Με υποχώρηση τριών θέσεων στο παγκόσμιο startup οικοσύστημα παραμένει μέσα στο top 50 δείχνοντας ότι οι γεωπολιτικές εντάσεις και η μείωση των κεφαλαίων που κατευθύνθηκαν στα deals το τελευταίο διάστημα άφησαν το αποτύπωμά τους στην κούρσα που έκανε η χώρα μας τα τελευταία τρία χρόνια στη σκηνή των νεοφυών επιχειρήσεων. Ωστόσο , την ίδια στιγμή δυο ελληνικές πόλεις απέκτησαν παρουσία στον παγκόσμιο χάρτη ενισχύοντας την παρουσία της Ελλάδας.
Στην παγκόσμια κατάταξη της StartupBlink η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στην 49η θέση παγκοσμίως, ενώ και στη Δυτική Ευρώπη, η Ελλάδα υποχωρεί κατά μία θέση και πλέον βρίσκεται στην 19η θέση.
Παρά την υποχώρηση της Ελλάδας φαίνεται ότι οι μεταρρυθμίσεις και οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για την ενίσχυση του ελληνικού οικοσυστήματος startups αποτελούν τους «άσους» στο… μανίκι της χώρας, με την έκθεση να κάνει ιδιαίτερη αναφορά τόσο στα χρηματοδοτικά funds που έχουν αναπτυχθεί στην χώρα μας για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, όσο και στην ψηφιακή βίζα για νομάδες και τα φορολογικά κίνητρα για τις νεοφυείς επιχειρήσεις
Άλμα της Κύπρου
Ένας από τους μεγαλύτερους νικητές του 2024 είναι η Κύπρος, καθώς πέτυχε το μεγαλύτερο άλμα στο παγκόσμιο top 60 φέτος, ανεβαίνοντας εννέα θέσεις και κατακτώντας την 45η θέση, ξεπερνώντας Ευρωπαίους διεκδικητές όπως η Ουκρανία, η Λετονία, η Κροατία αλλά και η Ελλάδα.
Εκτός από τη Βουλγαρία, όλες οι άλλες βαλκανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ρουμανίας, της Κροατίας και της Ελλάδας, παρουσίασαν πτώση στην κατάταξή τους.
Την κορυφαία 10αδα παγκοσμίως για τα οικοσυστήματα startup απαρτίζουν οι ΗΠΑ που βρίσκονται στην κορυφή με πολύ μεγάλη απόσταση από τους υπόλοιπους και ακολουθούν Βρετανία, Ισραήλ, Καναδάς, Σιγκαπούρη, Σουηδία, Γερμανία Γαλλία, Ολλανδία και Ελβετία.
Οι πόλεις
Η Ελλάδα έχει τρεις πόλεις που κατατάσσονται στις πρώτες 1.000. καθώς το Ηράκλειο προστίθεται στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη οι οποίες ωστόσο υποχωρούν σε θέσεις. Η Αθήνα ηγείται στο ελληνικό οικοσύστημα startup με τριπλάσια βαθμολογία από τη δεύτερη Θεσσαλονίκη, γεγονός που δείχνει ήπιο συγκεντρωτισμό. Με πτώση τεσσάρων θέσεων βρέθηκε στην 120η θέση, ενώ η Θεσσαλονίκη υποχώρησε κατά πέντε θέσεις στην 470η, και το Ηράκλειο κατέκτησε την 759η θέση.
Στα Βαλκάνια, η Αθήνα πλέον βρίσκεται στην 3η θέση περιφερειακά με τη Σόφια να έρχεται στην δεύτερη θέση. Παρά την αρνητική της δυναμική στην παγκόσμια κατάταξη, η Θεσσαλονίκη μπαίνει στην πρώτη 10άδα των Βαλκανίων κερδίζοντας δύο θέσεις.
Παρουσία αποκτά και η Πάτρα που βρέθηκε στη θέση 1.181, με νέα data center και ερευνητικά hub μετά την στροφή των εταιρειών σε πόλεις με πανεπιστημιακά τμήματα ΤΠΕ.
Το οικοσύστημα startups στην Ελλάδα
Όπως καταγράφεται στην έκθεση η Ελλάδα ανακάμπτει επιτέλους από μια εξαιρετικά επιζήμια οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008. Μάλιστα αναφέρεται ότι η Ελλάδα τιμήθηκε με το Βραβείο Χώρα της Χρονιάς του Economist για τις οικονομικές της μεταρρυθμίσεις και την πολιτική σταθερότητα.
«Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει μια πιο φιλική προς τις επιχειρήσεις στάση, προωθώντας ενεργά την ανάπτυξη των τοπικών οικοσυστημάτων startups. Αυτό το περιβάλλον έχει ήδη αποφέρει θετικά αποτελέσματα. Τα σημαντικά επιτεύγματα περιλαμβάνουν τόσο το Viva Wallet όσο και την PeopleCert που ξεπερνούν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ σε αποτιμήσεις το 2022. Ιστορίες επιτυχίας όπως αυτές εμπνέουν τους επιχειρηματίες και ενισχύουν τα κίνητρα σε όλα τα οικοσυστήματα» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Μάλιστα τονίζεται ότι η χώρα μας έχει το πλεονέκτημα ενός εργατικού δυναμικού υψηλής εξειδίκευσης και ενός πολλά υποσχόμενου τομέα πληροφορικής. Ως μία ακόμα θετική παράμετρος αναφέρεται ότι η Ελλάδα έχει εγγύτητα με τις ευρωπαϊκές αγορές, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, οι οποίες θα υποστήριζαν τη δημιουργία ενός περιφερειακού κόμβου τεχνολογίας.
Ωστόσο, χαρακτηρίζει πρόκληση να διατηρηθούν τα ταλέντα στη χώρα, ενώ παράλληλα να καλλιεργηθεί μια επιχειρηματική νοοτροπία μέσω της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. «Με μια βαριά γραφειοκρατία και ένα διάσπαρτο δίκτυο ενδιαφερόμενων μερών του οικοσυστήματος, τα εκκολαπτόμενα οικοσυστήματα startupσ της Ελλάδας έχουν ακόμα προκλήσεις να ξεπεράσουν» επισημαίνεται.
«Αναγνωρίζοντας αυτές τις προκλήσεις, ο δημόσιος τομέας αναλαμβάνει πρωτοποριακό ρόλο στον εξορθολογισμό και την ενίσχυση του περιβάλλοντος startups, ειδικά στην ανάπτυξη ενός δικτύου για την προώθηση και καθοδήγηση πιθανών επιχειρηματιών και την κατεύθυνση του ενδιαφέροντος των επενδυτών σε startups σε πρώιμο στάδιο. Ένα παράδειγμα είναι το EquiFund, ένα fund of-funds, το οποίο αντιμετωπίζει την έλλειψη επιχειρηματικών κεφαλαίων και ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων. Επιπλέον, το Elevate Greece και το Startup Greece είναι δύο κυβερνητικές πρωτοβουλίες που φέρνουν μαζί startups και επενδυτές για να παρέχουν μια πιο ολοκληρωμένη ματιά στο οικοσύστημα startup» αναφέρει η έκθεση.
Μάλιστα τονίζει ότι για να βασιστεί σε αυτές τις πρωτοβουλίες και να ενισχύσει περαιτέρω το περιβάλλον των startups, η κυβέρνηση θα πρέπει να συνεχίσει να είναι φιλική προς τις επιχειρήσεις και να διευκολύνει τη ζωή των επιχειρηματιών.
«Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό στην Ελλάδα, καθώς το επιχειρηματικό περιβάλλον αφήνει πολλά περιθώρια λόγω της συντριπτικής γραφειοκρατίας και του κόστους κοινωνικής ασφάλισης. Οι έξυπνες μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να κάνουν την οικονομία πιο ανταγωνιστική. Τέτοιες μεταρρυθμίσεις θα προκαλούσαν επίσης θετική δημοσιότητα, δημιουργώντας πραγματικό αντίκτυπο στην παγκόσμια αφήγηση των τοπικών startup οικοσυστημάτων. Βλέπουμε ήδη βελτιωμένες πολιτικές να αρχίζουν να εμφανίζονται, όπως η Digital Nomad Visa, φορολογικά κίνητρα για νεοφυείς επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν πατέντες, εκπτώσεις σε δαπάνες που σχετίζονται με την πράσινη οικονομία και ψηφιοποίηση. Συνολικά, ο συνεχιζόμενος ψηφιακός μετασχηματισμός της Ελλάδας στέλνει ενθαρρυντικά μηνύματα για το μέλλον. Αυτή η ψηφιακή στροφή ανοίγει το δρόμο για σημαντικές βελτιώσεις στα οικοσυστήματα startup, καθώς αυτά έχουν τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης στην Ελλάδα. Με τις κατάλληλες δημόσιες πρωτοβουλίες, η χώρα θα μπορούσε να γίνει κυρίαρχος περιφερειακός κόμβος startup» σύμφωνα με την μελέτη της Startup Blink.