Μετά από πολλά χρόνια υψηλής κερδοφορίας για τον ασφαλιστικό κλάδο, σειρά ερωτημάτων τίθεται από παράγοντες της αγοράς για το κατά πόσο οι επιδόσεις αυτές μπορούν να αυξηθούν περαιτέρω στο μέλλον ή να υποχωρήσουν.
Ενδεικτική ήταν η τοποθέτηση της υποδιοικήτριας της Τραπέζης της Ελλάδος Χριστίνας Παπακωνσταντίνου, η οποία στο πρόσφατο συνέδριο της Ethos Media έθεσε -μεταξύ άλλων- και έναν κατάλογο προκλήσεων, που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι ασφαλιστικές εταιρείες.
Μεταξύ αυτών των προκλήσεων, συγκαταλέγεται η πιθανή δυσκολία διάθεσης επενδυτικών προϊόντων τώρα που δεν προσφέρονται εγγυημένες αποδόσεις, οι δεσμεύσεις που υπάρχουν για τις εταιρείες από παλαιότερα συμβόλαια (π.χ. επενδυτικά υψηλών εγγυημένων αποδόσεων σε τρέχον περιβάλλον μηδενικών-αρνητικών επιτοκίων και ισόβια συμβόλαια υγείας με ασφάλιστρο που δεν μπορεί να αναπροσαρμοστεί), η αμφίβολη οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων μετά την πανδημία, αλλά και οι αυξημένοι σύγχρονοι κίνδυνοι που προέρχονται μέσα από τις κυβερνοεπιθέσεις, την κλιματική αλλαγή και τις αυξανόμενες φυσικές καταστροφές.
Τα πράγματα ωστόσο δυσκολεύουν ακόμη και σε θεσμικό επίπεδο, για δύο κυρίως λόγους: Πρώτον, γιατί η φετινή αναθεώρηση του εποπτικού πλαισίου Solvency II κινείται προς κατευθύνσεις που έχουν προκαλέσει τις αντιδράσεις των ασφαλιστικών εταιρειών της Ευρώπης. Ειδικότερα, ενώ ο Ευρωπαίος επόπτης διαπιστώνει ένα ιδιαίτερα ασταθές ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον και προνοεί για το πώς θα ενδυναμώσει περαιτέρω τη σταθερότητα του ασφαλιστικού συστήματος προκειμένου να αντέξει στις δυσκολότερες των συνθηκών, από την άλλη πλευρά, οι ασφαλιστικές εταιρείες μιλούν για ένα εποπτικό πλαίσιο που κοστίζει υπέρμετρα σε κεφάλαια, λειτουργικό κόστος και ανθρωποώρες, με αποτέλεσμα όλη αυτή η επιβάρυνση να περάσει στις τιμές των προϊόντων, που θα γίνουν ακριβότερες.
Επίσης, οι ασφαλιστικές εταιρείες θα κληθούν από την 1/1/2023 να εφαρμόσουν το νέο λογιστικό πρότυπο IFRS17, το οποίο πιθανόν να επηρεάσει το ύψος της κερδοφορίας τους, αλλά και τη μερισματική τους πολιτική. Μεταξύ των αλλαγών που θα φέρει το συγκεκριμένο πρότυπο είναι ότι το εισόδημα των εταιρειών αναγνωρίζεται με βάση την πάροδο του κινδύνου και όχι του χρόνου, αλλά και το ότι η προσφορά ζημιογόνων προϊόντων θα επηρεάζει άμεσα την κερδοφορία και την κεφαλαιακή επάρκεια των εταιρειών και δεν θα επιμερίζεται στη διάρκεια του προϊόντος.
Η μεγαλύτερη και αμεσότερη όμως ανησυχία προέρχεται από το κομμάτι των επενδύσεων. Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα των εταιρειών προέρχονται από εκείνα που προκύπτουν από τις ασφαλιστικές τους εργασίες και από αυτά που προέρχονται από την πορεία του επενδυτικού τους χαρτοφυλακίου. Στο δεύτερο κομμάτι επικρατεί σκεπτικισμός για το πώς θα μπορούσε να κινηθεί τα αμέσως επόμενα χρόνια, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα των χαρτοφυλακίων είναι τοποθετημένο -άμεσα ή έμμεσα μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων- σε ομόλογα και αυτό σε μια περίοδο όπου η μεσοπρόθεσμη τάση των επιτοκίων είναι πλέον ανοδική.
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, κύκλοι της εγχώριας ασφαλιστικής αγοράς θεωρούν πως οι προοπτικές του κλάδου και των ανταγωνιστικών εταιρειών του είναι πολύ καλές, σημειώνοντας ότι η ασφαλιστική δραστηριότητα ευνοείται όταν η οικονομία ακολουθεί θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και το ΑΕΠ ανεβαίνει. Ενδεικτικά σημειώνουν ότι οι φετινές πωλήσεις επενδυτικών-ασφαλιστικών προϊόντων είναι υψηλότερες από πέρυσι, όπως επίσης ότι παρατηρείται εντονότερο ενδιαφέρον από τους πελάτες για καλύψεις υγείας.
Επιπλέον, όπως όλα δείχνουν, η αγορά συγκεντρώνεται σε ολοένα και λιγότερα «χέρια», τάση που αναμένεται να συνεχιστεί καθώς αρκετές μικρότερες εταιρείες δεν θα μπορέσουν να σηκώσουν το νέο εποπτικό πλαίσιο, όχι από πλευράς κεφαλαίων αλλά σε ό,τι αφορά το λειτουργικό-γραφειοκρατικό κόστος. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα προκύψουν ισχυρότερα εταιρικά σχήματα, ικανά να εκμεταλλευθούν οικονομίες κλίμακας, αλλά και τα οφέλη της ψηφιοποίησης των εργασιών που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Το μεγάλο στοίχημα ωστόσο για την ανάπτυξη της εγχώριας ασφαλιστικής αγοράς έγκειται στο κατά πόσο το κράτος θα προχωρήσει είτε σε φορολογικά κίνητρα στα νοικοκυριά που θα ασφαλίζονται για σύνταξη και προστασία κατοικιών, είτε έστω θα μειώσει τις υπέρογκες επιβαρύνσεις σε ασφαλιστικά συμβόλαια όπως π.χ. αυτά της υγείας και του πυρός.