Εκτεταμένες συζητήσεις γίνονται αυτή την περίοδο στη χρηματιστηριακή αγορά σχετικά με την πορεία και τις προοπτικές των μετοχών πληροφορικής, με την επενδυτική κοινότητα να εκφράζει συχνά διαφοροποιημένες απόψεις και εκτιμήσεις.
Το μόνο βέβαιο είναι πως οι συγκεκριμένες μετοχές έχουν αποφέρει αξιοζήλευτα κέρδη στους κατόχους τους τα τελευταία χρόνια, τάση που συνεχίστηκε -και πολλές φορές εντάθηκε- τους πρώτους οκτώ μήνες του 2021.
Ως αποτέλεσμα, γνωστοί χρηματιστηριακοί δείκτες όπως π.χ. P/E και P/BV εκτινάχθηκαν και έτσι έχουν οδηγήσει πολλούς επενδυτές να πιστεύουν ότι οι συγκεκριμένες μετοχές είναι από «αλμυρές» έως πανάκριβες και πως ελλοχεύουν σημαντικοί κίνδυνοι για όσους τοποθετηθούν στα τρέχοντα επίπεδα τιμών.
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, υπάρχουν και εκείνοι που πιστεύουν ότι οι μετοχές του κλάδου μπορούν να «γράψουν» σαφώς υψηλότερες τιμές στο μέλλον, εκφράζοντας ως επιχειρήματα -μεταξύ άλλων- ότι:
α) Οι προοπτικές κερδών των επόμενων ετών είναι ιδιαίτερα ανοδικές.
β) Οι εταιρείες τεχνολογίας διαπραγματεύονται στο εξωτερικό με πολύ υψηλότερους δείκτες P/E σε σχέση με τους υπόλοιπους επιχειρηματικούς κλάδους.
Έτσι, δεν λείπουν εκείνοι -οι ενίοτε ξένοι επενδυτές- που τοποθετούνται με βάση το συγκεκριμένο κριτήριο σε ορισμένες μετοχές του κλάδου στο ΧΑ, με συνέπεια να ακολουθούν και οι υπόλοιπες -σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό- στη συνέχεια.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι χρηματιστηριακοί αναλυτές τονίζουν πως οι επενδυτές δεν θα πρέπει να βάζουν όλες τις εταιρείες πληροφορικής… στο ίδιο τσουβάλι. Όπως υποστηρίζουν, κάθε μία εξ αυτών έχει διαφοροποιημένο μίγμα δραστηριοτήτων, τα δικά της συγκριτικά πλεονεκτήματα και φυσικά το δικό της management και ξεχωριστές προοπτικές.
Τα πέντε «συν» του κλάδου
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, κανείς δεν αμφισβητεί τις ευοίωνες προοπτικές του κλάδου για τα επόμενα χρόνια, με στελέχη του να τονίζουν πως υπάρχουν πέντε τουλάχιστον λόγοι για τους οποίους τα πράγματα αναμένεται να εξελιχθούν στο μέλλον πολύ καλύτερα από παλαιότερες περιόδους έξαρσης της ζήτησης.
Κρατικά έργα εξαετίας και όχι διετίας: Αυτό που συνέβαινε κατά το παρελθόν με τα δημόσια έργα πληροφορικής (ΕΣΠΑ) ήταν να υπάρχει ένας εξαετής κύκλος, στα τέσσερα χρόνια του οποίου οι εταιρείες προετοιμάζονταν και υπέβαλλαν προσφορές «αναμένοντας στο ακουστικό τους» και στα υπόλοιπα δύο έτη δούλευαν πυρετωδώς για να προλάβουν τις προθεσμίες και να παραδώσουν τα έργα, όσα τουλάχιστον εξ αυτών δεν… ματαιώνονταν στα μέσα της όλης διαδρομής. Η όλη αυτή διαδικασία ανέβαζε λογιστικά τα κέρδη μιας διετίας, πλην όμως στη συνέχεια οι εταιρείες ήταν υποχρεωμένες να συντηρούν υποδομές και προσωπικό που σε κάποιο βαθμό υποαπασχολούνταν.
Αυτή τη φορά τα πράγματα φαίνεται πως θα εξελιχθούν διαφορετικά. Μέσα στην περίοδο 2022-2025 θα πρέπει να απορροφηθούν τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ από το 2025 έως και το 2027 προβλέπεται να τρέξουν τα έργα του νέου ΕΣΠΑ, το οποίο ήδη προετοιμάζεται. Άρα, αναμένεται μια εξαετία μεγάλων έργων χωρίς ενδιάμεσες «κοιλιές» και διακυμάνσεις. Παράγοντες του κλάδου μάλιστα υποστηρίζουν ότι έχει βελτιωθεί και ο τρόπος προετοιμασίας και ανάθεσης των έργων, έτσι ώστε να είναι λιγότερο γραφειοκρατικός και να αποφεύγονται άσκοπες δαπάνες του παρελθόντος για τις εταιρείες.
Θεσμικό πλαίσιο: Πέραν των κρατικών έργων, σημαντική αναμένεται να είναι η συμβολή της Πολιτείας στην ανάπτυξη του κλάδου της πληροφορικής μέσα από τις θεσμικές της παρεμβάσεις. Μέτρα για παράδειγμα όπως η ηλεκτρονική τιμολόγηση, τα ηλεκτρονικά λογιστικά βιβλία (My Data), η προώθηση των ψηφιακών υπογραφών κ.λπ. λειτουργούν καταλυτικά σε αύξηση της ζήτησης εφαρμογών πληροφορικής και από τον ιδιωτικό τομέα.
Όξυνση επιχειρηματικού ανταγωνισμού: Σε όλους σχεδόν τους επιχειρηματικούς κλάδους παρατηρείται τάση συγκέντρωσης της αγοράς σε λιγότερους «παίκτες», με τον πήχη του ανταγωνισμού συνεχώς να ψηλώνει. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα δηλώνει ιδιοκτήτης μεγάλης εταιρείας τροφίμων: «Δίνουμε πλέον πολύ μεγάλη σημασία σε παράγοντες που στο παρελθόν υποεκτιμούσαμε: Από την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη αποθήκευση και διακίνηση εμπορευμάτων, έως την προσπάθεια λιγότερων ζημιών από ληγμένα προϊόντα. Όλα αυτά φυσικά απαιτούν επενδύσεις σε τεχνολογία».
Προς την ίδια κατεύθυνση λειτουργεί και η ανάγκη πολλών επιχειρήσεων να περιορίσουν δραστικά το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Αυτό σημαίνει -μεταξύ άλλων- μικρότερες αστοχίες παραγωγής, χρήση λιγότερων πρώτων υλών, αποφυγή ρυπογόνων εργασιών. Όλα αυτά βασίζονται σε σημαντικό βαθμό στην ψηφιοποίηση των εργασιών κάθε εταιρείας.
Τέλος, ενισχυτικά στη ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες πληροφορικής έχει επιδράσει η πρόσφατη πανδημία, καθώς επιτάχυνε τη διείσδυση προϋπαρχουσών τάσεων όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο, την εξ αποστάσεως εργασία και το ηλεκτρονικό marketing. Τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και λοιπές επιχειρήσεις καλούνται να επικοινωνήσουν με τους πελάτες τους εξ αποστάσεως, αλλά και από απόσταση να τους πουλήσουν προϊόντα και υπηρεσίες.
Στοχευμένοι Ομιλοι: Σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου πολλές εταιρείες λειτουργούσαν με τη λογική του super market, σήμερα είναι επικεντρωμένες σε συγκεκριμένες δραστηριότητες, στις οποίες διαθέτουν εμπειρία, τεχνογνωσία και δοκιμασμένες συνεργασίες. Η όλη αυτή εξέλιξη όχι μόνο αυξάνει τον βαθμό αποτελεσματικότητας κάθε εταιρείας αλλά παράλληλα περιορίζει δραστικά και το επιχειρηματικό τους ρίσκο.
Ειδικότερα, οι πλείστες εισηγμένες εταιρείες πληροφορικής στο ΧΑ διακρίνονται για την ισχυρή τους κεφαλαιακή επάρκεια και την άνετη ρευστότητά τους.
Εύκολη και φτηνή χρηματοδότηση: Σε αντίθεση με περιόδους του παρελθόντος, αυτή την περίοδο οι εταιρείες πληροφορικής έχουν άνετη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, είτε αυτή προσφέρεται από τράπεζες, είτε από τις χρηματιστηριακές αγορές, είτε, τέλος, από funds. Μάλιστα, τα επιτόκια είναι πλέον χαμηλά και οι όροι άντλησης πόρων από τις κεφαλαιαγορές ευνοϊκοί. Μέσα από τη διαδικασία της εύκολης και φτηνής χρηματοδότησης, οι εισηγμένες εταιρείες πληροφορικής έχουν τη δυνατότητα υλοποίησης επενδύσεων αλλά και εξαγορών άλλων επιχειρήσεων του κλάδου.