Περίπου 75 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές του βόρειου Ισραήλ βρίσκεται ένα σκάφος που κάποτε ήταν στόχος της Χεζμπολάχ και τώρα φυλάσσεται από δύο ισραηλινά πολεμικά πλοία, επιφορτισμένο με το να εξασφαλίσει ότι τα φώτα θα παραμείνουν αναμμένα κατά τη διάρκεια του πολέμου κατά της Χαμάς στη Γάζα.
Η γιγάντια πλωτή μονάδα παραγωγής είναι το κύριο περιουσιακό στοιχείο της εισηγμένης στο Λονδίνο Energean, η οποία ξεκίνησε να παράγει φυσικό αέριο από το κοίτασμα Karish πέρυσι, γράφουν οι Financial Times.
Παρότι σχετικά μικρή στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, η Energean «παρέχει κατά καιρούς έως και το 60% της συνολικής ζήτησης φυσικού αερίου του Ισραήλ» από το Karish μετά την έναρξη του πολέμου, σύμφωνα με τον ιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Μαθιό Ρήγα.
«Έπρεπε να παράγουμε για να κρατήσουμε τα φώτα αναμμένα στο Ισραήλ... "απλώς διατηρήστε τη ροή του φυσικού αερίου" ήταν το μήνυμα, οπότε φτάσαμε στη μέγιστη δυναμικότητα», είπε στους Financial Times.
Η ευθύνη ανατέθηκε στην Energean αφού η ισραηλινή κυβέρνηση διέταξε προσωρινό κλείσιμο του κοιτάσματος αερίου Tamar που λειτουργεί από τη Chevron, το οποίο συνήθως καλύπτει περίπου το 70% των ενεργειακών αναγκών της χώρας.
Η πλατφόρμα παραγωγής της Tamar, ορατή από τα βόρεια της Λωρίδας της Γάζας, βρίσκεται μόλις 25 χιλιόμετρα από τις ακτές του νότιου Ισραήλ -εντός εμβέλειας για τους πυραύλους της Χαμάς, αν και η παραγωγή αποκαταστάθηκε μετά από ένα μήνα.
Για τον Ρήγα, οι κίνδυνοι για τους παραγωγούς φυσικού αερίου στα ανοιχτά του Ισραήλ δεν είναι νέοι. Τον Ιούλιο του περασμένου έτους το Ισραήλ κατέρριψε τρία αναγνωριστικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Χεζμπολάχ, που η λιβανέζικη μαχητική ομάδα ισχυρίστηκε ότι κατευθύνονταν προς το πλωτό σκάφος παραγωγής Energean Power καθώς έφτασε στο Karish.
Η παραγωγή φυσικού αερίου ξεκίνησε μόλις τον Οκτώβριο του 2022, αφού οι ΗΠΑ μεσολάβησαν σε μια σημαντική συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δύο χωρών, αφήνοντας το Karish στην ισραηλινή πλευρά της γραμμής.
Ο πόλεμος με τη Χαμάς έχει αναζωπυρώσει τους φόβους ότι η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να προσπαθήσει να βάλει ξανά στο στόχαστρο την Energean. Η μετοχή έπεσε 20% καθώς ξεκίνησε η σύγκρουση. Ωστόσο, έχοντας σταθεροποιηθεί τις τελευταίες εβδομάδες, οι απώλειες έχουν περιοριστεί και η τιμή είναι μόλις 6% χαμηλότερα από τα επίπεδα πριν από τη σύγκρουση, αποτιμώντας την Energean στο 1,7 δισεκατομμύριο λίρες, εν μέρει με τη βοήθεια του Μ. Ρήγα και άλλων ανώτερων στελεχών που έσπευσαν να αγοράσουν.
Ο Alex Smith, αναλυτής της Investec, δήλωσε: «Παρά το γεγονός ότι η εταιρεία έχει πολλές δραστηριότητες σε πολλές χώρες, είναι σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένη στο ενεργητικό Karish και υπάρχει αναμφισβήτητα ο κίνδυνος ενός περιουσιακού στοιχείου».
«Καθώς αυξάνει την παραγωγή, είναι ο βασικός μοχλός για τις τρέχουσες και μελλοντικές ταμειακές ροές», πρόσθεσε.
Ο Ρήγας είπε ότι ήταν βέβαιος πως το σκάφος προστατεύεται καλά, με τα δύο ισραηλινά πολεμικά πλοία που μεταφέρουν τη θαλάσσια έκδοση της αντιπυραυλικής ασπίδας του Ισραήλ «Iron Dome».
Η πλωτή εγκατάσταση είχε μια σύντομη διακοπή λειτουργίας τον Οκτώβριο, λόγω μιας λανθασμένης ένδειξης μετρητή, αλλά κατά τα άλλα παρήγαγε σταθερά καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου. Ένα συνεργείο συνεχίζει την παραγωγή, ενώ το μη απαραίτητο προσωπικό έχει μετακομίσει σε Ελλάδα και Κύπρο. Ο Ρήγας είπε ότι μέλη του πληρώματος μεταφέρονταν στο πλοίο από την Κύπρο.
Μια άλλη σημαντική βραχυπρόθεσμη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο διευθύνων σύμβουλος είναι η διαχείριση μιας διαφορετικής ομάδας προσωπικού, σε μια εποχή που οι εντάσεις είναι υψηλές στην περιοχή. Η Energean έχει γραφεία στην Αίγυπτο, όπου πραγματοποιεί γεωτρήσεις για φυσικό αέριο με την ιταλική Eni, ως μέρος της στρατηγικής της με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο.
«Έχουμε ανθρώπους στο ισραηλινό γραφείο που έχουν τα παιδιά τους σε πόλεμο, που πρέπει να πάνε σε καταφύγια πολλές φορές την ημέρα, που ζουν με τη φρίκη της 7ης Οκτωβρίου», είπε ο Ρήγας. «Αλλά η άποψή τους είναι ότι έχουν μια δουλειά να κάνουν και κάνουν τη δουλειά».
«Όμως έχουμε επίσης τους μουσουλμάνους που αισθάνονται πολύ έντονα την κατάσταση στη Γάζα», πρόσθεσε. «Δουλεύοντας σε αυτή την περιοχή πρέπει να μπορείς να διαχειριστείς αυτές τις εντάσεις».
Ο Ρήγας, μηχανικός και πρώην τραπεζίτης στον χώρο της ενέργειας, ίδρυσε την Energean το 2007. Έχοντας ξεκινήσει με ένα μικρό κοίτασμα πετρελαίου στην Ελλάδα, η εταιρεία απέκτησε το κοίτασμα Karish το 2016.
Το Ισραήλ ιστορικά βασιζόταν στις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων για να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες. Αλλά μετά από σημαντικές ανακαλύψεις κοιτασμάτων αερίου από το 2009 και την έναρξη της παραγωγής από το Tamar και το μεγαλύτερο κοίτασμα Leviathan, η χώρα κατάφερε να γίνει εξαγωγέας φυσικού αερίου.
Ο Ρήγας αντιπαραβάλλει την ταχύτητα με την οποία το Ισραήλ έχει αναπτύξει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου του με άλλες χώρες, όπως η Κύπρος, όπου η ανάπτυξη παρόμοιων ευρημάτων μόλις έχει ξεκινήσει. Επικρίνει επίσης την αποτυχία πολλών μικρότερων επιχειρήσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου που έχουν υποσχεθεί υπερβολικά πολλά.
«Δείξαμε ότι μπορούμε πραγματικά να δημιουργήσουμε μια σημαντική επιχείρηση πετρελαίου και φυσικού αερίου και να επιστρέψουμε χρήματα στους μετόχους, επειδή ο τομέας μας ήταν φρικτός σε ό,τι αφορά την παραγωγή αποτελεσμάτων», είπε ο Ρήγας.
Υποστήριξε ότι η εστίαση της Energean στην Ανατολική Μεσόγειο είχε αποδώσει, καθώς «γνωρίζει τον βυθό και γνωρίζει τα θέματα πάνω από την επιφάνεια».
«Έτσι, καταλαβαίνουμε πώς να παράγουμε φυσικό αέριο, κάτι που έχει αποδειχθεί από την επιχειρησιακή μας επιτυχία», είπε. «Και καταλαβαίνουμε πώς να αντιμετωπίσουμε τη γεωπολιτική, όπως αποδεικνύουμε σήμερα».