Αναστάτωση έχει προκαλέσει εδώ και περισσότερο από ένα έτος στο ΤΕΑ-ΕΑΠΑΕ (Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Επικούρησης Ασφαλιστών και Προσωπικού Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων) η επενδυτική τοποθέτηση σε ομόλογο ξένης εταιρείας, η οποία έχει σταματήσει εδώ και πολύ καιρό να καταβάλλει τόκους.
Το ΤΕΑ-ΕΑΠΑΕ προσφέρει επικουρικές συντάξεις στο προσωπικό του κλάδου και χρηματοδοτείται από τις εισφορές τόσο των εργαζομένων όσο και των ασφαλιστικών εταιρειών, οι οποίες μάλιστα καταβάλλουν -εθελοντικά, με τη μορφή κινήτρου προς το προσωπικό- υπερδιπλάσιο ποσό από αυτό που ορίζει η νομοθεσία.
Το όλο ζήτημα προέκυψε το 2019, όταν το Ταμείο επένδυσε γύρω στα 10 εκατ. ευρώ (κάτω από το 1,5% του συνολικού χαρτοφυλακίου του) σε ομόλογο που εξέδωσε η εταιρεία ακινήτων GLO, χωρίς μέχρι σήμερα ο εκδότης να έχει καταβάλει τοκομερίδια. Αν και οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες, υποστηρίζεται από ορισμένους ότι η εκδότρια εταιρεία έχει το δικαίωμα της έντοκης σωρευτικής καταβολής όλων των τόκων στη λήξη του ομολόγου, γι’ αυτό άλλωστε και ο συγκεκριμένος τίτλος εξακολουθεί να διαπραγματεύεται μέχρι σήμερα στο Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης.
Σε κάθε περίπτωση, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου κινήθηκε για τη συγκεκριμένη περίπτωση νομικά έναντι παντός υπευθύνου, άρα και κατά των μελών της Επενδυτικής Επιτροπής, γεγονός που οδήγησε στην ανάληψη της διαχείρισης από την Iolcus Investments.
Κύκλοι προσκείμενοι στο Δ.Σ. του Ταμείου υποστηρίζουν ότι η νομική κίνηση κατά πάντων είχε ως σκοπό τη διαλεύκανση της υπόθεσης και την εξάλειψη κάθε υπόνοιας περί ενδεχόμενου σκανδάλου υποκινούμενου από τη διοίκηση. Σύμφωνα άλλωστε με τις ίδιες πηγές, η μέση ετήσια απόδοση του Ταμείου από το 2013 και μετά υπερβαίνει το 5%, με αποτέλεσμα το σύνολο της περιουσίας να έχει ξεπεράσει πλέον τα 700 εκατ. ευρώ.
Το στοίχημα των συντάξεων
Κύκλοι της αγοράς εικάζουν ότι η λανθασμένη τοποθέτηση στο συγκεκριμένο ομόλογο πιθανόν να οφείλεται στο αυξημένο ρίσκο που θα έπρεπε να ληφθεί, προκειμένου το Ταμείο να μην αναγκαστεί να ψαλιδίσει το ύψος των αποδιδόμενων συντάξεων από το 2025 και μετά. Συγκεκριμένα, το ΤΕΑ-ΕΑΠΑΕ θα πρέπει μέχρι και το 2024 να έχει αυξήσει τα κεφάλαιά του προκειμένου να διατηρηθούν οι συντάξεις στα τρέχοντα (ικανοποιητικά) επίπεδα και αυτό πολύ δύσκολα θα μπορούσε να γίνει χωρίς σημαντικές ετήσιες αποδόσεις σε περίοδο μηδενικών ή και αρνητικών επιτοκίων. Άρα, λοιπόν, ήταν φυσικό να αυξηθεί ως ένα βαθμό το επενδυτικό ρίσκο.
Άλλο θέμα που αφορά την περιουσία του ΤΕΑ-ΕΑΠΑΕ σχετίζεται με την τοποθέτηση στη Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου, στην οποία το Ταμείο έχει αποκτήσει στρατηγικό ποσοστό συμμετοχής ήδη από το 2015. Αν και από τη συγκεκριμένη επένδυση δεν καταγράφεται μέχρι σήμερα ζημία (εξέλιξη σαφώς θετική με βάση τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι τράπεζες κατά την προηγούμενη δεκαετία), εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να είχαν προκύψει επενδυτικά έσοδα σε περίπτωση που επιλεγόταν τοποθέτηση σε άλλο περιουσιακό στοιχείο.
Τέλος, επιπρόσθετα έσοδα θα μπορούσαν να είχαν προκύψει και από το ακίνητο που διαθέτει το Ταμείο, πλην όμως αυτά έχουν καθυστερήσει λόγω της εκδήλωσης της πανδημίας. Συγκεκριμένα, το Ταμείο συμφώνησε με επενδυτή την κατασκευή ξενοδοχειακής μονάδας στον χώρο του ακινήτου και την εν συνεχεία εκμίσθωση του ξενοδοχείου στον συγκεκριμένο επενδυτή. Ωστόσο, η όλη διαδικασία κατασκευής του ξενοδοχείου έχει καθυστερήσει, πιθανότατα λόγω της πανδημίας.
Στις 31/12/2020 το ενεργητικό του ΤΕΑ-ΕΑΠΑΕ ανερχόταν στα 723,7 εκατ. ευρώ (έναντι 699,3 εκατ. το 2019 και 619,3 εκατ. το 2018), τοποθετημένο σε τράπεζες -καταθέσεις 93,5 εκατ., εταιρικά ομόλογα 124,9 εκατ. ευρώ, ελληνικά κρατικά ομόλογα 120,8 εκατ., μετοχές 243,5 εκατ. ευρώ, ευρωπαϊκά κυβερνητικά ομόλογα 132,29 εκατ. ευρώ, ακίνητα 5,144 εκατ. και private equity 3,4 εκατ. ευρώ.