Τα ασυνήθιστα αυξημένα περιστατικά οξείας ηπατίτιδας αδιευκρίνιστης αιτιολογίας σε παιδιά κάτω των 10 ετών, που παρατηρούνται τις τελευταίες εβδομάδες κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και σε άλλες πέντε χώρες (ΗΠΑ, Ισπανία, Δανία, Ιρλανδία και Ολλανδία), έχουν μπει στο μικροσκόπιο της επιστημονικής κοινότητας. Ο ΠΟΥ και άλλοι διεθνείς οργανισμοί εκφράζουν ανησυχία, ενώ ο ΕΟΔΥ καλεί τους κλινικούς γιατρούς να βρίσκονται σε επαγρύπνηση.
Μιλώντας στο iatronet.gr, ο αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας - Ηπατολογίας στο ΑΠΘ και γενικός γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης του Ήπατος Μανόλης Σινάκος μεταφέρει τη ματιά ενός ειδικού για την προέλευση, τη συμπτωματολογία και την εξέλιξη των περιστατικών. Επισημαίνει πως από τα μέχρι σήμερα γνωστά δεδομένα φαίνεται πως το σύνδρομο έχει πιθανώς ιογενή αιτιολογία, ενώ δεν προκύπτει κάποια συσχέτιση με την Covid-19, η οποία ούτως ή άλλως έχει περιορισμένη επίπτωση στο ήπαρ.
«Παρατηρούμε και επαγρυπνούμε», λέει χαρακτηριστικά, ενώ παραθέτει τα ύποπτα συμπτώματα που θα πρέπει να θορυβήσουν τους γονείς, οδηγώντας τους στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας.
Μανόλης Σινάκος
Τι προκαλεί τις ηπατίτιδες
Όπως αναφέρει ο κ. Σινάκος, οι ηπατικές φλεγμονές (ηπατίτιδες) μπορούν να προκληθούν από διάφορα αίτια, μεταξύ των οποίων διάφοροι ιοί και όχι μόνο οι κλασικοί ιοί της ηπατίτιδας Α έως Ε. «Έχουμε πολλά ερωτήματα. Αυτό που ξέρουμε, είναι ότι το σύνδρομο αυτό δεν προκαλείται από τις κλασικές ιογενείς ηπατίτιδες που είναι γνωστότερες στον κόσμο και ενδεχομένως έχουν απασχολήσει κάποιους από τους συνανθρώπους μας», σημειώνει, για να προσθέσει: «Όμως δεν είναι μόνο οι κλασικοί ιοί ηπατίτιδας Α έως Ε. Κι άλλοι ιοί έχουν όπως λέμε ηπατοτρόπο ιδιότητα. Επομένως υπάρχει περίπτωση να οφείλεται σε κάποιο λοιμογόνο στέλεχος ενός άλλου ιού».
Με δεδομένο ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση προσβάλλονται αποκλειστικά παιδιά, στο «στόχαστρο» έχουν μπει οι αδενοϊοί, μια ομάδα ιών που προκαλεί διάφορα σύνδρομα στα παιδιά. Μεταξύ άλλων, οι αδενοϊοί μπορεί να προσβάλλουν και το ήπαρ, αν και όχι στη σημαντικότερη συχνότητα, όπως λέει ο κ. Σινάκος. «Αυτό δεν μπορούμε ακόμα να το μεταφέρουμε ως δεδομένο, για την ώρα είναι ένα υπαρκτό ενδεχόμενο», σημειώνει.
Ο ίδιος διευκρινίζει πως τα εξεταζόμενα περιστατικά δεν φαίνεται να έχουν διαφορετική κλινική εικόνα από αυτή της κλασικής οξείας ηπατίτιδας. Αυτό που προβληματίζει, είναι η συσσώρευση των περιστατικών σε αυξημένο αριθμό από τον συνηθισμένο.
Οι οξείες ηπατίτιδες αυτού του είδους είναι κατά κανόνα αυτοϊώμενες και αυτοπεριοριζόμενες στον χρόνο (μια εβδομάδα, 10-15 μέρες, μάξιμουμ ένα μήνα). «Αν και διαβάζουμε ότι κάποια παιδάκια ατυχώς χρειάστηκε να μεταμοσχευθούν γι' αυτό, άρα ανέπτυξαν το σύνδρομο της οξείας ηπατικής ανεπάρκειας όπως λέμε, είχαμε βαριά νόσηση, αλλά κατά κανόνα το σύνδρομο αυτό περιορίζεται», σημειώνει ο ηπατολόγος.
Δεν έχει σχέση με Covid-19
Το γεγονός ότι κανένα από τα παιδιά που έχουν παρουσιάσει το σύνδρομο δεν είχε εμβολιαστεί κατά της Covid-19 (άλλωστε στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι παιδιά κάτω των 5 ετών), απέκλεισε κάθε υποψία σύνδεσής του με τον εμβολιασμό. Ρωτήσαμε τον αναπληρωτή καθηγητή κατά πόσο θα μπορούσε δυνητικά να συνδεθεί με τη μόλυνση από τον κορωνοϊό. «Δεν είναι κάτι το οποίο έχουμε δει, ούτε τα μέχρι τώρα λιγοστά επιστημονικά δεδομένα κάνουν κάποια τέτοια συσχέτιση», απάντησε, τονίζοντας επιπρόσθετα πως η επίδραση της Covid-19 στο ήπαρ ήταν ούτως ή άλλως περιορισμένη.
«Ως Ελληνική Εταιρεία Μελέτης του Ήπατος είμαστε κοντά σε αυτό το θέμα σε αυτά τα δύο χρόνια της πανδημίας και ο μεγάλος όγκος των επιστημονικών δεδομένων που έχουμε δεν έχει δείξει κάποια τέτοια επίδραση της νόσου στο ήπαρ», υπογράμμισε και πρόσθεσε: «Το ήπαρ μπορεί να συμμετέχει στη νόσο Covid σε ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι μια αυτοπεριοριζόμενη φλεγμονή που δεν έχει δημιουργήσει κανένα πρόβλημα. Η διαπίστωση αυτή στηρίζεται, ξαναλέω, σε μεγάλο όγκο δεδομένων και μας δίνει μεγάλη ασφάλεια. Δεν έχουμε τέτοια υπόνοια, τουλάχιστον όχι ισχυρή».
Τα συμπτώματα που χτυπούν καμπανάκι
Ο Μ. Σινάκος επισημαίνει πως η ενημέρωση και η επαγρύπνηση έχουν μεγάλη σημασία, αλλά από την άλλη πλευρά, όπως παρατηρεί, δεν είναι καλοί σύμβουλοι οι υπερβολές και ο πανικός.
Κοινά συμπτώματα του συνδρόμου, όπως αναφέρονται στα δημοσιεύματα και στα επιστημονικά δεδομένα, είναι η μυαλγία, ο κοιλιακός πόνος, ο έμετος, που όντως αποτελούν συμπτώματα μιας οξείας ηπατίτιδας στις πρώτες ημέρες. «Αντιλαμβανόμαστε όμως ότι για ένα τόσο συχνό σύμπτωμα δεν θα πρέπει το μυαλό μας να πηγαίνει απευθείας εκεί. Επ' ουδενί», ξεκαθαρίζει και εφιστά την προσοχή σε συγκεκριμένα «ύποπτα» συμπτώματα που θα πρέπει να θορυβήσουν τον γονέα: «η εμφάνιση ικτέρου, δηλαδή το κίτρινο χρώμα στο δέρμα ή στα μάτια (καλύτερα φαίνεται στα μάτια), ο λήθαργος -ένα παιδάκι όταν δεν το βλέπουμε να είναι στη συνήθη του κατάσταση, αυτό θα πρέπει να θορυβήσει- ή ο αποχρωματισμός των κοπράνων. Αυτά είναι ειδικότερα συμπτώματα, τα οποία ναι, θα πρέπει να βάλουν τον γονέα σε έναν προβληματισμό και να ζητήσει οπωσδήποτε ιατρική βοήθεια. Όχι απαραίτητα γιατί υποδηλώνει ότι έχει αυτό το σύνδρομο της διεθνούς κοινότητας, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι ένα σοβαρό σύμπτωμα», αναφέρει.
Συνοψίζοντας και απαντώντας στην ερώτηση αν είναι κάτι που τον ανησυχεί, ο αναπληρωτής καθηγητής σημειώνει ότι «οποιαδήποτε έξαρση παρουσιάζεται σε νοσήματα, είτε αυτά είναι λοιμώδη είτε όχι, οπωσδήποτε η επιστημονική κοινότητα οφείλει να την παρακολουθήσει».
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης του Ήπατος σχεδιάζει να αναλάβει κάποιες πρωτοβουλίες ενημέρωσης του κοινού. «Είμαστε ακόμα στο στάδιο της παρατήρησης, δεν έχουν αναφερθεί προς το παρόν κρούσματα στην Ελλάδα. Παρατηρούμε και επαγρυπνούμε», κατέληξε.