Μεσοπρόθεσμες επενδύσεις που ξεπερνούν αθροιστικά τα 5 δισ. ευρώ κυοφορούνται στην ελληνική αγορά ακινήτων και στους επιμέρους υποκλάδους της από τις μεγάλες εταιρείες εκμετάλλευσης και ανάπτυξης ακινήτων, αλλά και τους developers όπως η Dimand και εσχάτως η Lamda Development μέσω του Ελληνικού.
Η χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων -πέραν του τραπεζικού δανεισμού- αναμένεται να καλυφθεί αφενός μέσω έκδοσης νέων εταιρικών ομολόγων, όπως νωρίτερα έπραξαν οι Prodea Investments, Noval Property και Premia Poperties, αφετέρου, μέσω placements και προγραμματισμένων δημόσιων εγγραφών.
Παρά το γεγονός του ότι με διαφορά μερικών μηνών από την ελληνική αγορά ακινήτων αποεπένδυσαν δύο σημαντικά ξένα private equity funds όπως η Varde Partners από την εισηγμένη ΑΕΕΑΠ Trastor (με το ποσοστό του 52,1% να αποκτάται από της Τράπεζα Πειραιώς) αλλά και του M&G Investment Management Limited από την Grivalia Hospitality (με τη Fairfax να ελέγχει πλέον αποκλειστικά την εταιρεία), εντούτοις το θεσμικό ενδιαφέρον -όπως αποδεικνύεται και από την απορρόφηση των παραπάνω ποσοστών- παραμένει αμείωτο.
Ειδικότερα, η Lamda Develοpment, ως παραχωρησιούχος και επενδυτής της μεγαλύτερης αστικής ανάπλασης στο Ελληνικό, έχει εξασφαλίσει ήδη τα πρώτα δάνεια για τη χρηματοδότηση κατασκευής των έργων υποδομής στην έκταση και διαπραγματεύεται τους τελικούς όρους για τη χρηματοδότηση των malls (Λεωφ. Βουλιαγμένης και Marina Galleria).
Υπενθυμίζεται ότι Eurobank και Πειραιώς έχουν υπογράψει head of terms με τη Lamda Develοpment για τη δανειοδότηση με 1,16 δισ. ευρώ των επενδύσεων της πρώτης πενταετίας, οι οποίες υπολογίζονται σε 2,5 δισ. ευρώ. Περαιτέρω, η διοίκηση του ομίλου έχει αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο έκδοσης νέου εταιρικού ομολόγου μέσα στο 2022, που θα αναδιαρθρώσει τα δανειακά κεφάλαια.
Πέραν των παραπάνω, η διοίκηση του ομίλου υποστηρίζει την αυτονόμηση της εταιρείας Lamda Malls, στην οποία έχουν εισφερθεί τα τρία εμπορικά κέντρα του ομίλου, και την εισαγωγή της στο ΧΑ. Εκκρεμεί ωστόσο η διαπραγμάτευση με τη Varde Partners, η οποία πέραν της Trastor έχει εκδηλώσει την πρόθεση άμεσης αποεπένδυσης από τη Lamda Malls (στην οποία κατέχει ποσοστό 31,7%), πριν τη δημόσια εγγραφή. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις από τη διοίκηση της Lamda Develοpment, σε κάθε περίπτωση ένα πιθανό IPO μετατίθεται για το 2023.
Την απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ωστόσο αναμένει σύντομα η Dimand, η οποία κατέθεσε αίτημα εισαγωγής στο ΧΑ. Υπενθυμίζεται ότι η κεφαλαιακή ενίσχυση ύψους 50 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2021 από την EBRD στη μικτή εταιρεία που έχει συστήσει με την Dimand (Cante Holdings), αλλά και η στρατηγική συνεργασία με τη HIG Capital (συγκεκριμένα με τον βραχίονα του αμερικανικού fund, HIG Europe Realty), η οποία προσέφερε ανοιχτή γραμμή πίστωσης, της τάξεως των 150 εκατ. ευρώ, υποστηρίζουν τη ρευστότητα της εταιρείας και τη δυνατότητα μόχλευσης των κεφαλαίων της.
H εισηγμένη και μεγαλύτερη ΑΕΕΑΠ της χώρας Prodea Investments διαθέτει επενδυτικό πλάνο 600 εκατ. ευρώ για την περαιτέρω ενίσχυση του χαρτοφυλακίου της σε γραφειακούς χώρους, logistics, τουριστικά ακίνητα και πολυτελή οικιστικά projects. Η εταιρεία στα μέσα του 2021 άντλησε κεφάλαια ύψους 300 εκατ. ευρώ «πράσινου» εταιρικού ομολόγου, καλύπτοντας τη χρηματοδότηση των σχεδίων της.
Παρ' όλα αυτά, οι μέτοχοι της εταιρείας εξετάζουν τη διάθεση μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης μέρους του μετοχικού της κεφαλαίου, προκειμένου -όπως ήδη έχει δηλώσει η διοίκησή της- να αυξήσει τη διασπορά των μετοχών της.
Το free float της εισηγμένης ΑΕΕΑΠ κυμαίνεται σήμερα πλέον στο 4,7%, με την Castle Lake να ελέγχει πλέον το 95,3% από 98,15%. Η εταιρεία απορρίπτει επίσης την εκδοχή προώθησης μιας νέας αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, προκειμένου να αυξήσει το free float, αφενός, κρίνοντας ότι δεν επιτρέπουν οι συνθήκες της αγοράς και αφετέρου, γιατί στην πράξη δεν έχει ανάγκη άντλησης κεφαλαίων.
Παράταση έως τον Οκτώβριο του 2022 έχει λάβει, μετά από σχετική απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η Noval Property ΑΕΕΑΠ για την εισαγωγή των μετοχών στο χρηματιστήριο. H εταιρεία, η οποία συμπλήρωσε το φθινόπωρο του 2021 δύο χρήσεις από τη σύστασή της ως ΑΕΕΑΠ και εξάντλησε τη διετή προθεσμία εισαγωγής των μετοχών της, όπως ορίζεται από τον σχετικό νόμο για τις ΑΕΕΑΠ, αιτήθηκε παράταση 12μήνου (η σχετική πρόβλεψη του νόμου επιτρέπει παράταση έως 36 μήνες), επικαλούμενη τις παρενέργειες της πανδημίας στον επιχειρησιακό της σχεδιασμό.
Πέραν της παραπάνω αλλαγής, η εταιρεία, που αποτελεί τον επενδυτικό βραχίονα του ομίλου Βιοχάλκο στην αγορά ακινήτων, προχωρά στην υλοποίηση του πλάνου έργων και αναπτύξεων, που αθροίζεται σε πάνω από 300 εκατ. ευρώ για τα επόμενα 3-5 χρόνια. Υπενθυμίζεται πως στο τέλος του 2021, η εταιρεία εξέδωσε ομόλογο 120 εκατ. ευρώ, προκειμένου να αποπληρώσει παλαιότερα ομολογιακά δάνεια (5,33 εκατ. ευρώ προς την Eurobank, το οποίο ήδη αναχρηματοδοτήθηκε και 12,5 εκατ. ευρώ προ εξόφληση ομολογιακού δανείου του 2015), αλλά κυρίως για να προωθήσει υφιστάμενες και μελλοντικές επενδύσεις.
Μετά τη σχετική έγκριση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η Premia Properties αναμένει και τις τυπικές εγκρίσεις της έκτακτης Γ.Σ. των μετόχων της, ώστε να μετατραπεί σε ΑΕΕΑΠ. Μέσα στο 2021, η εταιρεία αύξησε την αξία του χαρτοφυλακίου της κατά 87%, φθάνοντας πια στα 199 εκατ. ευρώ ενώ έχει μεσοπρόθεσμο στόχο να φθάσει στα 500 εκατ. ευρώ και στο 1 δισ. ευρώ σε βάθος χρόνου. Η εταιρεία, μετά από διαδοχικές αυξήσεις κεφαλαίου με μετρητά και είδος, αλλά και την έκδοση ομολόγου 100 εκατ. ευρώ, διαθέτει υψηλή ρευστότητα και κεφαλαιακή επάρκεια προώθησης των επενδύσεών της. Ειδικότερα, η καθαρή θέση του ομίλου στο τέλος του 2021 ανήλθε στα 126,3 εκατ. ευρώ ενώ ο καθαρός δανεισμός στα 73,7 εκατ. ευρώ.
«Μαξιλάρι» δανεισμού, έως ότου προβεί σε δημόσια εγγραφή για την εισαγωγή της στο ΧΑ αλλά και τη διενέργεια private placement διαθέτει η ΑΕΕΑΠ του Ομίλου Φουρλή, Trade Estates, σύμφωνα με τη διοίκησή της.
Η Trade Estates ως γνωστόν ξεκίνησε με ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων λογιστικής αξίας 185 εκατ. ευρώ περίπου ενώ στο τέλος του 2021 αυτή είχε διαμορφωθεί στα 215 εκατ. ευρώ. Μετά τις συναλλαγές στους πρώτους μήνες του 2022 η αξία των assets της διαμορφώνεται στα 270,9 εκατ. ευρώ, ενώ η διοίκηση της εταιρείας έχει δρομολογήσει επιπλέον επενδύσεις της τάξης των 100 εκατ. ευρώ, με βασικούς άξονες τα logistics centers και τα μεγάλου εμβαδού εμπορικά ακίνητα (retail parks).
Κατά την ενημέρωση των αναλυτών για τα μεγέθη του ομίλου το 2021, έγινε ειδική αναφορά για τις προοπτικές της θυγατρικής ΑΕΕΑΠ του ομίλου, με τον Βασίλη Φουρλή να επαναλαμβάνει πως άμεσος στόχος είναι η εισαγωγή της εταιρείας στο χρηματιστήριο αλλά και η διενέργεια private placement, σε απροσδιόριστο προς το παρόν χρόνο και εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες. Σύμφωνα με τον ίδιο ωστόσο, η δυνατότητα δανεισμού της εταιρείας, η οποία διέθετε πολύ μικρή μόχλευση κεφαλαίων έως πρότινος, της επιτρέπει να εξυπηρετήσει με άνεση τα σχέδια ανάπτυξης της προσεχούς διετίας.
Ειδικότερα, ο καθαρός δανεισμός της εταιρείας ανέρχεται στην παρούσα φάση στα 84,9 εκατ. ευρώ (31,3% επί της συνολικής αξίας των assets), έναντι 8,1 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2021, οπότε έλαβε την άδεια ως ΑΕΕΑΠ (4,4% επί του συνόλου των assets). Μέσα στον Φεβρουάριο του 2022, η Trade Estates προχώρησε στην έκδοση κοινού ομολογιακού δανείου -άνευ εμπράγματων εξασφαλίσεων- ποσού 80 εκατ. ευρώ, διάρκειας έως το Φεβρουάριο του 2024, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις κινήσεις της.
Μεσοπρόθεσμο στόχο για την απόκτηση χαρτοφυλακίου ακινήτων της τάξης των 200 εκατ. ευρώ θέτει και η διοίκηση της BriQ Properties. Κατά τη διευθύνουσα σύμβουλο της ΑΕΕΑΠ, Α. Αποστολίδου, μετά τις προγραμματισμένες επενδύσεις, το χαρτοφυλάκιο ακινήτων της εταιρείας (το οποίο αποτιμάται σήμερα στα 122 εκατ. ευρώ, έχοντας σχεδόν τετραπλασιαστεί από το 2018) αναμένεται να διαμορφωθεί στα 130 εκατ. ευρώ μέσα στο 2022.
Ο μεσοπρόθεσμος στόχος της ΑΕΕΑΠ είναι αυτό να ανέλθει στα 150 εκατ. ευρώ ή και 200 εκατ. ευρώ, ενσωματώνοντας ακίνητα και επενδύσεις στους τομείς των logistics, των τουριστικών ακινήτων αλλά και των γραφειακών χώρων. Η δανειακή μόχλευση δε της εταιρείας διατηρείται σήμερα στο 23% της εύλογης αξίας των ακινήτων της, δίνοντάς της το περιθώριο περαιτέρω δανεισμού έως και 30 εκατ. ευρώ επιπλέον.
Τέλος και η Grivalia Hospitality εκτιμά πως θα διπλασιάσει τα υπό διαχείριση τουριστικά assets της στα 800 εκατ. ευρώ από 400 εκατ. ευρώ που αποτιμώνται σήμερα. Πέρα από τις δρομολογημένες επενδύσεις της στα Αστέρια Γλυφάδας και στην Πάρο, στον σχεδιασμό της εταιρείας περιλαμβάνεται επίσης νέα επένδυση της τάξης των 250 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα, την οριστικοποίηση της οποίας η διοίκησή της τοποθετεί εντός του α’ εξαμήνου του 2022.