ο πεζός αναγκάζεται να περνάει στο οδόστρωμα, με όσους κινδύνους αυτό συνεπάγεται. Δεν το συζητάω για τους ΑμΕΑ, οι οποίοι είναι εντελώς αποκλεισμένοι από μεγάλες περιοχές».