Για τη σημερινή κατάσταση των ελληνικών τραπεζών και τη μεγάλη απόσταση που έχουν διανύσει τα τελευταία χρόνια στο απαιτητικό και γεμάτο προκλήσεις εγχώριο και παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, μίλησε σήμερα ο Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Τράπεζας κ. Γκίκας Χαρδούβελης, στο 28o Ετήσιο Συνέδριο του Economist, στην Ελλάδα.
Ο κ. Χαρδούβελης ανέφερε ότι την τελευταία δεκαετία οι ελληνικές τράπεζες έχουν γυρίσει οριστικά σελίδα. Έχουν βελτιώσει σημαντικά τη θέση τους και τα χρηματοοικονομικά τους μεγέθη, με οδηγό την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, αν και ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων έχει συρρικνωθεί σημαντικά σε μονοψήφιο ποσοστό, ωστόσο πρέπει να υπάρξει περαιτέρω βελτίωση προς τον μέσο όρο της Ευρώπης. Επιπλέον, οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας είναι ισχυροί και πολύ κοντά στον αντίστοιχο Ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ οι δείκτες ρευστότητας υπερβαίνουν κατά πολύ τα ελάχιστα απαιτούμενα.
Στα τελευταία stress tests του 2023, οι 4 ελληνικές συστημικές τράπεζες αναδείχτηκαν στην 5η, 12η, 13η, και 19η θέση ανάμεσα σε 109 συστημικές τράπεζες, γεγονός που κατατάσσει τη χώρα μας ως την 4η καλύτερη χώρα από πλευράς σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος στην ΕΕ-27 και την 1η στη Νότια Ευρώπη.
Ο κ. Χαρδούβελης τόνισε ότι μετά πολλά χρόνια συρρίκνωσης και αναδιάρθρωσης που κληροδότησε η δεκαετής κρίση, εδώ και δύο χρόνια, οι ελληνικές τράπεζες έχουν σταθεροποιηθεί και καταγράφουν ισχυρή θετική κερδοφορία. Φέτος, μετά από 16 χρόνια, οι ελληνικές τράπεζες θα διανείμουν ξανά μέρισμα στους μετόχους τους, σηματοδοτώντας την απόλυτη επάνοδο του εγχώριου τραπεζικού συστήματος στην κανονικότητα.
Σύμφωνα με τον κ. Χαρδούβελη, το ερώτημα είναι αν θα συνεχίσουν οι τράπεζες να παρουσιάζουν ισχυρή κερδοφορία, χωρίς την ανάληψη υπερβολικών κινδύνων. Στο ερώτημα αυτό, ήδη από το 2023 τα χρηματιστήρια έχουν θετική άποψη. Παρά την αναμενόμενη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ, η κερδοφορία αναμένεται να διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα λόγω της αύξησης των εργασιών τους σε μια οικονομία που συνεχίζει να αναπτύσσεται.
Οι κίνδυνοι των ελληνικών τραπεζών προέρχονται κυρίως από διεθνείς παράγοντες. Πολλοί από τους παράγοντες είναι κοινοί για όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Ενδεικτικά,
- Το ερώτημα που αιωρείται είναι αν η ψηφιοποίηση του τραπεζικού τομέα στην Ευρώπη εξελίσσεται με ρυθμό ικανό ώστε να μπορούν οι τράπεζες να παραμένουν ανταγωνιστικές απέναντι σε εταιρείες Fintech, ή ακόμα και Big tech. Σε σύγκριση με την Ευρώπη, οι ΗΠΑ είναι περισσότερο προηγμένες σε θέματα ψηφιακού μετασχηματισμού, έχουν ένα πιο ευέλικτο και λιγότερο κατακερματισμένο εποπτικό-ρυθμιστικό σύστημα, μια κουλτούρα φιλική προς την καινοτομία, μεγαλύτερη πρόσβαση σε αγορές καινοτόμων κεφαλαίων. Επίσης, το μέγεθος της αγοράς των ΗΠΑ είναι σαφώς μεγαλύτερο, ενώ οι καταναλωτές κατά μέσο όρο υιοθετούν πρόθυμα τις νέες τεχνολογίες.
- Ένα ανταγωνιστικό μειονέκτημα των παραδοσιακών τραπεζών απέναντι στους νέους παίκτες και απέναντι στις αμερικανικές τράπεζες είναι το πολύ αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο στην Ευρώπη. Ο κίνδυνος πηγάζει από τη διατήρηση ή και αύξηση της εποπτικής αυστηρότητας.
- Μεγάλη αβεβαιότητα υπάρχει, επίσης, σχετικά με την αναπτυξιακή πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, που προέρχεται από:
- Τη γεωπολιτική αντιπαλότητα των υπερδυνάμεων και των πολεμικών συγκρούσεων στη γειτονιά μας.
- Το γεγονός ότι η ΕΕ δεν είναι ακόμα οικονομικά πλήρως ολοκληρωμένη ώστε να έχει αποκτήσει τη δική της βιομηχανική πολιτική και να μπορεί να ανταγωνίζεται με ευελιξία τις άλλες υπερδυνάμεις.
- Από το αυξημένο οικονομικό κόστος της Πράσινης Μετάβασης, την επιμονή της Ευρώπης να ηγηθεί στην απανθρακοποίηση, και το συνεπαγόμενο κόστος για τις τράπεζες.
Στο θέμα της ψηφιοποίησης οι ελληνικές τράπεζες έχουν επιδοθεί σε προγράμματα μετασχηματισμού, ενώ συνεργάζονται και με εταιρείες Fintech. Ο κ. Χαρδούβελης τόνισε ότι έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο σε θέματα ψηφιακού μετασχηματισμού, έχοντας καλύψει σε μεγάλο βαθμό την απόσταση που τις χώριζε από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές. Το μέγεθος των ελληνικών τραπεζών, σε συνδυασμό με το συγκριτικό πλεονέκτημα της δυνατότητας διασύνδεσής τους με την ψηφιακή πύλη ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (gov.gr) που πρωτοπορεί σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, τις τοποθετεί σε πλεονεκτική θέση σε θέματα ψηφιακού μετασχηματισμού. Οι υπόλοιποι κίνδυνοι είναι εξωγενείς για τις τράπεζες.