Η επιβεβαίωση την οποία παρείχε στην KPMG η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) ότι έχει δοθεί χρόνος ως το 2022-23 στην Attica Bank, προκειμένου να υλοποιήσει σχέδιο αποκατάστασης της κεφαλαιακής της επάρκειας (capital plan), αποτέλεσε, όπως όλα δείχνουν, το «κλειδί» για να υπογράψουν οι ορκωτοί ελεγκτές με σύμφωνη γνώμη και περιφερειακούς... αστερίσκους την οικονομική κατάσταση χρήσης 2020.
Οι οικονομικές καταστάσεις της Αttica Bank αναρτήθηκαν σήμερα το πρωί και από την ανάγνωσή τους προκύπτει ότι ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας του ομίλου υποχώρησε, κατά την 31η Δεκεμβρίου 2020, στο 8,25% (8,13% για την τράπεζα), μετά τις μεγάλες ζημιές χρήσης. Ο Δείκτης κεφαλαίου κοινών μετοχών κατηγορίας 1 (CET 1) υποχώρησε στο 4,93% (4,8% για την τράπεζα).
Επομένως προκύπτει θέμα συνέχισης δραστηριότητας (going concern) καθώς τα κεφάλαια της τράπεζας υπολείπονται κατά 2,46 μονάδες του ελάχιστου ορίου (10,71%), το οποίο αναπροσαρμόστηκε χαμηλότερα, εκτάκτως, στο πλαίσιο της εποπτικής χαλάρωσης, την οποία αποφάσισε το Ευρωσύστημα, ώστε να μπορέσουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση της επιχειρηματικής δραστηριότητας της τράπεζας, η διοίκησή της κατήρτισε capital plan για την περίοδο 2021-23, το οποίο αφού εγκρίθηκε από το Δ.Σ. της Attica στις 28 Απριλίου, υποβλήθηκε στις εποπτικές αρχές.
Οι ορκωτοί της KPMG απευθύνθηκαν με τη σειρά τους στις εποπτικές αρχές και έλαβαν επιβεβαίωση ότι δόθηκε στην Αttica Bank χρόνος μέχρι το 2022-2023, προκειμένου να αποκαταστήσει τους δείκτες απαιτούμενης κεφαλαιακής επάρκειας, στη βάση ότι η τράπεζα θα προχωρήσει σε μέτρα κεφαλαιακής ενίσχυσης τα οποία θα περιλαμβάνονται στο capital plan. Μετά την επιβεβαίωση, που παρείχε η ΤτΕ, ως εποπτεύουσα αρχή, δεν απαιτήθηκε οι ορκωτοί να συντάξουν compliance report.
Το σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ενεργοποίηση του νόμου Χαρδούβελη για διενέργεια αύξησης κεφαλαίου υπέρ του Δημοσίου, προκειμένου να συμψηφιστούν οριστικές και εκκαθαρισμένες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις καθώς και τη διενέργεια αύξησης κεφαλαίου, με σκοπό την είσοδο στρατηγικού επενδυτή.
Το ενδεχόμενο διπλής ΑΜΚ και πώς αποτρέπεται
Το αν μπορεί να αποφευχθεί η διπλή αύξηση κεφαλαίου και ο στρατηγικός επενδυτής να εισέλθει με την πρώτη ΑΜΚ για συμψηφισμό αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης θα κριθεί από τους όρους της διαδικασίας που προβλέπεται να καθοριστούν από Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου.
Για να προχωρήσει αύξηση κεφαλαίου της Attica υπέρ Δημοσίου θα πρέπει προηγουμένως, η κυβέρνηση να ολοκληρώσει το πλαίσιο καθώς εκκρεμεί, εδώ και χρόνια, ο καθορισμός σειράς τεχνικών λεπτομερειών.
Για παράδειγμα, δεν έχει καθορισθεί αν τα κεφάλαια θα δίνονται με μετρητά ή με έκδοση ομολόγου, ενώ δεν μορφοποιήθηκε η διαδικασία που προβλέπει ο νόμος για τη δυνατότητα μεταβίβασης των δικαιωμάτων μετατροπής από το Δημόσιο σε ιδιώτη/ες επενδυτή/ές.
Πρόκειται για κρίσιμες, στην περίπτωση της Attica, λεπτομέρειες καθώς ενδέχεται να παρέχουν τη δυνατότητα να μετατραπεί η υποχρεωτική ΑΜΚ υπέρ Δημοσίου, σε αύξηση κεφαλαίου, μέσω της οποίας θα εισέλθει στρατηγικός επενδυτής αγοράζοντας από το Δημόσιο, έναντι συμβολικού τιμήματος, τα δικαιώματα μετατροπής.
Για να συμβεί αυτό, όμως, θα πρέπει η αποτίμηση των δικαιωμάτων μετατροπής να βγει σε χαμηλά επίπεδα και το Δημόσιο να αναγνωρίσει τη ζημιά, κατά το συμψηφισμό της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης και όχι μέσω των warrants. Σε διαφορετική περίπτωση θα απαιτηθεί το Δημόσιο να βάλει σε πρώτη φάση 120 εκατ. ευρώ αποκτώντας περίπου το 50% της Attica και εν συνεχεία να διενεργηθεί νέα αύξηση κεφαλαίου για είσοδο στρατηγικού επενδυτή.
Υπενθυμίζεται ότι η η Κομισιόν ζητά να επιλυθεί το παραπάνω θέμα εδώ και τουλάχιστον ένα χρόνο.
Πέραν της μονής ή διπλής αύξησης κεφαλαίου, το capital plan της περιόδου 2021-23 προβλέπει σημαντική αύξηση του όγκου εργασιών της τράπεζας, μέσω ενός νέου επιχειρηματικού μοντέλου, με στόχο τον διπλασιασμό του δανειακού χαρτοφυλακίου, μέχρι το τέλος του 2023. Επιπρόσθετα προβλέπεται έκδοση συμπληρωματικών κεφαλαίων (Tier II) και σταδιακή ένταξη των ομολόγων υψηλής διαβάθμισης (senior notes) των τιτλοποιήσεων Omega και Astir στον Ηρακλή ΙΙ.
Με βάση τις παραπάνω ενέργειες η διοίκηση της Attica προσδοκά ότι ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας της τράπεζας, σε pro-forma επίπεδα, θα ξεπεράσει κατά περίπου 2,8%, το ελάχιστο εποπτικό όριο (14,21%), που ίσχυε προ των ελαφρύνσεων που εφαρμόστηκαν, λόγω της πανδημίας του COVID-19.
Η ολοκλήρωση του project Omega, ήτοι η πώληση άνω του 50% των mezzanine και junior notes της τιτλοποίησης και η ένταξη των senior notes στον Ηρακλή ΙΙ αναμένεται να ενισχύουν τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας (CET 1 και συνολικό) κατά τουλάχιστον 200 μονάδες βάσης.
Σημειώνεται, ότι με την ολοκλήρωση της συναλλαγής Omega, θα πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία που ορίζεται στις σχετικές νομοθετικές πράξεις όπως είναι η λήψη πιστοληπτικής διαβάθμισης (‘rating’) και έγκρισης από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Ελληνικού Δημοσίου, πέραν των δομικών χαρακτηριστικών που θα πρέπει να διαθέτει η συναλλαγή. Στόχος της Τράπεζας είναι η ένταξη του senior note ‘Omega” στο σχήμα αυτό μέχρι το τέλος του 2021.
Συμπληρωματική έκθεση υπέβαλαν οι ορκωτοί
Οι ορκωτοί της KPMG αναφέρουν, τέλος, ότι η γνώμη που διατυπώνουν επί των Εταιρικών και Ενοποιημένων Οικονομικών Καταστάσεων της Αttica Bank είναι συνεπής με τη συμπληρωματική έκθεση την οποία υπέβαλαν στην Επιτροπή Ελέγχου της τράπεζας στις 28 Απριλίου. Έκθεση που δεν έχει δημοσιοποιηθεί προς το παρόν.
Οι αναδρομικές ζημιές για τις παλαιές τιτλοποιήσεις
Σημειώνεται ότι η Αττικής έκλεισε τη χρονιά με προ προβλέψεων κέρδος μόλις 72 χιλ. ευρώ καθώς η αύξηση κατά 16% στα καθαρά έσοδα από τόκους (50,7 εκατ. ευρώ) αντισταθμίστηκε από τη μείωση κατά 76% των εσόδων από προμήθειες ( μόλις 1,57 εκατ. ευρώ) και κατά 80% των λοιπών εσόδων (1,56 εκατ. ευρώ).
Οι προβλέψεις για πιστωτικούς κινδύνους και λοιπές απομειώσεις ανήλθαν σε 264,5 εκατ. ευρώ. Κατά τη διάρκεια της χρήσης, η διοίκηση της τράπεζας προχώρησε σε αλλαγή λογιστικής εκτίμησης σχετικά με τις απομειώσεις των δανείων με αποτέλεσμα να σχηματιστούν πρόσθετες προβλέψεις 106,1 εκατ. ευρώ για δάνεια.
Η Attica πήρε, επίσης, προβλέψεις και ζημιές αποτίμησης επενδυτικών τίτλων, που σχετίζονται με τιτλοποιήσεις, ύψους 149,8 εκατ. ευρώ. Τέλος, σχηματίστηκαν προβλέψεις απομείωσης στοιχείων ενεργητικού 21,5 εκατ. ευρώ.
‘Ένα σημαντικό μέρος των παραπάνω ζημιών αφορά σε ομολογίες παλαιών τιτλοποιήσεων. Ειδικότερα για την τιτλοποίηση Artemis η Attica προχώρησε στην απομείωση των ομολόγων πρώτης διαβάθμισης (senior notes) κατά το ποσό των 63,6 εκατ. ευρώ. Η ζημιά προέκυψε από την αποτίμηση, που διενήργησε ανεξάρτητος, εξειδικευμένος σε παρόμοιες εργασίες διεθνής οίκος. Το ερώτημα είναι γιατί δεν ελήφθη κατά το γ' τρίμηνο του 2020 όταν διενεργήθηκε η αναδιοργάνωση της τιτλοποίησης.
Σύμφωνα με τη διοίκηση οι επιπλέον προβλέψεις απομείωσης οφείλονται τόσο στην αποκρυστάλλωση των επιπτώσεων της πανδημίας, όσο και στην προετοιμασία για την νέα τιτλοποίηση Omega η οποία περιλαμβάνει τις απαιτήσεις της τιτλοποίησης Artemis.
Η Attica σχημάτισε αυξημένες προβλέψεις απομείωσης 49,8 εκατ. ευρώ και για τις τιτλοποιήσεις Astir 1 και 2, ώστε να είναι εφικτή η ένταξη των senior notes τίτλων στον Ηρακλή ΙΙ. Επίσης για αναμενόμενες ζημιές πιστωτικού κινδύνου η τράπεζα πήρε πρόσθετη πρόβλεψη 31,2 εκατ. ευρώ, στα οποία περιλαμβάνεται πρόβλεψη απομείωσης του mezzanine notes της τιτλοποίησης Metexelixis η λογιστική αξία του οποίου ανέρχεται σε 1,77 εκατ. ευρώ.
Όλα αυτά οδήγησαν σε προ φόρων ζημιές 285,8 εκατ. ευρώ και σε μετά από φόρους 306,4 εκατ. ευρώ. Οι συσσωρευμένες προβλέψεις δανείων ανέρχονται πλέον σε 386 εκατ. ευρώ και ο δείκτης κάλυψης διαμορφώθηκε στο 42,51%, που παραμένει χαμηλός σε σύγκριση με αυτούς των συστημικών τραπεζών.
*Δείτε τις οικονομικές καταστάσεις της Αttica Bank για τη χρήση 2020 στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".