Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι το οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον παγκοσμίως, αλλά ιδιαίτερα στην Ευρώπη, έχει επιδεινωθεί και οι μελλοντικές προκλήσεις αυξάνονται και σε πολυπλοκότητα αλλά πιθανόν και σε ένταση, υπογράμμισε ο Κωνσταντίνος Βασιλείου, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank μιλώντας στο συνέδριο του Economist.
Βασικά σημεία τοποθέτησης:
Σε αυτό το περιβάλλον η Ελλάδα και οι ελληνικές τράπεζες ξεκινούν από μια θετική αφετηρία σε σχετικούς όρους, με τη μεν χώρα να κλείνει τη χρόνια με θετικό πρόσημο πραγματικής ανάπτυξης που αναμένεται γύρω στο 5%, ενώ όλες οι προβλέψεις συντείνουν ότι και το 2023 θα κινηθεί σε χαμηλότερους μεν αλλά θετικούς ρυθμούς. Αντίστοιχα, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα εισέρχεται σε μεγάλο βαθμό απελευθερωμένο από τα προβλήματα του παρελθόντος, με μέσο όρο προβληματικών δανείων περίπου 7% τα οποία συνοδεύονται με σημαντικές προβλέψεις άνω του 50%, δυνατή κεφαλαιακή βάση με συνολικά κεφαλαία που ξεπερνούν το 16% για όλες τις τράπεζες, καλή κερδοφορία και ισχυρή ρευστότητα με μέσο ορό L/D κάτω του 75%.
Ταυτόχρονα, διαθέτουμε ισχυρή τεχνογνωσία και εμπειρία από τις αλλεπάλληλες κρίσεις που δυστυχώς βιώσαμε την τελευταία δεκαετία. Η εκτίμηση μου λοιπόν, είναι ότι έχουμε τη δυνατότητα συνολικά να αντιμετωπίσουμε τους αναπόφευκτους κραδασμούς που θα προκύψουν, ελπίζοντας ότι δεν θα διαρκέσουν για πολύ μακρά περίοδο και δε θα είναι πολύ μεγάλης έντασης.
Τώρα, αν θα έπρεπε να αναφέρω τέσσερα κύρια σημεία στα οποία θα έπρεπε να επικεντρωθούμε αν και είναι πολλά, θα έλεγα:
1. Στενή συνεργασία και κατανόηση μεταξύ όλων των stakeholders της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Οι προκλήσεις αντιμετωπίζονται με συναίνεση και όχι με ιδιοτέλεια και επίρριψη ευθυνών.
2. Συνεχίζουμε να στηρίζουμε τους αξιόχρεους πελάτες μας: Το κάνουμε ήδη για τις σημαντικές αυξημένες ανάγκες working capital που αντιμετωπίζουν, λόγο ραγδαίας αύξησης του κόστους πρώτων υλών και ενέργειας, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζουμε απρόσκοπτα τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδυτικών προτάσεων με πολλαπλασιαστικό όφελος στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Δίνω ιδιαίτερη έμφαση όμως στις λέξεις αξιόχρεοι πελάτες και βιώσιμες επενδύσεις, μιας και σε περιόδους κρίσης πρέπει να γινόμαστε πιο επιλεκτικοί ως προς το πού και το πώς χρηματοδοτούμε.
3. Δεn ξεχνάμε όμως τους πελάτες που θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες, αξιοποιώντας τη γνώση που έχουμε αποκομίσει και προσφέροντας ρεαλιστικές λύσεις στο εποπτικό πλαίσιο που μας επιτρέπονται. Συνήθως, σε κρίσεις οι οποίες αφορούν όλους και δεν είναι idiosyntractic, οι εποπτικές αρχές δείχνουν την απαιτούμενη ευελιξία συνολικά.
4. Αλλάζουμε οι ίδιοι και ταυτόχρονα συμβουλεύουμε τους πελάτες μας, προτείνοντάς τους χρηματοδοτικές και λειτουργικές λύσεις που βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητά τους. Η επιτάχυνση επενδύσεων και διαδικασιών που μειώνουν το κόστος ενέργειας, βελτιστοποίησης των αποθεμάτων και γενικότερα του κύκλου εργασιών μέσω ανάπτυξης ERP και CRM συστημάτων και περαιτέρω ψηφιοποίησης, λύσεις αντιστάθμισης επιτοκιακών, συναλλαγματικών κινδύνων καθώς και κινδύνων τιμών βασικών εμπορευμάτων, είναι κάποιες από αυτές.
Οι κρίσεις και οι προκλήσεις είναι μέρος της ζωής μας, σημασία έχει να τις περνάμε όσο πιο ανώδυνα γίνεται και ιδανικά να μαθαίνουμε από αυτές και να γινόμαστε πιο ισχυροί.
Μερικά στοιχεία που αφορούν το ενδιαφέρον των ελληνικών επιχειρήσεων για το RRF.
Κύρια σημεία ενδιαφέροντος:
- Καταγράφεται σημαντικό ενδιαφέρον κυρίως από μικρομεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, σύμφωνα άλλωστε και με το σχεδιασμό του προγράμματος.
- Μέχρι την προηγούμενη Παρασκευή 23/09, είχαν συμβασιοποιηθεί περίπου €650 εκ δάνεια RRF από περίπου 20 επιχειρήσεις, δάνεια που αντιστοιχούν σε σύνολο επενδύσεων περίπου €1.4 δις που θα υλοποιηθούν την ερχόμενη τριετία.
- Η συγκυρία είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή λόγο της ανόδου των κυμαινόμενων επιτοκίων που καθιστά τα δάνεια του RRF ιδιαίτερα ελκυστικά λόγο της σταθερής φύσης των επιτοκίων καθώς και του ανταγωνιστικού τους ύψους, ιδιαίτερα για επιχειρήσεις και projects υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης που προσφέρουν και αξιόλογες εξασφαλίσεις, βάση σχεδιασμού του προγράμματος.
- Η εκτίμηση μου είναι ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουν συμβασιοποιηθεί δάνεια RRF συνολικού ύψους περίπου €1 δις και περίπου επιπλέον €1.5 δις θα συμβασιοποιηθούν εντός του 2023.
- Οι πυλώνες που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον βάση και του σχεδιασμού του προγράμματος από την Ευρωπαϊκή επιτροπή, είναι αυτοί της Πράσινης Μετάβασης (κατ’ ελάχιστο 38.5%), και της ψηφιακής μετάβασης (κατ’ ελάχιστο 20.8%). Επιπλέον, ο πυλώνας της εξωστρέφειας λόγο του πλήθους των εξαγωγικών επιχειρήσεων καθώς και του τουριστικού κλάδου.
- Από πλευράς sectors, προς μεγάλη μου ικανοποίηση έχουν ήδη κινητοποιηθεί επιχειρήσεις από όλους τους τομείς της οικονομίας, ενδεικτικά αναφέρω: αλυσίδες supermarket που στοχεύουν στην ψηφιακή τους αναβάθμιση και την εξοικονόμηση ενέργειας, εξωστρεφείς βιομηχανικές επιχειρήσεις που στοχεύουν σε νέες επενδύσεις ώστε να αυξήσουν και να βελτιώσουν τη παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητά τους, επιχειρήσεις από το χώρο τον τηλεπικοινωνιών για την αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών (FTTH), εταιρείες από το χώρο του φαρμάκου που προχωρούν σε επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία καθώς και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που αυξάνουν τη δυναμικότητά τους σε κλίνες και βελτιώνουν την προσέγγισή τους σε θέματα βιωσιμότητας.
- Θα ήθελα να κλείσω αναφέροντας ως ένδειξη της επιτυχίας του Προγράμματος ότι το Ταμείο έχει ήδη «καλύψει» όλες τις προϋποθέσεις της δεύτερης δόσης, ύψους περίπου €1.7 δις, την οποία και εκτιμώ ότι θα ζητήσει άμεσα.