Στις 16 Οκτωβρίου, η Κοζάνη εισήλθε στην κατηγορία «4» της τότε κλίμακας επικινδυνότητας και έγινε η πρώτη Περιφερειακή Ενότητα της χώρας στην οποία επιβλήθηκε lockdown στο δεύτερο κύμα της πανδημίας.
Την ημέρα εκείνη, είχαν καταγραφεί 22 κρούσματα στο νομό, σε σύνολο 453 σε όλη τη χώρα. Ήταν ο τρίτος σε όλη την Ελλάδα σε αριθμό κρουσμάτων μετά ην Αττική (207) και τη Θεσσαλονίκη (56) και ο πρώτος σε διασπορά, σε αναλογία με τον πληθυσμό του.
Σήμερα, η επιδημιολογική εικόνα του νομού δεν έχει βελτιωθεί όσο θα περίμενε κανείς, έπειτα από 54 συνεχόμενες μέρες «σκληρού» lockdown. Την τελευταία εβδομάδα, τα καθημερινά κρούσματα κυμαίνονται από 27 έως και 44 (42 χθες).
Μιλώντας στο Euro2day.gr, αυτοδιοικητικοί και υγειονομικοί παράγοντες της περιοχής επιχειρούν να ερμηνεύσουν το φαινόμενο, δίνοντας ο καθένας τις δικές του εξηγήσεις. Ένα επιδημιολογικό «πινγκ-πονγκ» μεταξύ Κοζάνης και Φλώρινας, η χαλαρότητα που επιδεικνύει μέρος του πληθυσμού της υπαίθρου στην τήρηση των μέτρων και κάποιες δυσλειτουργίες στο σύστημα ανάλυσης των δειγμάτων που οδηγούν σε καθυστερήσεις της ιχνηλάτησης είναι ορισμένες από τις αιτίες.
Στην Πτολεμαΐδα η μεγαλύτερη επιβάρυνση
Παρατηρώντας κανείς τη γεωγραφική κατανομή των κρουσμάτων εντός της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης, διαπιστώνει πως ο αριθμός τους το τελευταίο διάστημα είναι μειωμένος στην πόλη της Κοζάνης και έδρα του ομώνυμου δήμου, και ιδιαίτερα αυξημένος στη δεύτερη μεγάλη πόλη, την Πτολεμαΐδα, έδρα του δήμου Εορδαίας. Ο συγκεκριμένος δήμος, που είχε 28 εβδομαδιαία κρούσματα όταν μπήκε σε lockdown, έφτασε στα 121 την περασμένη εβδομάδα. Αντίστροφη ήταν η πορεία στον δήμο Κοζάνης, που είχε ξεκινήσει με 140 κρούσματα εβδομαδιαίως στα μέσα Οκτωβρίου και έπεσε στα 61 τις τελευταίες 7 ημέρες.
Εδώ παρουσιάζει ενδιαφέρον ένα φαινόμενο πινγκ-πονγκ που φαίνεται πως παίχτηκε τους τελευταίους μήνες με τη γειτονική Φλώρινα. Όπως ανέδειξε πριν από λίγες μέρες το Euro2day.gr, ένας από τους λόγους της εκρηκτικής αύξησης της διασποράς κορωνοϊού στην άλλοτε «πράσινη» Φλώρινα ήταν οι μετακινήσεις πολιτών από τη γειτονική Πτολεμαΐδα. Όταν «κοκκίνισε» ο νομός Κοζάνης και έκλεισαν τα καταστήματα, πολίτες πήγαιναν στον Φιλώτα, στο Αμύνταιο και άλλες γειτονικές περιοχές της Φλώρινας για καφέ, αναψυχή, ή για να δουν στην τηλεόραση την αγαπημένη τους ποδοσφαιρική ομάδα. Σύμφωνα με μια εκδοχή, ακολούθησε και η αντίστροφη μεταφορά ιικού φορτίου, από τη Φλώρινα προς την Πτολεμαΐδα, μέσω εργαζομένων που μετακινούνται για εργασία στα ορυχεία της ΔEΗ.
«Ο ΑΗΣ Αμυνταίου και τα ορυχεία Αμυνταίου έκλεισαν το καλοκαίρι. Οι εργαζόμενοί τους μεταφέρθηκαν στα ορυχεία της Πτολεμαΐδας και μετακινούνται καθημερινά από τον ένα νομό στον άλλο για να εργαστούν. Η Φλώρινα έχει μεγάλο ιικό φορτίο και ίσως αυτές οι μετακινήσεις έχουν συντελέσει σε ένα βαθμό στην αύξηση διασποράς στον δικό μας δήμο το τελευταίο διάστημα», λέει στο Euro2day.gr ο δήμαρχος Εορδαίας Παναγιώτης Πλακεντάς (φωτ. κάτω).
Ο ίδιος προσθέτει μια ακόμη παράμετρο, που δημιουργεί σύγχυση σε ό,τι αφορά τον πραγματικό αριθμό των κρουσμάτων στην περιοχή του. «Βλέπουμε στα στοιχεία που ανακοινώνονται πως υπάρχουν κάποια ανεξήγητα pick των 30 και 40 κρουσμάτων. Ακολουθούν μέρες με 2-3 κρούσματα και μετά πάλι 14-15. Ρώτησα τον τοπικό συντονιστή του ΕΟΔΥ και μου είπε πως αυτό αποδίδεται σε κάποιες καθυστερήσεις στην καταγραφή. Το Μποδοσάκειο νοσοκομείο της Πτολεμαΐδας δεν εξυπηρετείται από το Μοριακό Εργαστήριο της Κοζάνης, αλλά τα δείγματα στέλνονται σε εξωτερικά εργαστήρια. Έτσι, κάποια κρούσματα δεν καταγράφονται τη μέρα που έγιναν, αλλά συγκεντρωτικά», σημειώνει.
Η χαλαρότητα στην ύπαιθρο και η ιχνηλάτηση
Πηγές που παρακολουθούν καθημερινά τις εξελίξεις έλεγαν στο Euro2day.gr πως εκτός των αστικών κέντρων η τήρηση των μέτρων είναι πλημμελής, ενώ παρατηρούνται και δυσλειτουργίες στην ιχνηλάτηση.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος σε χωριό του νομού, το οποίο σύμφωνα με καταγγελίες παρέμεινε ανοικτό και εξυπηρετούσε take away, πέντε ολόκληρες μέρες μετά την εισαγωγή του ιδιοκτήτη του στο νοσοκομείο με κορωνοϊό. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η αστυνομία δεν είχε ειδοποιηθεί ακόμη επίσημα για το κρούσμα, ώστε να επιβάλει το κλείσιμο του μαγαζιού και να προχωρήσει στην ιχνηλάτηση των επαφών του ασθενή.
Μαρτυρίες Κοζανιτών αναφέρουν ότι σε πολλά χωριά συνεχίζονται οι επισκέψεις από σπίτι σε σπίτι, ενώ σε ορισμένες περιοχές της υπαίθρου είναι αυξημένα τα ποσοστά των «αρνητών μάσκας», με τη σιωπηρή ανοχή και κληρικών.
«Μπούκωσε» το Μοριακό Εργαστήριο της Κοζάνης
Ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Κοζάνης Χαράλαμπος Τσεβεκίδης (φωτ. κάτω) διαπιστώνει δυσλειτουργίες στον μηχανισμό ανίχνευσης και ελέγχου της διασποράς.
«Κοιτάμε την κορυφή του παγόβουνου, που είναι ο αριθμός των εισαγωγών ή των νοσηλευόμενων στις ΜΕΘ, και δεν κοιτάμε την αιτία, που είναι η μεγάλη διασπορά, η ανευθυνότητα ενός μέρους του κόσμου και η αδυναμία του κρατικού συστήματος να ψάξει τις εστίες διασποράς, να εντοπίσει έγκαιρα τις επαφές και να τις απομονώσει», λέει ο κ. Τσεβεκίδης και προσθέτει: «Δεν μπορεί η διαχείριση να γίνεται κεντρικά από την Αθήνα. Χρειάζονται καθετοποιημένα αποκεντρωμένα συστήματα, που να λειτουργούν ανά διοικητική περιφέρεια».
Στο Μαμάτσειο νοσοκομείο της Κοζάνης ιδρύθηκε και λειτουργεί από την άνοιξη το Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας, με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, με σκοπό να εξυπηρετεί τις ανάγκες των πέντε νοσοκομείων της Περιφέρειας, η οποία βρέθηκε στο επίκεντρο της πανδημίας στην πρώτη του φάση.
«Σήμερα το έχουν μπουκώσει. Ό,τι γίνεται δυτικά της Θεσσαλονίκης -Πιερία, Ημαθία, Πέλλα και Κιλκίς- στέλνεται εδώ. Είχε προβλεφθεί να εξυπηρετεί μια περιοχή 300.000 κατοίκων και προσέθεσαν άλλους τόσους. Αποτέλεσμα είναι να μην προλαβαίνει να εξυπηρετεί τις ανάγκες», σημειώνει ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου.
Νέος συναγερμός από 12 κρούσματα σε ιδιωτική κλινική
Νέα ανησυχία στην πόλη της Κοζάνης προκάλεσε ο εντοπισμός εστίας κορωνοϊού στην ιδιωτική κλινική «Σπινάρη». Από την ιχνηλάτηση σε ασθενείς και προσωπικό που έγινε και συνεχίζεται έπειτα από τον εντοπισμό του πρώτου κρούσματος, την περασμένη Πέμπτη, σε 70χρονη ασθενή, προέκυψαν τουλάχιστον άλλα 11 κρούσματα.
Σύμφωνα με πληροφορίες του kozanimedia.gr, πέντε περιστατικά έχουν ήδη μεταφερθεί στο Μαμάτσειο νοσοκομείο Κοζάνης, ενώ ανάμεσα στα επιβεβαιωμένα κρούσματα είναι και ένας εργαζόμενος από το προσωπικό του Θεραπευτηρίου. Η κατάσταση, πάντως, χαρακτηρίζεται ως ελεγχόμενη, τόσο από τον ΕΟΔΥ όσο και από τη διεύθυνση της κλινικής, που έχει πάρει αυστηρά μέτρα και έχει απομονώσει εγκαίρως τα θετικά κρούσματα σε ειδικό χώρο.
«Υπάρχει ανησυχία όταν προκύπτουν νέα κρούσματα σε δομές όπως αυτή, φαίνεται όμως πως η κατάσταση ελέγχεται», λέει στο Euro2day.gr ο δήμαρχος Κοζάνης Λάζαρος Μαλούτας (φωτ. πάνω).
Ο ίδιος δίνει τη δική του εξήγηση σχετικά με την επιδημιολογική εικόνα της πόλης και την επιμονή του υψηλού ιικού φορτίου, με μικρή σχετικά βελτίωση, παρά τους δύο μήνες lockdown. «Η εικόνα που βλέπει κανείς στους δρόμους είναι εντελώς διαφορετική από αυτή της περασμένης άνοιξης. Πολύ περισσότερος κόσμος κυκλοφορεί πεζός ή με αυτοκίνητο. Υπάρχουν μετακινήσεις από νομό σε νομό για επαγγελματικούς λόγους, όπως οι πωλητές λαϊκών αγορών που έρχονται δύο φορές την εβδομάδα από γειτονικούς νομούς με επίσης υψηλό φορτίο. Ίσως όλα αυτά παίζουν τον ρόλο τους. Δεν βλέπω άλλη εξήγηση. Μιλάω καθημερινά με το νοσοκομείο και τους γιατρούς και συζητάμε αν μπορούμε να κάνουμε κάτι παραπάνω. Την Κυριακή είχαμε τον πολιούχο Άγιο Νικόλαο και δεν ανάψαμε ούτε κερί. Ήταν κλειδωμένοι οι ιερείς στην εκκλησία», επισημαίνει.
Η νέα ΜΕΘ στο Μαμάτσειο και η κόντρα
Στο Μαμάτσειο νοσοκομείο προετοιμάζεται αυτές τις μέρες να ανοίξει τη δική του Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, εν μέσω επιφυλάξεων και αμφισβητήσεων που διατυπώνονται από κάποιες πλευρές για το αν θα είναι μια «κανονική ΜΕΘ».
Αφορμή στάθηκε η αναφορά στην απόφαση συγκρότησης της μονάδας πως αυτή θα παρέχει υποστήριξη σε διασωληνωμένους ασθενείς εν αναμονή εύρεσης κάποιας κλίνης σε οργανωμένη ΜΕΘ της χώρας.
Μιλώντας στο Euro2day.gr, ο διοικητής του νοσοκομείου Στέργιος Γκανάτσιος (φωτ. κάτω) είπε πως η αναφορά αυτή έγινε γιατί εκκρεμούσαν κάποια προβλήματα που στην πορεία λύνονται και προανήγγειλε την έναρξη λειτουργίας της ΜΕΘ τις επόμενες μέρες, με προβλεπόμενη δυνατότητα 6 κρεβατιών.
Ο ίδιος χαρακτηρίζει ως σημαντικά βελτιωμένη την επιδημιολογική εικόνα της πόλης, παρά την επιμονή των κρουσμάτων.
«Η κατάσταση στο νοσοκομείο είναι σαφώς βελτιωμένη σε σχέση με ένα μήνα πριν. Αυτή την πίεση που βιώνουν σήμερα τα νοσοκομεία άλλων περιοχών της Β. Ελλάδας εμείς την είχαμε επί 25 μέρες τον Οκτώβριο και στο πρώτο μισό του Νοεμβρίου. Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμες κλίνες και εξυπηρετούμε και περιστατικά από γειτονικούς νομούς», ανέφερε.