Θέσεις μάχης παίρνουν οι ιδιώτες προμηθευτές ηλεκτρισμού, αντιδρώντας στην προνομιακή, όπως τη χαρακτηρίζουν, μεταχείριση της ΔΕΗ από την κυβέρνηση, στο πλαίσιο των μέτρων για την ανακούφιση των καταναλωτών από τις δυσβάσταχτες αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρισμού.
Όλοι οι εκπρόσωποι του κλάδου προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που μίλησαν στο Euro2day.gr συμφωνούν ότι η επικοινωνιακή διαχείριση της επιδότησης των τιμολογίων ρεύματος συνιστά επί της ουσίας έμμεσο state aid της κυβέρνησης προς τη ΔEΗ. Και την εγκαλούν διότι όλοι, από τον πρωθυπουργό έως τον κυβερνητικό εκπρόσωπο και τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μιλούν για λογαριασμό της ΔEΗ, η οποία παρουσιάζεται ως μοχλός για την ελάφρυνση των τιμολογίων, σε αντίθεση με τους ιδιώτες παρόχους, οι οποίοι, όπως λέγεται, θα κληθούν να ακολουθήσουν.
Ο φόβος που εκφράζεται, είναι να υπάρξει νέο κύμα αποχωρήσεων πελατών που θα επιστρέψουν στη ΔEΗ, προσδοκώντας μεγαλύτερες εκπτώσεις και ανταγωνιστικότερη τιμολογιακή πολιτική. Σε μια περίοδο, μάλιστα, κατά την οποία τα μερίδια της Επιχείρησης στη λιανική αγορά αυξάνονται, όταν έπρεπε από το 2019, σύμφωνα με τη νομοθεσία, να έχουν μειωθεί κάτω από το 50%. Έτσι, όμως, εκτιμούν οι ίδιοι, κλείνει αντί να ανοίγει η λιανική αγορά, με αποτέλεσμα να πλήττεται ο ανταγωνισμός.
Το θέμα αυτό αναμένεται να συζητηθεί στην έκτακτη σύσκεψη που συγκαλεί σήμερα ο Κώστας Σκρέκας, με τη συμμετοχή της ΡΑΕ, της ΔEΗ και εκπροσώπων ιδιωτικών εταιρειών προμήθειας. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, εταιρείες προμήθειας εξετάζουν ήδη τρόπους αντίδρασης με τα νομικά επιτελεία τους, που δεν αποκλείεται να περιλαμβάνουν ακόμη και προσφυγές στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε.
«Γίνεται τρομακτική ζημιά στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού, όσα κτίζαμε μια δεκαετία, τα γκρέμισαν μέσα σε μία ημέρα», «έτσι κλείνει η αγορά, εκεί κατατείνουν αντικειμενικά οι κινήσεις κρατισμού που βλέπουμε», «στέλνεται αντιφατικό μήνυμα που εγκυμονεί κινδύνους, οι οποίοι προφανώς δεν έχουν εκτιμηθεί», «τεράστια η στήριξη της ΔEΗ από μια φιλελεύθερη κυβέρνηση, η οποία υποτίθεται ότι είναι υπέρ του ελεύθερου ανταγωνισμού», ήταν μερικές από τις απόψεις που μετέφεραν στο Euro2day.gr εκπρόσωποι εταιρειών προμήθειας ηλεκτρισμού.
Αφορμή, όχι μόνον ο τρόπος αναγγελίας των μέτρων από τον πρωθυπουργό, αλλά και οι δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου, που είπε ότι «οι ιδιωτικές εταιρείες παροχής ρεύματος θα αναγκαστούν να ακολουθήσουν», όπως και η χθεσινή ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που θεωρείται ότι κινείται στην ίδια λογική.
Όπως αναφέρεται στο Δελτίο Τύπου του ΥΠΕΝ, «θα επεκταθεί η εκπτωτική πολιτική της ΔEΗ, καλύπτοντας πλήρως τις ανατιμήσεις που θα είχε ένα μέσο νοικοκυριό με κατανάλωση έως 600 KVh ανά μήνα», όταν η επιδότηση που ανακοινώθηκε για όλα τα τιμολόγια χαμηλής τάσης όλων των παρόχων (ΔEΗ και ιδιωτών) αφορά στις 300 KVh κάθε μήνα και για διάστημα τριών μηνών, Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο.
Οι ιδιώτες προμηθευτές εκφράζουν τη δυσφορία τους γιατί «εμφανιζόμαστε σαν να κερδοσκοπούμε» και ταυτόχρονα διαμηνύουν ότι «δεν υπάρχουν περιθώρια απορρόφησης των ανατιμήσεων», «έχουμε εξαντλήσει όλα τα περιθώριά μας, έχουν ζημιές οι εταιρείες», απαντώντας έτσι και στην πρόθεση του ΥΠΕΝ να ζητήσει από τους εναλλακτικούς παρόχους στη σημερινή σύσκεψη «να συνδράμουν στην αντιστάθμιση των επιπτώσεων για τους καταναλωτές από τις αναμενόμενες ανατιμήσεις στο κόστος ενέργειας, απορροφώντας μέρος των αυξήσεων».
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, αυξάνεται από τον Ιούλιο το μερίδιο της ΔEΗ στη λιανική αγορά, ξεπερνώντας το 65% και υπερβαίνει το 80% στους μετρητές. Ωστόσο, η Επιχείρηση είχε δεσμευθεί με νόμο να μειώσει κάτω του 50% το ποσοστό αυτό έως το 2019. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η διοίκηση της ΔEΗ, στην Έκθεση που συνόδευε τα οικονομικά αποτελέσματα του 2020, εξέφρασε φόβους για τυχόν επέκταση της έρευνας από τη Γ.Δ. Ανταγωνισμού της Ε.Ε. και στη λιανική αγορά, μετά τη χονδρεμπορική αγορά που ξεκίνησε τον περασμένο Μάρτιο. Η ΔEΗ ελέγχεται για καταχρηστική συμπεριφορά στη χονδρεμπορική αγορά κι αν βρεθεί στο στόχαστρο των Βρυξελλών και για τη λιανική, δεν αποκλείεται να καταβάλει πρόστιμο που μπορεί να φθάσει ως και το 10% του τζίρου της.
«Στον απλό πολίτη αυτό που πέρασε είναι ότι επιδοτείται το ρεύμα μέσω της ΔEΗ, που είναι πιο φθηνή», «δεν είχε άλλο αφήγημα στην ενέργεια η κυβέρνηση, άρα εξυπηρετούσε πολιτικά η θέση "σώσαμε τη ΔEΗ";», επισήμαναν προμηθευτές. «Το μεγάλο κάδρο, που θα εμπεριείχε και τη ΔEΗ, θα έπρεπε να είναι το άνοιγμα της αγοράς και όχι το αντίθετο που βλέπουμε τώρα. Αυτό είναι στρεβλή προσέγγιση», τονίστηκε με έμφαση.
Σκεπτικισμός για τα οφέλη καταναλωτών
Η μέση τιμή εκκαθάρισης στην Αγορά Επόμενης Ημέρας από τις αρχές Σεπτεμβρίου έως χθες διαμορφώθηκε στα 121,93 ευρώ/MWh, υψηλότερα δηλαδή από τη μέση τιμή του Αυγούστου, που ήταν στα 121,72 ευρώ/MWh. Στις 10 Σεπτεμβρίου, η τιμή των δικαιωμάτων ρύπων CO2 ήταν στα 60,92 ευρώ/τόνο και του φυσικού αερίου στα 52,25 ευρώ/MWh. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν τη σταθερή άνοδο των βασικών παραγόντων που επιδρούν στην αύξηση των χονδρεμπορικών ρυθμών ρεύματος, ήτοι, των ρύπων και του φυσικού αερίου, προεξοφλώντας το σερί της αύξησής τους και στους επόμενους μήνες.
Όπως έχει ήδη μεταδώσει το Euro2day.gr, η εικόνα αυτή θα διατηρηθεί ως το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2022 και ακόμη κι αν αποκλιμακωθεί η αύξηση του φυσικού αερίου, δεν θα μπορέσει να ανακοπεί η άνοδος των ρύπων, εξαιτίας της πριμοδότησης της πράσινης ανάπτυξης από την Ε.Ε., άρα η ρευστή αυτή κατάσταση πιθανόν να διατηρηθεί για μία δεκαετία.
Το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι το μέτρο της επιδότησης των τιμολογίων θα ισχύσει για το δ’ τρίμηνο του έτους, αρχής γενομένης με την έκδοση των λογαριασμών του Οκτωβρίου, και θα επανεξεταστεί η στήριξη από το επόμενο έτος, «εφόσον εξακολουθούν να ισχύουν έκτακτες συνθήκες στη διεθνή αγορά ενέργειας».
Το αυξημένο κόστος ηλεκτρισμού του Αυγούστου έχει ήδη τιμολογηθεί στους λογαριασμούς που άρχισαν να στέλνονται μέσα στον Σεπτέμβριο από τους περισσότερους προμηθευτές, που εκδίδουν μηνιαίους λογαριασμούς και στο τετράμηνο εκδίδουν έναν εκκαθαριστικό (περιλαμβάνει την εκκαθάριση σε μεγαβατώρες).
Η ΔEΗ διαθέτει παραδοσιακά τιμολόγια που εκδίδονται ανά δύο μήνες (έναντι και εκκαθαριστικός), αλλά και μηνιαία τιμολόγια. Συνεπώς, η μεγάλη αύξηση της χονδρεμπορικής τιμής του Αυγούστου έχει ήδη τιμολογηθεί σε ένα σημαντικό κομμάτι των τιμολογίων της αγοράς, ενώ οι πελάτες της ΔEΗ με τα παραδοσιακά τιμολόγια θα τη δουν από τον Οκτώβριο. Δεδομένου του καύσωνα και της ευρείας χρήσης κλιματιστικών, ζητούμενο είναι οι καταναλώσεις ρεύματος, που εκτιμάται ότι θα υπερβούν τα συνήθη επίπεδα.
Η επιδότηση αφορά μόνον στις πρώτες 300 KVh, με 3 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα ή 30 ευρώ/MWh. Άρα, οι υπόλοιπες κιλοβατώρες θα τιμολογηθούν με βάση την ισχύουσα μέση χονδρεμπορική τιμή κατά την περίοδο της κατανάλωσης, η οποία μετακυλίεται λόγω της Ρήτρας Αναπροσαρμογής.
Επιπλέον, αυξημένες αναμένεται να είναι και οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις, για τις οποίες δεν προβλέπεται επιδότηση. Διότι όσο αυξάνει η κατανάλωση, αυξάνονται και τα ποσά που πληρώνει ο καταναλωτής για τον ΑΔΜΗΕ, τον ΔΕΔΔΗΕ, τα ΥΚΩ και το ΕΤΜΕΑΡ. Σταθερή παραμένει μόνον η χρέωση υπέρ της ΕΡΤ, που είναι στα 36 ευρώ το έτος και επιμερίζεται κάθε φορά στα τιμολόγια. Συνεπώς, μπορεί να κερδίσει, όπως υπολογίζεται, περίπου 9 ευρώ ο καταναλωτής λόγω επιδότησης των πρώτων 300 KVh, αλλά αυξημένη θα είναι η επιβάρυνσή του και από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις, που συναρτώνται με τη συνολική κατανάλωσή του.
Η αγορά εκφράζει σκεπτικισμό για τα πραγματικά οφέλη που θα προκύψουν για τους καταναλωτές. Όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, «δημιουργείται μια προσδοκία, όμως, άλλα θα δει τελικά στον λογαριασμό του ο καταναλωτής».