Η ηλικιακή κατανομή των ασθενών που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ της χώρας είναι ένας σημαντικός δείκτης της διαχρονικής πορείας της πανδημίας και της επίπτωσης που έχουν διάφοροι παράγοντες όπως η πίεση στο σύστημα υγείας και τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού.
Ο καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών και διευθυντής στο Εργαστήριο Προγραμματισμού και Επεξεργασίας Πληροφοριών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Βασίλης Τσαουσίδης παρακολουθεί στενά τον συγκεκριμένο δείκτη από την έναρξη της πανδημίας, καταγράφει σε διαγράμματα την εξέλιξή του και ερμηνεύει τεκμηριωμένα τις σημαντικές αλλαγές που συντελούνται στην αναλογία των ηλικιακών κατηγοριών 65+ και 64-.
Ο ίδιος διετύπωσε πρώτος τα σημαντικά ερωτήματα που προκαλούσε η ανατροπή της αναλογίας 2:1 σε 1:1 ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες ασθενών, το Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2020, όταν το 2ο κύμα χτύπησε με σφοδρότητα τη χώρα και ιδιαίτερα τη Βόρεια Ελλάδα. Τότε το γεγονός είχε αποδοθεί στην αυξημένη πίεση στο σύστημα και στη μειωμένη διαθεσιμότητα κλινών ΜΕΘ, που είχε ως αποτέλεσμα να εκτοπιστούν κάποιοι γηραιότεροι και να δοθεί προτεραιότητα στους νεότερους.
Ο καθηγητής Βασίλης Τσαουσίδης
Η δεύτερη φορά που οι ηλικίες 65+ και 64- μοιράζονταν ισόποσα τις κλίνες ΜΕΘ στην Ελλάδα συνέβη στο τέλος του καλοκαιριού, για διαφορετικό όμως λόγο: η εξέλιξη των εμβολιασμών των μεγαλύτερων ηλικιών οδήγησε λιγότερους ασθενείς άνω των 65 στις ΜΕΘ, με αποτέλεσμα η «ψαλίδα» να κλείσει σταδιακά.
Όπως παρατηρεί ο καθηγητής, τον τελευταίο μήνα αρχίζει να ανοίγει ξανά αυτή η ψαλίδα, ακολουθώντας την αναλογία των εμβολιασμένων ηλικιών, καθώς αυξάνονται οι εμβολιασμοί των νεαρότερων και έχουν σταματήσει αυτοί των μεγαλύτερων. «Δεν είναι γραμμική αυτή η σχέση, καθώς στις ΜΕΘ υπάρχουν ελάχιστα παιδιά. Όπως προκύπτει από τον πίνακα των νοσηλευομένων σε ΜΕΘ (ΕΟΔΥ), η ανατροπή οφείλεται κυρίως στους εμβολιασμούς των ηλικιών 30-64. Όταν τα ποσοστά τους ισορροπήσουν με αυτά των 65+, θα επανέλθουμε στην αρχική αναλογία 2:1», αναφέρει, παραθέτοντας το σχετικό διάγραμμα που δημιούργησε και προσθέτει: «Δεν υπάρχει καλύτερη απόδειξη από αυτό για τη χρησιμότητα των εμβολιασμών (τουλάχιστον σε αυτές τις ηλικίες των ασθενών που βρίσκονται στις ΜΕΘ)».
Ο καθηγητής παραθέτει, παράλληλα, τον πίνακα με τα ποσοστά εμβολιασμένων ανά ηλικιακή ομάδα, όπως τον κατέγραψε το iatronet.gr, από τον οποίο προκύπτει πως ένας στους τέσσερις άνω των 80 ετών στη χώρα μας παραμένει ανεμβολίαστος. «Χρειάζονται εξηγήσεις για το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμών των 80+, που αποτελεί και πάλι την κύρια δεξαμενή θανάτων», τονίζει.
Οι καμπύλες και οι ημερομηνίες-σταθμοί
Στον παρακάτω πίνακα, που επεξεργάστηκε το iatronet, καταγράφονται οι ημερομηνίες-σταθμοί στην πορεία της ηλικιακής κατανομής των ασθενών που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ, όπως αποτυπώνονται και στις καμπύλες του διαγράμματος του καθηγητή.
Όπως προκύπτει:
- Τον Σεπτέμβριο του 2020, όταν στις ΜΕΘ της χώρας νοσηλεύονταν μόλις 38 ασθενείς, οι 25 εξ αυτών ήταν άνω των 65, σε μια αναλογία 2/3 προς 1/3 σε σχέση με τους 64-.
- Στα μέσα Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου, όταν το 2ο κύμα σαρώνει κυρίως τη Β. Ελλάδα, ο αριθμός των διασωληνωμένων έχει εκτοξευτεί στους 392, αλλά λόγω μη διαθεσιμότητας κλινών σε ΜΕΘ, η ηλικιακή κατανομή είναι 1:1 (197 προς 195).
- Τον Φεβρουάριο του 2021, μετά την υποχώρηση του 2ου κύματος και ενώ μόλις έχουν αρχίσει οι εμβολιασμοί, η αναλογία 2:1 έχει επανέλθει (206 διασωληνωμένοι 65+, έναντι 93 νεότερων).
- Με την εξέλιξη των εμβολιασμών και την επίτευξη ανοσίας, με προτεραιότητα στις μεγάλες ηλικίες, η ψαλίδα κλείνει προοδευτικά και η αναλογία φτάνει ξανά στο 1:1 στις 2 Αυγούστου (94 προς 94).
- Μάλιστα στις 14 Σεπτεμβρίου, οι κάτω των 64 είναι περισσότεροι από τους 65+ (185 προς 179).
- Με το «χειρόφρενο» των εμβολιασμών στις μεγάλες ηλικίες και τη σταδιακή τους αύξηση στις μικρότερες, η ψαλίδα άρχισε πάλι να ανοίγει. Στις 5 Οκτωβρίου νοσηλεύονταν στις ΜΕΘ 179 ασθενείς 65+ και 155 νεότεροι.