«Η ύφεση να παραμείνει μονοψήφια, θα έλεγα λίγο πάνω από το 8%, το έλλειμμα επίσης να παραμείνει μονοψήφιο, το χρέος να κινηθεί κάτω από το ψυχολογικό όριο του 200%, ίσως κοντά στο 195% και τα διαθέσιμα, το περίφημο "μαξιλάρι" του Δημοσίου, να μην υποχωρήσει κάτω από τα 30 δισ. ευρώ», εκτίμησε ο Φωκίων Καραβίας μιλώντας στον κύκλο ιδεών του Ευάγγελου Βενιζέλου. Τόνισε δε ότι «οι τράπεζες στην επόμενη φάση της οικονομίας δεν είναι μέρος του προβλήματος αλλά μέρος της λύσης».
Εξηγώντας τη στρατηγική των τραπεζών σημείωσε ότι προχώρησαν πολύ γρήγορα στη χρηματοδότηση κυρίως των επιχειρήσεων, «αρχικά αυτοτελώς και στη συνέχεια συμμετέχοντας στα κρατικά προγράμματα στήριξης, που -ας μην το προσπερνάμε- κινητοποιούν και ιδιωτικά κεφάλαια, δηλαδή κεφάλαια των τραπεζών. Παράλληλα, οι τράπεζες προχώρησαν σε άμεσα μέτρα ανακούφισης πληγέντων πελατών τους με αναστολή της υποχρέωσης αποπληρωμής υποχρεώσεων. Η περίμετρος των αναστολών φτάνει τα 20 δισ. ευρώ, ενώ λάβαμε -η Eurobank ανέλαβε αυτή την πρωτοβουλία- και ειδικά μέτρα μακροπρόθεσμης αναστολής υποχρεώσεων για τις επιχειρήσεις του τουρισμού».
«Όλα αυτά τα μέτρα ήταν κρίσιμα για να αποφύγουμε μια οικονομική ερημοποίηση, την οποία μπορούσε να προκαλέσει μια πρωτοφανής κατάσταση. Τα μέτρα ήταν αναγκαία αλλά δεν υπάρχει "δωρεάν γεύμα". Αναφέρθηκα ήδη στο δημοσιονομικό έλλειμμα που πρέπει να παραμείνει μονοψήφιο ή την επίπτωση στο δημόσιο χρέος. Καταγράφονται αυξητικές τάσεις στο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (-€7 δισ. το διάστημα Ιανουάριος-Ιούνιος 2020, από -€4 δισ. την αντίστοιχη περυσινή περίοδο). Η ανεργία επίσης παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, ενώ η ύφεση συνοδεύεται από αποπληθωριστικές πιέσεις. Αυτά είναι εύλογα, αναμενόμενα στο συγκεκριμένο περιβάλλον, αλλά δεν επιτρέπουν εφησυχασμό», συνέχισε ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank.
Οι τράπεζες
Παρά τη νέα δοκιμασία, το τραπεζικό σύστημα αποδεικνύεται πολύ πιο ανθεκτικό σήμερα, από ό,τι π.χ. το 2007, σημείωσε ο κος Καραβίας. Τόνισε ωστόσο ότι είναι κρίσιμο να μην έχουμε μια νέα γενιά κόκκινων δανείων. «Έχουν ακουστεί εκτιμήσεις για 10 δισ. ευρώ νέα κόκκινα δάνεια λόγω πανδημίας. Άποψή μου είναι ότι πρέπει να στοχεύσουμε σε λιγότερα από 5 δισ. νέα κόκκινα δάνεια. Αυτό είναι εφικτό με βάση τη συμπεριφορά μέχρι σήμερα των δανειοληπτών, σε πολλά σημεία καλύτερη του αναμενομένου (αρκετοί για παράδειγμα δεν εντάχθηκαν στην αναστολή καταβολών, αν και το εδικαιούντο), αλλά είναι συνάρτηση και του βάρους που θα δώσουν τα τραπεζικά ιδρύματα ειδικά στην ελαχιστοποίηση αυτών των νέων καθυστερήσεων. Προφανώς απαιτούνται οι κατάλληλες πολιτικές -για παράδειγμα σταδιακή επάνοδος σε κανονικές πληρωμές των δανείων που είναι σήμερα σε αναστολή- για να πετύχουμε κάτι τέτοιο. Επίσης, το πρόγραμμα Γέφυρα βοηθάει τα νοικοκυριά που έχουν πληγεί, λειτουργώντας για πρώτη φορά προληπτικά, επιδοτώντας τη δόση για 9 μήνες -και οι τράπεζες ενθαρρύνουμε όλους τους δικαιούχους να κάνουν χρήση αυτού του προνομίου», συνέχισε.
O κος Καραβίας θεωρεί «εξαιρετικά κρίσιμο να διαφυλάξουμε την κουλτούρα πληρωμών, κάτι που δέχτηκε μεγάλη πίεση μέσα από την κρίση. Είναι κρίσιμο σε αυτή τη φάση να μην κάνουμε βήματα προς τα πίσω. Αποτελεί, επομένως, ευθύνη και του τραπεζικού συστήματος και της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης και όλων των θεσμικών φορέων να διαφυλάξουμε και να προάγουμε την κουλτούρα πληρωμών. Μέτρα, πολιτικές ή νομοθετικές παρεμβάσεις πρέπει να λαμβάνουν πολύ σοβαρά αυτή την παράμετρο».
Το Ταμείο Ανάκαμψης
«Η δυσκολία δεν θα είναι στην εξεύρεση κεφαλαίων. Η δυσκολία θα είναι να εντοπίσουμε πού θα έχουν οι επενδύσεις το μέγιστο μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα, για να στηρίξουν βιώσιμα ένα ανώτερο επίπεδο δυναμικού της οικονομίας και πώς θα ωριμάσουν γρήγορα τα σχέδια, παρακάμπτοντας τα γραφειοκρατικά και διοικητικά εμπόδια και διαδικασίες που αποτελούν πάντοτε τροχοπέδη», σχολίασε αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης.
Επεσήμανε δε ότι «ένα ειδικότερο αλλά σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας δημιουργεί η απόφαση για επίσπευση της απολιγνιτοποίησης, σε μια χώρα που κατεξοχήν βασιζόταν στον λιγνίτη για την παραγωγή ενέργειας. Οι διαθέσιμοι ευρωπαϊκοί πόροι, γύρω στα 5 δισεκατομμύρια, για τη λεγόμενη "δίκαιη μετάβαση" δεν οδηγούν μόνο στην αναγκαία συμβολή στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά παρέχουν και τη δυνατότητα για μια πραγματική παραγωγική μεταμόρφωση και εκσυγχρονισμό γεωγραφικών περιοχών που ήταν έως σήμερα περιβαλλοντικά υποβαθμισμένες και ταυτισμένες αποκλειστικά με την ενεργειακή τροφοδοσία της υπόλοιπης χώρας, όπως στην Κοζάνη, τη Φλώρινα ή την Αρκαδία. Από πλευράς επενδυτικού μεγέθους, αποτελεί ένα δεύτερο Ελληνικό και είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα πώς ένα πρόβλημα μετατρέπεται σε επενδυτική ευκαιρία. Είναι πολύ θετικό ότι ήδη 15 μεγάλες επενδύσεις στις παραπάνω περιοχές είναι έτοιμες προς υποβολή».
Τέλος, ειδική αναφορά έκανε και στις μεταρρυθμίσεις, όπως το μείζον ζήτημα των αδειοδοτήσεων και της χωροταξίας, καθώς και οι χρόνοι απονομής της δικαιοσύνης. «Αναφέρθηκε και στα δύο ο πρωθυπουργός στην πρόσφατη ομιλία του στη Θεσσαλονίκη και αποτελεί θετικό βήμα ότι βρίσκονται όχι απλώς στο ραντάρ αλλά στην κορυφή της ατζέντας της κυβέρνησης», τόνισε.