Για οικονομική ασφυξία μιλά η προμήθεια του ρεύματος. Τρεις είναι οι λόγοι που επικαλείται η αγορά: πρώτον, η αύξηση των ληξιπρόθεσμων λογαριασμών, σε συνδυασμό με την «έκρηξη» των διακανονισμών και τη μεγάλη καθυστέρηση στην πληρωμή των οφειλών. Δεύτερον, τη συνακόλουθη πίεση στα κεφάλαια κίνησης των προμηθευτών. Και τρίτον, τη συνεχιζόμενη καθυστέρηση από πλευράς πολιτείας της πίστωσης στους προμηθευτές των ποσών των επιδοτήσεων, με συνέπεια να αναγκάζονται να τις βάζουν από το δικό τους ταμείο.
Η οικονομική δυσπραγία νοικοκυριών και επιχειρήσεων αποτυπώνεται πλέον στην αδυναμία τους να είναι συνεπείς στην αποπληρωμή των λογαριασμών του ρεύματος. Η καθυστέρηση στην καταβολή των οφειλών φθάνει ως και τις 90 ημέρες, ενώ την ίδια στιγμή αυξάνονται όλο και περισσότερο οι ληξιπρόθεσμες οφειλές και οι διακανονισμοί. Αυτό σημαίνει, όπως εξηγούν στο Euro2day.gr εκπρόσωποι εταιρειών προμήθειας, ότι ο κάθε πάροχος θα πρέπει να διαθέτει διαρκώς κεφάλαια κίνησης για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να εξυπηρετεί τους πελάτες του, εισπράττοντας το αντίτιμο σε πολλές περιπτώσεις τρεις μήνες μετά.
Η πίεση για ανεύρεση κεφαλαίων κίνησης, λένε πηγές καθετοποιημένων ομίλων, εντείνεται και για έναν ακόμη λόγο. Η επιβολή πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά «κουρεύει» από τη μία πλευρά τις αμοιβές της παραγωγής, ενώ από την άλλη, ο έτερος βραχίονας, η προμήθεια, αναγκάζεται να αγοράζει την ηλεκτρική ενέργεια στις υπέρογκες χονδρικές τιμές του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. «Η κυβέρνηση μας “έσπασε” την καθετοποίηση», υποστήριξε χαρακτηριστικά εκπρόσωπος μεγάλου ενεργειακού ομίλου.
Και δεν αρκούν όλα αυτά, σχεδόν ένα χρόνο μετά την έναρξη της επιδοματικής πολιτικής της κυβέρνησης, ακόμη δεν έχει ομαλοποιηθεί στους σωστούς χρόνους η απόδοση των ποσών αυτών στους προμηθευτές, προκειμένου να τα πιστώνουν ως επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος των πελατών τους. Έτσι, από τα ήδη μειωμένα κεφάλαια κίνησής τους αναγκάζονται, όπως λένε προμηθευτές, να πληρώνουν και τις επιδοτήσεις. Τις οποίες εισπράττουν στην καλύτερη των περιπτώσεων ένα μήνα μετά.
Η κατάσταση αυτή φαίνεται να πλήττει κυρίως προμηθευτές που δεν διαθέτουν και παραγωγή, δεν είναι, δηλαδή, καθετοποιημένοι. Όπως λένε πάροχοι αυτής της κατηγορίας, είμαστε στα μέσα Ιουλίου και ακόμη δεν έχουν δοθεί τα ποσά για τις επιδοτήσεις του Αυγούστου, τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, θα διατεθούν από τον… Σεπτέμβριο. Ας σημειωθεί ότι τον επόμενο μήνα, η τιμή προμήθειας αναμένεται να είναι πολύ υψηλή και λόγω της εκτόξευσης της τιμής του φυσικού αερίου και γιατί θα ισχύσει ο νέος μηχανισμός τιμολόγησης, μετά την αναστολή της Ρήτρας Αναπροσαρμογής.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε για τον Ιούλιο επιδοτήσεις αυξημένες κατά 300 εκατ. ευρώ σε σχέση με του Ιουνίου. Αν η τιμή προμήθειας του Αυγούστου ξεπεράσει το 0,50 ευρώ την κιλοβατώρα, έναντι 0,35 ευρώ την κιλοβατώρα σήμερα, τότε εκτιμάται ότι το ποσό των επιδοτήσεων θα είναι κατά πολύ υψηλότερο από τα 722 εκατ. ευρώ που προορίζονται για τον τρέχοντα μήνα.
Ένας λόγος μεγαλύτερης ανησυχίας των παρόχων είναι, όπως λένε, το γεγονός ότι ο ΔΑΠΕΕΠ θα υπολειτουργεί τον Αύγουστο, λόγω των θερινών διακοπών. Ετσι θα έχει περιορισμένο προσωπικό και δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί στις εκκαθαρίσεις των ποσών μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης.
Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ) με πρόσφατη επιστολή του προς την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας θίγει το ζήτημα της ρευστότητας των ενεργειακών αγορών και προειδοποιεί ότι αν δεν προβλεφθεί ενίσχυσή της σύμφωνα και με όσα επιτάσσονται στο RePowerEu, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος αποσταθεροποίησης της αγοράς ενέργειας, με δυσμενείς επιπτώσεις για τους καταναλωτές και την οικονομία.
Ο ΕΣΠΕΝ ζητά να προκαταβάλλεται στους παρόχους το 75% του εκτιμώμενου ποσού των επιδοτήσεων ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου κάθε μήνα εφαρμογής του μέτρου ή, εναλλακτικά, η εκκαθάριση των επιδοτούμενων ποσών να γίνεται σε εβδομαδιαία βάση. Επίσης, προτείνει να δοθούν κρατικές εγγυήσεις για τον βραχυπρόθεσμο δανεισμό των προμηθευτών από τράπεζες όσο διαρκεί η κρίση, να υπάρξει σαφής ρύθμιση του πλαισίου για την αλλαγή προμηθευτή και τη διεκδίκηση από τις εταιρείες των ληξιπρόθεσμων οφειλών παλιών πελατών τους.
Ο ΕΣΠΕΝ στέλνει αυστηρό μήνυμα για την πρόσφατη αιφνιδιαστική απόφαση του ΥΠΕΝ να αναβάλει την ημερομηνία έναρξης του νέου μηχανισμού τιμολόγησης. «Οι ρυθμιστικοί κανόνες», υπογραμμίζει, «που επηρεάζουν με καθοριστικό τρόπο το εμπόριο, να εξετάζονται διεξοδικά πριν τη θέσπισή τους, ώστε να είναι σε θέση να παραμένουν σταθεροί και να διατηρούν την εφαρμοστικότητα και αντοχή τους υπό οποιεσδήποτε, ακόμα και ακραίες, συνθήκες».
Με αυτά τα δεδομένα, ο ΕΣΠΕΝ τάσσεται υπέρ της αλλαγής του μηχανισμού και ζητά η ανακοίνωση των τιμών προμήθειας να αφορά στον επόμενο μήνα και όχι τον μεθεπόμενο, όπως προβλέπεται τώρα, για να περιοριστεί το οικονομικό ρίσκο για τους προμηθευτές και ταυτόχρονα να διατηρηθούν τα τιμολόγια προμήθειας σε ανεκτά επίπεδα, αφού δεν θα περιλαμβάνουν το κόστος του υψηλού ασφαλίστρου κινδύνου.
Μέλη του ΕΣΠΕΝ είναι οι εταιρείες Elpedison, ΗΡΩΝ, NRG, Vatt & Volt, ΖΕΝΙΘ, Φυσικό Αέριο, Volton, οι οποίες εκπροσωπούν περισσότερους από 1.500.000 καταναλωτές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου.