Περισσότερα από ένα εκατομμύριο κρούσματα κορωνοϊού σε παιδιά έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας στην Ελλάδα. Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΔΥ, που ανακοινώθηκαν στη Διημερίδα της Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικών Λοιμώξεων στη Θεσσαλονίκη, μέχρι και το Νοέμβριο του 2022 είχαν επιβεβαιωθεί 1.088.000 κρούσματα σε παιδιά, που αντιστοιχούν στο 20,2% των συνολικών περιπτώσεων.
Οι νοσηλείες παιδιών και εφήβων ως 19 ετών ήταν 7.627. Στις ΜΕΘ εισήχθησαν 75 παιδιά, εκ των οποίων τα 50 (67%) είχαν χρόνια υποκείμενα νοσήματα. Συνολικά καταγράφηκαν 11 θάνατοι (4 στην ηλικιακή κατηγορία από 0-4 ετών, 2 στην ομάδα 10-14 και 5 από 15-19). Το 67% των παιδιών που κατέληξαν είχε υποκείμενο νόσημα. Οι θάνατοι ανήλικων αντιπροσωπεύουν το 0,03% του συνόλου των θανάτων.
Η Μαρία Τσολιά (φωτο), καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ, Διευθύντρια Β’ Παιδιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ, ΓΝΑ «Π.& Α. Κυριακού» και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικών Λοιμώξεων, μετέφερε δεδομένα από τις νοσηλείες παιδιών στο νοσοκομείο όπου εργάζεται:
Μέχρι μέσα προς τέλη Οκτωβρίου νοσηλεύτηκαν στο «Π. & Α. Κυριακού» πάνω από 800 παιδιά. Τα μισά ήταν κάτω των 12 μηνών και τα 2/3 από αυτά ήταν πολύ μικρά βρέφη τα οποία συνήθως εισάγονται για παρακολούθηση γιατί έχουν πυρετό.
Το 27% των παιδιών που νοσηλεύτηκαν είχαν υποκείμενο νόσημα. Η νόσος κατά κανόνα ήταν ήπια, με πυρετό και συμπτώματα από το αναπνευστικό. «Σοβαρότερες διαγνώσεις, όπως περικαρδίτιδα, μυοκαρδίτιδα, παρεγκεφαλίτιδα, εγκεφαλοπάθεια, ήταν μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού», είπε η κ. Τσολιά.
Σημαντικό ποσοστό μικρών ασθενών, ιδίως με την παραλλαγή Όμικρον, μπήκε για πυρετικούς σπασμούς και ένας σημαντικός αριθμός, πάλι με την Όμικρον, είχε λαρυγγίτιδα. Αυτά τα περιστατικά είναι συχνότερα τώρα σε σχέση με προηγούμενες παραλλαγές.
Τριάντα παιδιά, κυρίως έφηβοι, έκαναν πνευμονία, πολύ λιγότερα με την Όμικρον. Το 2022 παρουσιάστηκαν μόνο 1-2 περιστατικά, και κυρίως με υποκείμενο νόσημα. Από τους εφήβους οι περισσότεροι με πνευμονία ήταν παχύσαρκοι.
Αντίθετα, με την Όμικρον αυξήθηκαν οι νευρολογικές εκδηλώσεις, κυρίως πυρετικοί σπασμοί ή πονοκέφαλος, παρατήρηση που συμπίπτει με τα επιδημιολογικά δεδομένα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες και από τις ΗΠΑ.
Πολυκεντρική μελέτη στην Ελλάδα μέχρι τέλος του 2021 από όλες τις πανεπιστημιακές κλινικές, έδειξε πως 119 παιδιά παρουσίασαν πολυσυστηματικό υπερφλεγμωνώδες σύνδρομο (MIS-C), δηλαδή μια συχνότητα 1 στις 1.560 λοιμώξεις, με σοβαρές εκδηλώσεις και βαριά νόσο. Στη ΜΕΘ εισήχθησαν 25 περιστατικά και 1 κατέληξε.
Σύμφωνα με την κ. Τσολιά, το σύνδρομο είχε μειωθεί ήδη με την παραλλαγή Δέλτα, αλλά με την Όμικρον έχει σχεδόν εξαφανιστεί.
Σε ό,τι αφορά τη long COVID σε παιδιά, παρατήρησε πως μένει να φανεί στο μέλλον το μέγεθος, αλλά «γεγονός είναι πως κάτι υπάρχει εκεί».
Στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης
Στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης, έχουν νοσηλευτεί 726 παιδιά με COVID-19 στη Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων. Τρία παιδιά νοσηλεύτηκαν στη ΜΕΘ Παίδων και τρία βρέφη στη ΜΕΘ Νεογνών, εκ των οποίων το ένα δυστυχώς κατέληξε.
Σύμφωνα με την Ελπίδα Χατζηαγόρου, αναπληρώτρια καθηγήτρια παιδιατρικής πνευμονολογίας στη Γ Παιδιατρική Κλινική, που παρέθεσε τα συγκεκριμένα στοιχεία, 45 παιδιά παραπέμφθηκαν στην Παιδοπνευμονολογική Μονάδα, είτε από τη Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων είτε από νοσοκομεία της περιφέρειας. Κυρίως παραπονιόταν για δυσανοχή στην άσκηση και λιγότερο συχνά βήχα. Τρία παιδιά με συννοσηρότητες συνεχίζουν να παραπονιούνται για δυσανοχή στην άσκηση, ακόμη και 6,5 μήνες μετά τη λοίμωξη.
Σύμφωνα με την κ. Χατζηαγόρου, θα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα μια συγκριτική ανάλυση των επιπτώσεων κορωνοϊού και άλλων αναπνευστικών ιών «γιατί ήδη τώρα βλέπουμε πολύ σοβαρότερα περιστατικά από άλλους αναπνευστικούς ιούς σε παιδιά, σε σχέση με τη λοίμωξη από κορωνοϊό», όπως είπε.
Προστασία εμβολίου σε παιδιά
Η παραλλαγή Όμικρον ήρθε να αλλάξει τα δεδομένα αναφορικά με τον βαθμό προστασίας παιδιών και εφήβων με τον εμβολιασμό. Η προστασία από λοίμωξη, που είχε ξεκινήσει από 100% στις αρχικές μελέτες και κυμάνθηκε πάνω από 90% με δεδομένα στο πεδίο, υποχώρησε με την Όμικρον στο 60%, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη στις ΗΠΑ και μάλιστα έπεσε στο 30% λίγους μήνες μετά τον εμβολιασμό. Δεδομένα από την Ιταλία είναι μάλλον απογοητευτικά, προσδιορίζοντας στο 41% την προστασία έναντι σοβαρής νόσου και εισαγωγής.
Η κ. Τσολιά επεσήμανε τον υψηλό βαθμό ανοσίας που προκύπτει από τον συνδυασμό νόσησης και εμβολιασμού. Αναφέρθηκε σε πρόσφατα δεδομένα παρατήρησης σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ, που έδειξαν πως 66% των παιδιών με βάση τα δείγματα είχαν ανοσία στον ιό. «Είμαι σίγουρη ότι τώρα πρέπει να έχει φτάσει το 90%», πρόσθεσε.
Σε ό,τι αφορά την ασφάλεια του εμβολιασμού, τα δεδομένα δεν έχει αλλάξει, με τον κίνδυνο μυοκαρδίτιδας να περιορίζεται σε 1-1,5 περιπτώσεις ανά 10.000 εφήβους και πολύ πιο σπάνια στα μικρότερα παιδιά. Ο κίνδυνος είναι 2 ως και 6 φορές μεγαλύτερος με τη νόσηση συγκριτικά με αυτόν από τον εμβολιασμό.
Να εμβολιαστούν τα παιδιά;
Με βάση όλα τα παραπάνω, και απαντώντας στο ερώτημα της εισήγησής της, που αφορούσε τον εμβολιασμό ή μη των παιδιών, η κ. Τσολιά ανέφερε πως η ίδια υποστηρίζει τον εμβολιασμό γενικότερα. Ωστόσο, καθώς τα δεδομένα έχει αλλάξει, πρέπει κάποιος να ζυγίσει τα επιχειρήματα υπέρ και κατά, όπως παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα, πριν πάρει την απόφαση.