Απροετοίμαστη και κατώτερη των περιστάσεων αποδείχτηκε η διοίκηση του ΔΕΔΔΗΕ στη διαχείριση της έκτακτης κατάστασης που προκάλεσε η κακοκαιρία «Μήδεια», με αποτέλεσμα την περασμένη εβδομάδα περίπου 140.000 έως 280.000 κάτοικοι της Βόρειας και Ανατολικής Αττικής να μένουν χωρίς ρεύμα για περίπου τέσσερα με πέντε 24ωρα, ενώ περί τους 800 με 1.200 πολίτες να είναι στο σκοτάδι ακόμη και έξι μέρες.
Την ίδια στιγμή, η επέλαση του χιονιά φανέρωσε τη γύμνια της εταιρείας τόσο σε αναγκαίο εξοπλισμό όσο και σε προσωπικό που θα διασφαλίσουν την ομαλή λειτουργία του δικτύου διανομής. Η εγκατάλειψη των γραμμών μέσης και χαμηλής τάσης όπως και των υποσταθμών είναι απόρροια της αποψίλωσης των επενδυτικών δαπανών τα προηγούμενα 10 με 13 χρόνια.
Οι επενδύσεις για την ενίσχυση και ανάπτυξη του δικτύου διανομής από τα 543 εκατ. ευρώ το 2009 ψαλιδίστηκαν στα 151 εκατ. ευρώ το 2018, ήτοι βούλιαξαν κατά 72,2%. Ο ΔΕΔΔΗΕ, σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της εταιρείας, είχε το 2018 απόθεμα μόλις 8.000 στύλων για να ανέβουν σήμερα στις 30.000. Το προσωπικό έχει να ανανεωθεί από το 2012. Έχουν αποχωρήσει 600 άτομα λόγω σύνταξης την τελευταία τριετία και οι τεχνικοί αποτελούν πια είδος προς εξαφάνιση…
Η εφιαλτική εβδομάδα που βίωσαν οι κάτοικοι τουλάχιστον 30 δήμων του Λεκανοπεδίου, σε συνθήκες πολικών θερμοκρασιών χωρίς ρεύμα και άρα και χωρίς θέρμανση και νερό (όπου υπήρχαν αντλιοστάσια για την ύδρευση), θα γραφτεί ως ένα αρνητικό case study για την πρόληψη, τη διαχείριση και την αντίδραση της διοίκησης μίας εκ των κρισιμότερων για την υγεία και την ασφάλεια των πολιτών υποδομής: αυτής του δικτύου μήκους 240.000 χιλιομέτρων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας σε 7,4 εκατομμύρια παροχές.
Κανείς δεν πίστευε, με βάση και τις έγκαιρες προβλέψεις της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, ότι η σφοδρότητα του καιρικού φαινομένου θα άφηνε αλώβητο το σύστημα ηλεκτροδότησης της χώρας. Πράγματι οι διακοπές ηλεκτροδότησης προκλήθηκαν, όπως αναφέρει και ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας της 19ης Φεβρουαρίου από την πτώση 1.500 δέντρων σε γραμμές μέσης και χαμηλής τάσης. Ωστόσο, τα γεγονότα με τα πολυήμερα μπλακάουτ δείχνουν ότι τόσο ο κρατικός μηχανισμός όσο και εκείνος του ΔΕΔΔΗΕ δεν μπόρεσαν να συντονιστούν και να επέμβουν άμεσα για την ταχύτερη ανακούφιση των πληγέντων.
Επιχειρησιακή ολιγωρία και αδυναμία…
Ο Διαχειριστής του Δικτύου, εκ του αντικειμένου του, είναι υποχρεωμένος να εφαρμόζει σε έκτακτες συνθήκες πρωτόκολλο διαχείρισης κρίσεων. Σύμφωνα με πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν τα όσα συμβαίνουν στον ΔΕΔΔΗΕ, αλλά και πηγές που έχουν διαχειριστεί στο παρελθόν από τη θέση τους στην εταιρεία θεομηνίες και πυρκαγιές, στην παρούσα φάση αυτό το πρωτόκολλο ενεργοποιήθηκε μεν… στα χαρτιά δε…
Δεν μπορεί άλλωστε να εξηγηθεί το γεγονός ότι ενώ ο Διαχειριστής στις 14 Φεβρουαρίου, όταν η «Μήδεια» χτυπούσε τις Σποράδες, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και την Κεντρική Ελλάδα, σημείωνε σε ανακοίνωσή του πως έχουν κινητοποιηθεί 600 συνεργεία της εταιρείας και συνεργαζόμενων εργολάβων αλλά και 1.500 εργαζόμενοι πανελλαδικά, και την Τρίτη 16 του μηνός, με την κακοκαιρία να έχει περάσει πια στην Αττική, να κάνει γνωστό ότι επί ποδός βρίσκονται 400 άτομα με την ενίσχυση άλλων 60 από την περιφέρεια. Δηλαδή 460 άτομα.
Ο ίδιος αριθμός παρέμεινε και την Τετάρτη 17 και την Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου, όταν πια τα νοικοκυριά της Βόρειας Αττικής έκλειναν τέσσερα 24ωρα χωρίς ρεύμα. Όπως αναφέρουν στο Euro2day.gr πηγές, η διοίκηση του Διαχειριστή υποτίμησε τη σφοδρότητα της «Μήδειας», ενώ φέρεται να έπραξε το ίδιο και για το μέγεθος της καταστροφής που υπέστη το δίκτυο.
Παράλληλα και η κινητοποίηση του Στρατού από την Πολιτική Προστασία, όπως αποδείχθηκε, ήταν επίσης καθυστερημένη σε σχέση με το μέγεθος του προβλήματος και των ζημιών στην ηλεκτροδότηση.
Επίσης, όπως προκύπτει και από το ενημερωτικό σημείωμα της 19ης Φεβρουαρίου του ΥΠΕΝ, μόλις το πρωί της ημέρας εκείνης συγκεντρώθηκαν περισσότερα άτομα σε σχέση με τα 460. Μαζεύτηκαν και ξεκίνησαν να συνδράμουν 683 άτομα με πάνω από 300 οχήματα και μηχανήματα έργου για την αποκατάσταση των ζημιών. Όταν δηλαδή μπαίναμε στο πέμπτο 24ωρο των διακοπών ρεύματος…
Τα αντανακλαστικά της διοίκησης του ΔΕΔΔΗΕ, δε, κατά τις ίδιες περιγραφές, ήταν αργά και οι όποιες αντιδράσεις καθυστερημένες. Πηγές σημειώνουν πως δεν μετακίνησε εγκαίρως και επαρκές προσωπικό από άλλες διευθύνσεις της χώρας που δεν είχαν χτυπηθεί με την ίδια σφοδρότητα από τη «Μήδεια», ενώ δεν είχε προχωρήσει και στη δέσμευση του αναγκαίου εξοπλισμού, όπως ειδικά οχήματα για πρόσβαση στα αποκλεισμένα από τα χιόνια σημεία. Κάποιοι μεταφέρουν στο Euro2day.gr κι ένα ερώτημα: «Αλήθεια, τα περίπου 40 ειδικά εκχιονιστικά οχήματα (snow tracks), που είχε προμηθευτεί από χρόνια ο όμιλος της ΔEΗ, πού βρίσκονταν;».
Ανεπαρκές έως ανύπαρκτο συντονιστικό κέντρο…
Μαρτυρίες των εναεριτών αναφέρουν πως έφτασαν στο σημείο να δουλεύουν για τρία συνεχόμενα 24ωρα, σκαρφαλώνοντας στους στύλους, με ελάχιστες ώρες ύπνου, αφού δεν υπήρχε η πρόβλεψη της αντικατάστασής τους.
Κατά τις ίδιες πηγές, ο ΔΕΔΔΗΕ προφανώς και δεν έστησε ένα επιτελικό συντονιστικό κέντρο, όπου ο διευθύνων σύμβουλος θα βρισκόταν εκεί και θα έδινε λύσεις της αρμοδιότητάς του, π.χ. δαπάνες για μεταφορά προσωπικού, συντονισμού με άλλους δημόσιους φορείς, με υπουργούς όπου κρινόταν αναγκαίο, ακόμη και με τον Ελληνικό Στρατό. Οι πληροφορίες θέλουν επίσης τη διοίκηση του Διαχειριστή να μην έχει προχωρήσει, και παρά τις σαφείς προγνώσεις της Ε.Μ.Υ., σε περισσότερες συνεργασίες με εργολάβους, οι οποίοι κατέχουν ειδικά οχήματα για το άνοιγμα των δρόμων.
Επιπλέον το πολυδιαφημιζόμενο σύγχρονο πια τηλεφωνικό κέντρο του ΔΕΔΔΗΕ δεν λειτουργούσε καν, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει εικόνα ούτε για την έκταση των βλαβών. Εικόνα, την οποία αφού δεν μπορούσε να την έχει ο ίδιος ο Διαχειριστής μέσω του προσωπικού του, θα την έδιναν οι πολίτες!
Ενδεικτική επίσης της απουσίας συντονισμού ήταν, όταν, κατά τις πληροφορίες, την Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου, έφτασε στο σημείο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας να μεταβεί ο ίδιος στο Κέντρο Κατανομής Φορτίου της Αττικής στην 3η Σεπτεμβρίου και αργότερα την ίδια μέρα στην διεύθυνση Κατανομής Φορτίου Κηφισιάς - Φιλοθέης και να βάζει γκάζια… για τις ολιγωρίες στην επέμβαση των συνεργείων του ΔΕΔΔΗΕ. Πέρα από τα γκάζια, πηγές θέλουν να προσπαθούσε ο ίδιος να δώσει λύσεις για τον καλύτερο συντονισμό…
Το κλάδεμα… της πρόληψης
Ένα από τα λάθη, επίσης, όπως παρατηρούν αρμόδιες πηγές, του ΔΕΔΔΗΕ ήταν να αναλωθεί στη διάρκεια της κρίσης στην απόδοση ευθυνών για το ποιος φταίει για το κλάδεμα των δέντρων που δεν έγινε και κατέρρεαν σαν τραπουλόχαρτα και με ρυθμούς ντόμινο στις γραμμές της μέσης και της χαμηλής τάσης.
Το πασιφανές, κατά τις ίδιες πηγές, ήταν ότι στις δασόφυτες περιοχές της Βόρειας και Ανατολικής Αττικής, το κλάδεμα δεν είχε γίνει. Σχεδόν ποτέ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο… Και μάλιστα έχοντας προηγηθεί και η τραγωδία στο Μάτι, η έννοια της πρόληψης τόσο σε επίπεδο δήμων όσο και στον βαθμό της αρμοδιότητας του Διαχειριστή του Δικτύου Διανομής ήταν χαμένη…
Δεν εξηγείται αλλιώς η πτώση 1.500 δέντρων στα καλώδια…, λένε οι ίδιες πηγές. Για να τονίσουν κατηγορηματικά πως ό,τι βρίσκεται κοντά στο δίκτυο διανομής είναι αποκλειστικής ευθύνης του ΔΕΔΔΗΕ. Νομοθεσία και Κανονισμός, όπως αποκάλυψε και το Euro2day.gr στις 18 Φεβρουαρίου, που ισχύουν από το 1967 και ορίζουν ότι ο Διαχειριστής είναι αρμόδιος για τη συντήρηση και την ασφάλεια του δικτύου.
Το έγγραφο που διέρρευσε σε μερίδα των ΜΜΕ και δείχνει ότι ο ΔΕΔΔΗΕ ζητούσε στις 15 Ιανουαρίου άδεια από το Δασαρχείο και συνεργασία από τους βόρειους δήμους να κλαδευτούν τα δέντρα, δεν είχε να κάνει με την προετοιμασία της έλευσης της «Μήδειας». Είναι μία πάγια τακτική που ακολουθεί ο Διαχειριστής ενόψει της αντιπυρικής περιόδου.
Όπως και να 'χει, το μέγεθος της ζημιάς που προκάλεσαν τα δέντρα στο δίκτυο φανερώνει πως είτε ο ΔΕΔΔΗΕ είτε οι δήμοι, ή και οι δύο μαζί δεν προχώρησαν στη σωστή συντήρηση του δικτύου και των δέντρων (που βρίσκονται μακριά από το δίκτυο), αντίστοιχα.
Ο ΔΕΔΔΗΕ, για να επανέλθουμε, προσπάθησε να επιρρίψει ευθύνες στην τοπική αυτοδιοίκηση και με τη σειρά της εκείνη (βλέπε Περιφερειάρχης Αττικής και δήμοι) στον Διαχειριστή. Τις ώρες κατά τις οποίες δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι ήταν και αποκλεισμένοι από τα χιόνια και με τα πεσμένα δέντρα και χωρίς ρεύμα…
Διοίκηση χωρίς εξειδίκευση σε θέματα δικτύου...
Οι πολιτικές επιλογές για τα πρόσωπα δείχνει πως δεν έχει γίνει αντιληπτή η κρισιμότητα του ρόλου του ΔΕΔΔΗΕ ως προς την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας. Επιλέχθηκαν στελέχη με βιογραφικά οικονομολόγων, νομικών κ.λπ., χωρίς όμως να τοποθετηθούν και πρόσωπα με εμπειρία στα δίκτυα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.
Η γύμνια... σε γνώσεις και εμπειρία όπως και η άγνοια κινδύνου φάνηκε στην αδυναμία διαχείρισης της έκτακτης κατάστασης που βίωσε η χώρα την περασμένη εβδομάδα.