Στην καλύτερη στιγμή της τράπεζας, σε μια περίοδο, δηλαδή, κατά την οποία η ικανότητα κερδοφορίας της Εθνικής «κορυφώνει» και η απόδοση ενσώματων ιδίων κεφαλαίων ξεχωρίζει σε πανευρωπαϊκή βάση, πωλεί το Δημόσιο (σ.σ. Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) το 20%+2% των μετοχών της.
Τα στοιχεία από την πρώτη ημέρα εγγραφών αποτύπωσαν την ισχυρή ζήτηση, η οποία εκδηλώνεται τόσο από ξένα χαρτοφυλάκια όσο και από εγχώριους επενδυτές, με τη μετοχή στο ταμπλό να κινείται σταθερά πάνω από το εύρος τιμής διάθεσης.
Οι λόγοι της ισχυρής ζήτησης εδράζονται στο γεγονός ότι η τράπεζα διαθέτει σχεδόν ιδανική δομή ισολογισμού στο τρέχον περιβάλλον υψηλών επιτοκίων. Εξ ου και… βρέχει κέρδη, όπως αποτύπωσαν τα αποτελέσματα πρώτου εξαμήνου και εν συνεχεία αυτά του 9μήνου. Αντίστοιχη, δε, κερδοφορία αναμένει η αγορά με βάση την ως τώρα καθοδήγηση της διοίκησης και για το 2024.
Με πλεονάζουσα ρευστότητα 7,4 δισ. ευρώ, ποσοστό προθεσμιακών στο σύνολο των καταθέσεων μόλις 20%, NPE ratio 3,7% (3,6% Ελλάδα) και κόστος πιστωτικού κινδύνου 63 μ.β. (γ' τρίμηνο), η Εθνική τελεί με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων.
Αποπλήρωσε το σύνολο σχεδόν των TLTROs (σ.σ. διαθέτει μόλις 1,85 δισ. ευρώ στις 30/9), έχει «φθηνές» καταθέσεις, ενώ η πλεονάζουσα ρευστότητα ενισχύει τόσο το σκέλος των εσόδων όσο και τη δυνατότητα να ακολουθήσει επιθετική εμπορική πολιτική. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά του ισολογισμού της οδήγησαν σε εντυπωσιακές επιδόσεις.
Τα καθαρά έσοδα από τόκους στο τρίτο τρίμηνο ανήλθαν σε 588 εκατ. ευρώ και στο εννεάμηνο σε 1,64 δισ. ευρώ, έναντι 948 εκατ. ευρώ το 9μηνο του 2021. Άνοδος κατά 73%. Τα οργανικά κέρδη προ προβλέψεων έφθασαν στις 30/9 σε 1,3 δισ. ευρώ, υπερδιπλάσια των περσινών (623 εκατ. ευρώ). Τα οργανικά κέρδη, μετά από φόρους, ανήλθαν σε 1,2 δισ. ευρώ και τα δημοσιευμένα σε 791 εκατ. ευρώ.
Η απόδοση ενσώματων ιδίων κεφαλαίων, με βάση την οργανική κερδοφορία (core RoTE), διαμορφώθηκε σε 20,8% κατά το τρίτο τρίμηνο, που αποτελεί μια από τις υψηλότερες επιδόσεις πανευρωπαϊκά, ενώ στο 9μηνο ανήλθε σε 17,8%. Η διοίκηση της τράπεζας εκτίμησε ότι τα καθαρά έσοδα από τόκους θα «κορυφώσουν» στο τρέχον ή στο επόμενο τρίμηνο (Α' τρίμηνο 2024), καθιστώντας, έμμεσα, αντιληπτό ότι η απόδοση ενσώματων ιδίων κεφαλαίων θα ξεπεράσει φέτος το 18%.
Έμμεση αναθεώρηση για κέρδη/RoTE 2024
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΤΕ παρείχε εντός της χρονιάς καθοδήγηση για κέρδη/απόδοση 2024, αναφέροντας ότι θα είναι παρόμοια με τις επιδόσεις της φετινής χρονιάς. Επομένως, η αισθητά υψηλότερη κερδοφορία και απόδοση του 2023 συμπαρασύρει σε ανοδική αναθεώρηση και την εκτίμηση για το 2024. Επισήμως, η διοίκηση θα αναθεωρήσει το guidance στις αρχές της επόμενης χρονιάς.
«Σκάει» από κεφάλαια, μονόδρομος το μέρισμα
Τέλος, οι κεφαλαιακοί δείκτες της ΕΤΕ (CET1 17,9%, συνολικής κεφαλαιακής επάρκειας 20,3%) και ο ρυθμός δημιουργίας εσωτερικού κεφαλαίου (περί το 2% ετησίως) επαναφέρει το ερώτημα γιατί ο επόπτης δεν την άφησε να διανείμει μέρισμα χρήσης 2022 και διατηρεί (σ.σ. το ερώτημα) αν μπορεί να διανείμει προμέρισμα χρήσης 2023. Σημειώνεται ότι η διοίκηση έχει αποκλείσει εξαγορά για επέκταση στο εξωτερικό, εστιάζοντας στην πρόσκτηση εργασιών/απόκτηση χαρτοφυλακίων.
Πρόκειται για εντυπωσιακές επιδόσεις, που υποβοηθήθηκαν από τις αποφάσεις της διοίκησης.
Πέρσι η Εθνική μείωσε, κατά το διάστημα Ιανουάριος-Σεπτέμβριος, το επενδυτικό της χαρτοφυλάκιο, κόντρα στη διεθνή και εγχώρια τάση. Στις 30 Σεπτεμβρίου του 2022 το ύψος των χρεογράφων της ανερχόταν σε μόλις 13,4 δισ. ευρώ.
Φέτος, προχώρησε σε αγορές, αξιοποιώντας το περιβάλλον υψηλότερων αποδόσεων, που προκάλεσε η συνεχιζόμενη άνοδος επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες. Στις 30/9/23 το επενδυτικό της χαρτοφυλάκιο ανερχόταν σε 15,7 δισ. ευρώ και η Εθνική κατέγραψε τις υψηλότερες προσόδους από τόκους ομολόγων, σε σχέση με τον εγχώριο ανταγωνισμό. Επιπρόσθετα, προχώρησε τα τελευταία χρόνια σε σημαντική τεχνολογική αναβάθμιση, εξέλιξη που αποτυπώνεται ήδη στη συγκράτηση του λειτουργικού κόστους.
Οι «φθηνές» καταθέσεις αυξάνουν το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο
Το χαμηλό beta καταθέσεων, το παραδοσιακά μικρό ποσοστό προθεσμιακών (20% του μείγματος καταθέσεων στις 30/9) και η εξόφληση της χρηματοδότησης από TLTRO III συνετέλεσαν στη διεύρυνση του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου (3,22% στο τρίτο τρίμηνο από 2,60% στο πρώτο). Πρόκειται για υψηλότερο καθαρό επιτοκιακό περιθώριο, μεταξύ των συστημικών τραπεζών και ένα από τα καλύτερα σε ευρωπαϊκή βάση.
Εντός των στόχων η πιστωτική επέκταση
Τέλος, παρά τις μεγάλες δυσκολίες που προκαλεί η αύξηση του κόστους χρήματος, η Εθνική διατήρησε αμετάβλητο τον φετινό στόχο για πιστωτική επέκταση 1,3 δισ. ευρώ. Στις 30 Σεπτεμβρίου τα εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφωνόταν σε 29,5 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 320 εκατ. ευρώ από τις αρχές του έτους.
Στοχεύει επομένως σε καθαρή πιστωτική επέκταση της τάξης του 1 δισ. ευρώ στο τρέχον τελευταίο τρίμηνο του έτους. Για να μην προβεί σε περικοπή στόχου, τα στοιχεία που είχε στη διάθεσή της αρχές Νοεμβρίου δείχνουν ότι ο στόχος έτους παραμένει εφικτός.
Τα ερωτήματα για την πορεία μετά το 2024
Αν υπάρχει μια «σκιά» στο παραπάνω θελκτικό story, αυτή εντοπίζεται στον σχεδιασμό για μετά το 2024. Μετά, δηλαδή, την -αναμενόμενη- μείωση επιτοκίων. Η Εθνική υποχρεώθηκε από την DG Comp, λόγω της κρατικής στήριξης, να πωλήσει/εγκαταλείψει, τη δεκαετία του 2010, όλες τις εκτός Ελλάδος θυγατρικές της με εξαίρεση την παρουσία της στη Βόρεια Μακεδονία, όπως και την ισχυρή της παρουσία στην εγχώρια ασφαλιστική αγορά. Δεν διαθέτει, επομένως, ικανοποιητική διαφοροποίηση πηγών εσόδων.
Την ίδια στιγμή, η αγορά δεν έχει λάβει ικανοποιητικό στίγμα για το πώς σκοπεύει η διοίκηση να χειριστεί το πλεονάζον κεφάλαιο, με δεδομένο ότι η εξαγορά τραπεζών στο εξωτερικό έχει προς το παρόν αποκλειστεί.
Η αντίστιξη με τη Eurobank είναι εμφανής. Η τελευταία αξιοποίησε τα υψηλά κέρδη που έφερε η ανατιμολόγηση χαρτοφυλακίου χορηγήσεων, λόγω ανόδου επιτοκίων, για την επόμενη ημέρα. Όταν, δηλαδή, θα πιεστεί το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο. Η εξαγορά της Ελληνικής Τράπεζας Κύπρου καθώς και του χαρτοφυλακίου εργασιών της BNB στη Βουλγαρία ισχυροποιεί τη θέση της στις δύο βασικές αγορές του εξωτερικού. Αυξάνει τον ισολογισμό της και την «πίτα» των χορηγήσεων, ώστε να μπορεί να αντισταθμίσει τη μείωση των καθαρών εσόδων από τόκους, όταν θα ξεκινήσει η αποκλιμάκωση επιτοκίων.
Η παραπάνω επιθετική τακτική αφουγκράζεται καλά τις διαθέσεις των επενδυτών, που έχουν στρέψει ήδη το βλέμμα τους στις επιδόσεις των ευρωτραπεζών το 2025. Στον αντίποδα, η Εθνική ακολουθεί μια συντηρητική πολιτική, που την καθιστά το πιο safe story, μεταξύ του εγχώριου ανταγωνισμού.
Στην παραπάνω λογική εντάσσεται η επαναγορά σειράς μικρών και μεγάλων ακινήτων που είχε εισφέρει στην Πανγαία (Prodea), την οποία εν συνεχεία πώλησε. Πρόκειται για ακίνητα που μίσθωνε και η (επ)αναγορά τους θα μειώσει τα λειτουργικά έξοδα καθώς το καθεστώς αποσβέσεων εξοικονομεί δαπάνες, σε σχέση με αυτό του χειρισμού μισθώσεων.
Όσον αφορά στην επάνοδο της ΕΤΕ σε γειτονικές αγορές, επιδιώκεται να διενεργηθεί μέσω απευθείας χορηγήσεων. Για τον λόγο αυτό ιδρύθηκε international desk για εταιρικές χορηγήσεις.