Το ενδιαφέρον της ΑΒ Βασιλόπουλος για τη μικρή λιανική, που σύμφωνα με τον επικεφαλής της Νίκο Λαβίδα τζιράρει ετησίως 3 δισ. ευρώ, δεν είναι καινούργιο. Ο πρώτος που το έβαλε στο τραπέζι, από την πλευρά της αλυσίδας, ήταν πριν από έξι χρόνια ο Λεωνίδας Βρεττάκος.
Από τότε βέβαια πολλά έχουν αλλάξει, όχι μόνο στο εγχώριο λιανεμπόριο και στην οικονομία αλλά και στην ίδια την αλυσίδα που την τελευταία διετία, υπό τη διοίκηση του κ. Λαβίδα, επιχειρεί ολική επαναφορά. Αυτή η προσπάθεια αποτυπώνεται στο νέο τριετές πλάνο που έχει μια πιο σαφή οπτική για το πώς η αλυσίδα σκοπεύει να προσεγγίσει το franchise, να διαχειριστεί τα εταιρικά καταστήματα και να αξιοποιήσει το δίκτυο χονδρικής ΕΝΑ, το οποίο κατά δήλωση του κ. Λαβίδα, δεν πρόκειται εντέλει να πωληθεί.
Η στροφή της ΑΒ Βασιλόπουλος προς μια στρατηγική ανάπτυξης με βάση το μοντέλο της δικαιόχρησης, μέσω και της μετατροπής εταιρικών καταστημάτων σε franchise, εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από τη συνταγή που ακολουθεί η μητρική της Ahold Delhaize. Πέρυσι, από τα 7.716 καταστήματα του βελγο-ολλανδικού ομίλου, τα 2.098 (ή 27,19%) τα διαχειρίζονταν δικαιοδόχοι. Το μοντέλο αυτό επέτρεψε στην Ahold Delhaize να μειώσει το λειτουργικό κόστος που συνδέεται με τη διαχείριση των εταιρικών καταστημάτων.
Η ΑΒ Βασιλόπουλος, με το 43,58% των καταστημάτων της να λειτουργεί ήδη με συμφωνίες δικαιόχρησης, σχεδιάζει να αυξήσει περαιτέρω το ποσοστό αυτό μέσω αφενός της μετατροπής περισσότερων εταιρικών καταστημάτων σε franchising και αφετέρου με το άνοιγμα νέων.
Η στρατηγική αυτή θα επιτρέψει στην εταιρεία να επεκταθεί σε νέες περιοχές, ιδίως σε περιοχές με έντονη τουριστική κίνηση, διατηρώντας παράλληλα την ευελιξία, μειώνοντας τα λειτουργικά βάρη και εξασφαλίζοντας υψηλότερα περιθώρια EBITDA. Ωστόσο, η μετάβαση σε ένα μοντέλο που βασίζεται στη δικαιόχρηση παρουσιάζει προκλήσεις, ιδίως όσον αφορά τη διασφάλιση ότι οι δικαιοδόχοι πληρούν τα πρότυπα εξυπηρέτησης και ποιότητάς της, γεγονός που απαιτεί συνεχή εποπτεία και υποστήριξη.
Το σχέδιο και οι επιδόσεις
Τη φετινή χρονιά που βαίνει στο τέλος της, η ΑΒ Βασιλόπουλος σχεδιάζει τη μετατροπή 45 εταιρικών καταστημάτων σε franchising -σ.σ. πέρυσι μετέτρεψε 5 εταιρικά. Επιπλέον, 11 εταιρικά καταστήματα προβλέπεται να κλείσουν (σ.σ. ήδη έκλεισε το κατάστημα στο Χαλάνδρι, επιβαρύνοντας το αποτέλεσμα κατά 1,9 εκατ. ευρώ λόγω απομείωσης των παγίων και δικαιωμάτων μίσθωσης περιουσιακών στοιχείων), ενώ προγραμματίζεται η λειτουργία 63 νέων καταστημάτων franchise και εταιρικών.
Πέρυσι το δίκτυο της αλυσίδας αριθμούσε 585 καταστήματα, εκ των οποίων τα 316 ήταν εταιρικά, 255 άνηκαν στο δίκτυο δικαιόχρησης (Franchising) και 14 καταστήματα ήταν τα καταστήματα χονδρικής υπό το εμπορικό σήμα ΕΝΑ. Αριθμός καταστημάτων μικρότερος σε σχέση με το 2022, όπου η αλυσίδα διέθετε 632 καταστήματα, συμπεριλαμβανομένων 318 εταιρικών, 300 καταστημάτων franchising και 14 καταστημάτων ENA. Η μείωση του αριθμού των καταστημάτων αποδίδεται εν μέρει στη λήξη της συνεργασίας της με τη Shell, η οποία αφορούσε 79 καταστήματα και ολοκληρώθηκε πέρυσι.
Αυτή η μείωση του δικτύου επηρέασε ως ένα βαθμό τα αποτελέσματα για το 2023 που ανακοίνωσε χθες η αλυσίδα. Οι πωλήσεις σημείωσαν οριακή πτώση 0,6% στα 1,970 δισ. ευρώ, το μικτό κέρδος διαμορφώθηκε στα 510 εκατ. ευρώ (-0,9%), τα προσαρμοσμένα λειτουργικά κέρδη στα 29 εκατ. ευρώ (-4,1%), ενώ εμφάνισε ζημιές 19,276 εκατ. ευρώ.
Ο κ. Λαβίδας απέδωσε αυτές τις ζημίες, καθώς και την πτώση των λειτουργικών κερδών από 20 εκατ. ευρώ το 2022 σε 6,5 εκατ. ευρώ πέρυσι, στις αποσβέσεις των πάγιων περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο, τα προσαρμοσμένα EBITDA σημείωσαν μικρή αύξηση 0,4%, φθάνοντας τα 132,1 εκατ. ευρώ, ενώ τα ταμειακά διαθέσιμα αυξήθηκαν κατά 63,14% στα 59,6 εκατ. ευρώ.
Η απόφαση για την ENA και το στοίχημα των online πωλήσεων
Σε ό,τι αφορά το δίκτυο ENA, η αλυσίδα αποφάσισε εντέλει να διατηρήσει τη χονδρική της δραστηριότητα και να εστιάσει στην εξυπηρέτηση του κλάδου HORECA (Hotels, Restaurants, Cafés). Αυτή η απόφαση έρχεται σε μια περίοδο αυξανόμενου ανταγωνισμού, με καθιερωμένα δίκτυα όπως η Metro και η The Mart να στοχεύουν επίσης στον συγκεκριμένο τομέα. Για την ΑΒ Βασιλόπουλος, αυτό σημαίνει ότι απαιτείται περαιτέρω επένδυση στην ENA, η οποία μέχρι πρόσφατα επικεντρωνόταν κυρίως στη μικρή λιανική.
Παράλληλα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο κρίσιμους άξονες της στρατηγικής της. Η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου, που επιταχύνθηκε από την πανδημία, έχει αλλάξει το τοπίο του λιανεμπορίου στην Ελλάδα.
Για να παραμείνει ανταγωνιστική, η αλυσίδα έχει επεκτείνει την πλατφόρμα ηλεκτρονικών αγορών της, AB E-shop, και έχει εισαγάγει υπηρεσίες γρήγορης παράδοσης με πλατφόρμες όπως η efood. Σήμερα το μέσο ηλεκτρονικό καλάθι της φτάνει τα 70 ευρώ, ο τζίρος των online πωλήσεων στα 70 εκατ. ευρώ -σ.σ. κοντά στο 3% του συνολικού της τζίρου- και ο στόχος, όπως είπε χθες ο επικεφαλής της, είναι μέχρι το 2028 οι ηλεκτρονικές πωλήσεις να ξεπεράσουν τα 110 εκατ. ευρώ ή το 5% του συνολικού της τζίρου. Αν επαληθευτούν οι εκτιμήσεις για τον τζίρο των ηλεκτρονικών πωλήσεων, τότε το 2028 ο συνολικός τζίρος της αλυσίδας θα ξεπεράσει τα 2,3 δισ. ευρώ, δηλαδή 16,75% υψηλότερος από τα περσινά επίπεδα.
Φυσικά μέχρι το 2028 μεσολαβεί το ορόσημο του εν εξελίξει τριετούς επενδυτικού πλάνου της αλυσίδας, η οποία ετοιμάζεται μέσα στις επόμενες εβδομάδες να ανακοινώσει μια μικρού βεληνεκούς εξαγορά.