Στρατηγική εξάπλωση σε νέες αγορές της ΝΑ και Κεντρικής Ευρώπης, μαζί με όλο και μεγαλύτερη καθετοποίηση και πολλές συνέργειες στο φυσικό αέριο, τις ΑΠΕ και την παροχή εξιδεικευμένων ενεργειακών υπηρεσιών, είναι το νέο μεγαληπέβολο πλάνο της Metlen στο εξωτερικό. Σημαντικός ο ρόλος της Ιταλίας, μια ανεπτυγμένη αγορά, διασυνδεδεμένη με την Ελλάδα, με πολύ υψηλό δυναμικό από ΑΠΕ, ικανή να γίνει η πύλη πρόσβασης για την επιχείρηση στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Τα βήματα για διατήρηση και τα επόμενα χρόνια των ΕΒΙΤDA σε επίπεδα 1-1,2 δισ. όπως είναι το guidance για φέτος, μαζί με την εισαγωγή της μετοχής στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου -που τοποθετείται το α’ εξάμηνο του 2025- και τη δυναμική εξάπλωση σε πέντε νέες ευρωπαϊκές αγορές, περιέγραψαν χθες τα ανώτερα διοικητικά στελέχη της Metlen, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο σκέλος της ενέργειας. Ενας τομέας απ’ όπου προέρχεται πλέον το 75% της κερδοφορίας της Metlen και με ένα διεθνές χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ συνολικής ισχύος 12 GW, με εγγυημένη παραγωγή χρηματοροών σε βάθος 15 ετών.
Στις νέες αυτές αγορές συγκαταλέγονται η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Αυστρία και η Κροατία, και ο λόγος για τον οποίο περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό της Metlen δεν αφορά εξαγορές ολοκληρωμένων εταιρειών κοινής ωφέλειας με πελάτες, όπως αυτές που αναζητά στην Ιταλία, μια ώριμη αγορά με πενταπλάσιο μέγεθος σε σχέση με την ελληνική.
Αυτό που βλέπει στις πέντε αυτές αγορές η Metlen είναι ευκαιρίες για μια καθετοποιημένη παρουσία, τόσο στο trading του φυσικού αερίου όσο και στην ανάπτυξη έργων ΑΠΕ, τα οποία έχει ήδη σε κάποιες εξ αυτών, γι' αυτό και ψάχνει αγοραστές ώστε να υπογράψει μαζί τους διμερή συμβόλαια PPA.
Στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία μάλιστα κάνει τόσο το ένα, δηλαδή πουλάει φυσικό αέριο στη χονδρική, όσο και το άλλο, δηλαδή ανάπτυξη ΑΠΕ.
Το επόμενο τώρα βήμα για την εταιρεία σε αυτές τις αγορές είναι να προμηθεύσει απευθείας ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο μεγάλους επαγγελματικούς πελάτες (B2B), χωρίς να έχει ακόμη αποφάσισει την είσοδο στο retail, όπως εξετάζει να κάνει στην Ιταλία. Ειρήσθω εν παρόδω, η ανάλυση της ιταλικής αγοράς προμήθειας συνεχίζεται, μια σειρά από περιοχές, εταιρείες και στόχοι «σκανάρονται», χωρίς όμως ακόμη η εταιρεία να είναι έτοιμη για ανακοινώσεις.
Το βάρος προς το παρόν δείχνει να πέφτει στην Κεντρική και Αν. Ευρώπη και στο πλαίσιο του ρόλου του supplier trading, που αναπτύσσει η Metlen, έρχεται και κουμπώνει η Ελβετία, η οποία αποτελεί ένα hub τόσο για τις αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και από πλευράς παρουσίας του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού. Το Energy Trading Platform της Ελβετίας ξεκίνησε ήδη να λειτουργεί και το επόμενο βήμα θα αφορά την επέκταση της προμήθειας φυσικού αερίου σε αγορές πέραν των Βαλκανίων, ώστε η εταιρεία να αναπτυχθεί πιο Βόρεια και ΒΔ. Αμέσως μετά πρόκειται να κάνει ανάλογα βήματα και στην ηλεκτρική εταιρεία.
Στην πράξη, όλο αυτό το γεωγραφικό επενδυτικό άνοιγμα της Metlen συνοψίζεται στη λογική να μπορεί πλέον η εταιρεία να εξασφαλίζει κερδοφορία παντός καιρού, ανεξάρτητα των σκαμπανεβασμάτων των τιμών στις διεθνείς αγορές. Σαν μοντέλο στηρίζεται στη φιλοσοφία των συνεργειών σε χώρες όπου έχει ήδη παρουσία (π.χ. φυσικό αέριο), προσθέτοντας στο portfolio και νέες δραστηριότητες (π.χ. ΑΠΕ), με στόχο όλα αυτά να «παντρεύονται», όπως κάνει ένα Integrated utility. Σε αυτό το σχήμα έρχεται και κουμπώνει και το energy management, δηλαδή εξιδεικευμένες υπηρεσίες B2B, π.χ. πώληση πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, σε επιχειρήσεις ακόμη και γειτονικών αγορών.
Σύνθετο μοντέλο
Στην πράξη, οι άνθρωποι της Metlen περιέγραψαν χθες ένα σύνθετο μοντέλο ανάπτυξης, μιας εταιρείας με παρουσία σε πέντε ηπείρους και 40 χώρες, με διάφορα επίπεδα δραστηριότητας σε πολλούς συγγενείς τομείς, παρόμοιο πλέον με αυτό που ακολουθούν όλοι οι μεγάλοι καθετοποιημένοι παίκτες διεθνώς. Στόχος για αυτές τις νέες αγορές είναι η δραστηριοποίηση σε όλο το φάσμα των ενεργειακών υπηρεσιών, στρατηγική ανάλογη με το integrated business model των Enel, RWE, EDF και Ceηtrica, όπως είπε ο Γιάννης Καλαφατάς, Chief Executive Director, Energy.
Ακτινογραφώντας τις ενεργειακές αγορές και τις τάσεις που αναπτύσσονται διεθνώς, ο κ. Καλαφατάς μίλησε για την ανάγκη επιστροφής στα θεμελιώδη. Δηλαδή την πελατοκεντρική προσέγγιση που πρέπει να έχει ένα μεγάλο utility, καθώς και τη σημασία ύπαρξης ενός portfolio, που εκτός από ΑΠΕ, πρέπει να δίνει έμφαση και στο φυσικό αέριο, το οποίο δεν αποτελεί πλέον καύσιμο-γέφυρα, όπως κάποτε νομίζαμε, αλλά θα συνεχίσει να είναι απαραίτητο για πολλές ακόμη δεκαετίες.
Στο μέτωπο των ΑΠΕ, κεντρική θέση θα συνεχίσουν να έχουν τα φωτοβολταϊκά, με επενδύσεις 1-1,2 δισ. ευρώ, και με γνώμονα πάντα έργα με κλειδωμένα διμερή συμβόλαια, χωρίς τα οποία άλλωστε δεν εξασφαλίζεται δανεισμός από τις τράπεζες.
Σε μια πράσινη αγορά, που διεθνώς γίνεται όλο και πιο αβέβαιη, το χαρτοφυλάκιο της Metlen περιλαμβάνει μόνο έργα με κλεισμένες συμβάσεις πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας για μια 15ετία. «Οποιος πλέον δεν έχει συμβόλαιο, διατρέχει τον κίνδυνο να πουλάει στο μηδέν, όση επιδότηση και αν έχει πάρει», όπως είπε ο Χρήστος Γαβαλάς, Chief Treasury & IR Officer, προσθέτοντας ότι «όλοι είδαν το φθηνό κόστος στις ΑΠΕ, εκείνο που δεν είδαν είναι ότι μπορεί μια μέρα να πουλάνε την ενέργεια ακόμη φθηνότερα».
Το χρηματιστήριο του Λονδίνου
Η επικείμενη εισαγωγή της εταιρείας στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου δεν θα επηρεάσει τα παραπάνω, απλώς η γεωγραφική επέκταση αποτελεί μια φυσική εξέλιξη των πραγμάτων, καθώς το 50% των δραστηριοτήτων της είναι στο εξωτερικό, όπως και των πιστωτικών της γραμμών (συνολικά φτάνουν τα 10 δισ. ευρώ), όπως διευκρίνισε ο επικεφαλής χάραξης στρατηγικής της Metlen, Ελενος Καραΐνδρος. Ο ίδιος επεσήμανε ότι η φορολογική έδρα δεν θα αλλάξει και ότι στόχος του dual listing είναι να καταστεί πιο εξωστρεφής και η μετοχική βάση της εταιρείας, αντανακλώντας καλύτερα το προφίλ της, μέσα από μια δομή συναλλαγής ανάλογης εκείνης των Coca Cola 3E και ΤΙΤΑΝ.
Οι επτά τάσεις στην αγορά ενέργειας
Σε μια συγκυρία γεμάτη αβεβαιότητες, όπου τα τύμπανα της πράσινης υπερθέρμανσης χτυπούν δυνατά και οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη, τα στελέχη της Metlen περιέγραψαν αυτό που έρχεται. Το γεγονός ότι η ενεργειακή εξίσωση ξαναγράφεται από την αρχή.
Κατ' αρχήν κανένα ηλεκτρικό σύστημα στον κόσμο δεν μπορεί να επιβιώσει στηριζόμενο μόνο στις ΑΠΕ, «το φυσικό αέριο, μετά από πολλές αναλύσεις, is here to stay», όπως είπε ο κ. Καλαφατάς. Οχι μόνο επειδή δεν είμαστε στο σημείο εκείνο που μπορούμε να ξεφορτωθούμε τις μονάδες αερίου ή επειδή σβήνουμε τους λιγνίτες. Αλλά επειδή δεν έχουμε ακόμη τη φθηνή εκείνη τεχνολογία μηδενικών ρύπων, ώστε η παραγωγή πράσινης ενέργειας να μην εξαρτάται κάθε φορά από το αν θα έχει ήλιο ή θα φυσάει.
Το δεύτερο στοιχείο συνδέεται με τις μονάδες φυσικού αέριου, οι οποίες αλλάζουν ρόλο στην αγορά, είναι απαραίτητες περισσότερο παρά ποτέ για να εξασφαλίζουν ευστάθεια στο σύστημα, ενεργειακή ασφάλεια και εφεδρείες. Ούτε η αποθήκευση είναι σε θέση να υποκαταστήσει πλήρως αυτό που μπορεί να κάνει μια μονάδα φυσικού αέριου σε ένα σύστημα γεμάτο από ΑΠΕ, δηλαδή γεμάτο από στοχαστικότητα. Οταν δεν φυσάει ή δεν έχει ηλιοφάνεια, λείπει ισχύς, κρίσιμη για την ομαλή τροφοδοσία της χώρας.
Η τρίτη τάση συνδέεται με τις ΑΠΕ. «Είναι κατανοητό σε όλους ότι μια εταιρεία με χαρτοφυλάκιο μόνο ΑΠΕ δεν είναι πλέον ελκυστική, τουναντίον, είναι κάτι το πολύ επικίνδυνο. Kαι γι’ αυτό, όλο και περισσότεροι πελάτες μας ζητούν τα έργα ΑΠΕ όχι μόνο να συνοδεύονται από PPA αλλά και να τους παρέχουμε energy management services σε 24ωρη βάση, με βάση το προφίλ της ζήτησής τους», σημείωσε το στέλεχος της Metlen.
Η τέταρτη τάση θέλει τις ενεργειακές πλέον επιχειρήσεις να βρίσκονται τόσο στην πλευρά της παραγωγής ενέργειας όσο και στην πλευρά της ζήτησης, δηλαδή να είναι απολύτως καθετοποιημένες.
Το πέμπτο στοιχείο στο νέο ενεργειακό τοπίο αφορά το energy management και το energy trading. Δεν αρκεί για να παράγει κέρδη μια εταιρεία να έχει μόνο ένα στόλο από μονάδες φυσικού αερίου και ένα καλό συμβόλαιο, όπως παλαιότερα. Απαιτείται ισχυρή και πολυδιάστατη ενεργειακή διαχείριση, ικανή να αντεπεξέρχεται στους νέους κινδύνους.
Η έκτη τάση αφορά την πράσινη μετάβαση, η οποία πλέον εστιάζει στα δίκτυα και στις μπαταρίες, ωστόσο και εδώ χρειάζεται προσοχή. Τα καμπανάκια κινδύνου στο storage εξαιτίας των πληθωριστικών τάσεων αυξάνονται. «Οι αρνητικές τιμές και οι περικοπές στην πράσινη παραγωγή μπορεί να προσφέρουν ευκαιρίες για επενδύσεις σε μπαταρίες, ωστόσο αυτό θα κρατήσει το πολύ ένα με δύο χρόνια. Ο πληθωρισμός νέων επενδύσεων θα κανιβαλίσει την αποθήκευση ενέργειας, όπως ακριβώς συνέβη και με τα φωτοβολταϊκά, αφού όσες μπαταρίες και να βάλουμε, η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια είναι συγκεκριμένη και οι ανάγκες για ΑΠΕ πεπερασμένες», ανέφερε ο κ. Καλαφατάς. Οι μπαταρίες έχουν αξία μόνο ως τμήμα ενός συνολικού portfolio μιας εταιρείας με όλες τις παραπάνω τεχνολογίες.
Η έβδομη και τελευταία τάση αφορά στην τεχνολογία και την Τεχνητή Νοημοσύνη, οι οποίες θα φέρουν αναπόδραστα σημαντικές ανατροπές στις αγορές ενέργειας.
Ενα εντελώς νέο ενεργειακό τοπίο βρίσκεται προ των πυλών, όπως το περιέγραψαν τα στελέχη της Metlen, όπου όλα επηρεάζονται μεταξύ τους με κάποιο τρόπο και αυτά που έρχονται δεν θα μοιάζουν σε τίποτα με όσα ξέραμε. Ένα νέο περιβάλλον, όπου ακόμη και όταν αναγνωρίζονται αυτοί οι κίνδυνοι, υπάρχει μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα υποτίμησής τους, ίσως γιατί θεωρούμε πως η πράσινη μετάβαση έχει μεγάλη ανθεκτικότητα.