Ο κορωνοϊός δείχνει τα «δόντια» του μέσα στο καλοκαίρι, με μια πρωτοφανή διασπορά στην κοινότητα και με «έκρηξη» θανάτων, παρά τη μειωμένη ικανότητα των υποπαραλλαγών Όμικρον 4 και 5 να προκαλέσουν σοβαρή νόσηση. Οι εκτιμήσεις για το φθινόπωρο δεν είναι αισιόδοξες και παραμένει ανοικτό το ενδεχόμενο επαναφοράς κάποιων μέτρων με την επιστροφή των δραστηριοτήτων σε εσωτερικούς χώρους, την ώρα που η αναμονή των επικαιροποιημένων εμβολίων δημιουργεί προσδοκίες για καλύτερη εικόνα τον επόμενο χρόνο.
Μιλώντας στο iatronet.gr, ο καθηγητής Ανοσολογίας στο Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Γιώργος Θυφρονίτης, επιμένει στην κρισιμότητα της προστασίας των ευάλωτων ομάδων με τα δύο σημαντικότερα εργαλεία που έχουμε στα χέρια μας: τη μάσκα και τον εμβολιασμό, που εξακολουθεί να προστατεύει από σοβαρή νόσηση.
Παρατηρεί, ωστόσο, πως η κόπωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού λειτουργεί ως τροχοπέδη. «Μετά από 2,5 χρόνια ο κόσμος έχει κουραστεί να αυτοπροστατεύεται», λέει χαρακτηριστικά, εκτιμώντας πως αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους για τον αυξημένο αριθμό θανάτων.
Ο ίδιος τάσσεται υπέρ του ανοίγματος σχολείων και Πανεπιστημίων με υποχρεωτική τη χρήση μάσκας για μαθητές, σπουδαστές, εκπαιδευτικούς και προσωπικό, ενώ προτείνει την επαναφορά της και σε καταστήματα.
Η σημασία της booster δόσης
Ο ίδιος ο καθηγητής δεν απέφυγε τη μόλυνση από τον ιό, παρά το ότι έχει κάνει και την τέταρτη δόση του εμβολίου. Αυτό όμως τον προστάτευσε από μια πιθανή βαριά νόσηση. «Τα συμπτώματά μου ήταν πολύ ήπια. Αν δεν υπήρχε ο συγκεκριμένος ιός, εγώ θα πίστευα ότι είχα ένα ήπιο κρυολόγημα», λέει χαρακτηριστικά, τονίζοντας την αξία της ενισχυτικής δόσης.
«Όλες οι μελέτες συμφωνούν στο ότι οι booster δόσεις βοηθάνε πολύ στην προστασία από τη βαριά λοίμωξη. Με δύο δόσεις μόνο, σχεδόν δεν έχουμε αντισώματα μετά από έξι μήνες. Το ίδιο συμβαίνει και με την ασθένεια: μειώνεται η ποσότητα των αντισωμάτων, με μικρότερο ρυθμό σε σχέση με τα εμβόλια και στο τέλος έχουμε επαναλοιμώξεις», σημειώνει και προσθέτει: «βέβαια, υπάρχει και η ανοσία μέσω των Τ κυττάρων μνήμης, όπου από ό,τι φαίνεται έχουμε καλύτερη αναγνώριση των καινούργιων παραλλαγών του ιού και αυτή η προστασία προφανώς μας προστατεύει και από τη σοβαρή νόσηση».
Παρά την προσδοκία ότι τα νέα εμβόλια που αναμένονται από το Νοέμβριο θα είναι πιο αποτελεσματικά απέναντι στις νέες παραλλαγές και προστατεύουν καλύτερα από επαναλοίμωξη, ο καθηγητής προτείνει τους ευπαθείς να μην περιμένουν ως τότε για την 4η δόση.
Η κόπωση ως αιτία για τις πολλές απώλειες
Οι 54 θάνατοι την ημέρα κατά μέσο όρο, σύμφωνα με το τελευταίο εβδομαδιαίο επιδημιολογικό δελτίο του ΕΟΔΥ, γεννούν προβληματισμό και αναπάντητα ερωτηματικά σχετικά με την αντιμετώπιση της πανδημίας. Επιχειρώντας μια ερμηνεία, ο κ.Θυφρονίτης το αποδίδει εν μέρει και στην κόπωση του πληθυσμού.
«Δεν είναι ο κλάδος μου, αλλά από όσα βλέπω και από τις συζητήσεις με κλινικούς συναδέλφους, θεωρώ πως πολλοί πολίτες –ακόμα και ευάλωτοι- έχουν κουραστεί να αυτοπροστατεύονται μετά από 2,5 χρόνια», παρατηρεί και προσθέτει: «Θέλουν να δουν τα εγγόνια τους, τα οποία δεν προστατεύονται. Ένας στους 20 σήμερα είναι ενεργό κρούσμα, σύμφωνα με αυτά που λέει ο ΕΟΔΥ, εκ των οποίων πολλοί δεν ξέρουν καν ότι είναι θετικοί. Και ο περίγυρος των ανθρώπων αυτών δεν τους προστατεύει».
Η κόπωση που περιγράφει ο καθηγητής αντανακλά τόσο στην προθυμία για εμβολιασμό -βλέποντας πως αυτός δεν αποτρέπει τη μόλυνση- όσο και στη λήψη απλών μέτρων αυτοπροστασίας, όπως η μάσκα.
«Βλέπω μια κόπωση στην κοινωνία γενική. Βλέπω κάποιους ηλικιωμένους να μη φοράνε μάσκα μέσα σε σούπερ μάρκετ ή σε άλλους κλειστούς χώρους, όπου υπάρχει πολύ υψηλή πιθανότητα έκθεσης», υπογραμμίζει, και μεταφέρει τη μαρτυρία του από τις πρόσφατες διακοπές του στην Κρήτη. «Έβλεπα εκεί σε χώρους υψηλής συγκέντρωσης να μη φοράει κανένας μάσκα. Βέβαια μου έκανε καλή εντύπωση πως κατά την επιβίβαση στο καράβι οι λιμενικοί έλεγαν στον κόσμο πως η μάσκα είναι υποχρεωτική σε όλους τους χώρους. Ένα ποσοστό 90% των επιβατών φορούσε μάσκα στους εσωτερικούς χώρους του πλοίου».
Αργούν να πάνε στο γιατρό
Ένας επιπλέον λόγος των αυξημένων θανάτων είναι και η καθυστερημένη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας από τους ευάλωτους ασθενείς. Η κατάλληλη θεραπεία με τα αντιιικά φάρμακα θα μπορούσε να αποτρέψει τη βαριά λοίμωξη, αν χορηγηθεί έγκαιρα.
«Ειδικά οι ευαίσθητοι πολίτες πρέπει να πηγαίνουν κατευθείαν στο γιατρό με τα πρώτα συμπτώματα. Ίσως κι αυτό να παίζει ένα ρόλο, ότι πολλοί άνθρωποι που έχουν υποκείμενα νοσήματα φτάνουν αργά στο νοσοκομείο», επισημαίνει και προσθέτει πως ο ιός μπορεί να αποσυντονίσει τον οργανισμό των πολιτών με υποκείμενα νοσήματα. «Μπορεί να μην πεθαίνουν από πνευμονία, αλλά ο ιός έχει τη δυνατότητα να επιβαρύνει άλλα συστήματα που είναι ευαίσθητα, όπως την καρδιά και τα νεφρά και να προκαλέσει εμμέσως τον θάνατο», τονίζει.
Με μάσκα το άνοιγμα της εκπαίδευσης
Ο κ.Θυφρονίτης τάσσεται υπέρ της επαναφοράς κάποιων μέτρων, όπως η χρήση μάσκας σε κλειστούς χώρους και καταστήματα, αλλά και στο άνοιγμα της εκπαίδευσης.
«Στις πρόσφατες εξετάσεις στο πανεπιστήμιο, παρόλο που είχε ανακληθεί η υποχρεωτικότητα, με απόφαση του Τμήματός μας θέσαμε ως κανόνα την χρήση της από τους φοιτητές και το διδακτικό προσωπικό. Ως Τμήμα είχαμε τις καλύτερες επιδόσεις με λιγότερες λοιμώξεις επειδή ήμασταν πολύ αυστηροί», σημειώνει για να προσθέσει πως το ίδιο θα ήθελε να γίνει και με το άνοιγμα της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς.
«Όταν δεν υπάρχουν μέτρα ο κόσμος νομίζει ότι έληξε και δεν καταλαβαίνει την έννοια της πιθανότητας. Λέει κάποιος γιατί να φοράω στο σούπερ μάρκετ αφού στο εστιατόριο δεν φοράω. Δεν καταλαβαίνει όμως ότι μειώνει τις πιθανότητες να εκτεθεί κι αυτό είναι πολύ σημαντικό», καταλήγει.