First we take Manhattan, then we take Berlin (Λέοναρντ Κοέν).
Για έναν διαρκώς ισχυροποιούμενο όμιλο όπως αυτός του Ιβάν Σαββίδη, η επέκταση στον τομέα του τουρισμού αποτελούσε αυτονόητη επιλογή. Η συμμετοχή στην οικονομική ελίτ της χώρας, άλλωστε, προϋποθέτει, εκ των πραγμάτων, την κατάθεση «διαπιστευτηρίων» επιτυχημένης παρουσίας στον χώρο του τουρισμού. Πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, άλλωστε, όταν ο τομέας του τουρισμού αντιπροσωπεύει πάνω από το 25% του ΑΕΠ και υπολογίζεται ότι μπορεί να συνδέεται άμεσα ή έμμεσα σχεδόν με το μισό ελληνικό ΑΕΠ.
«Deal κάνει ο κόσμος όλος. Τέτοια deal κάνουν όσοι είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν όσο χρειαστεί για να ανήκουν στην οικονομική ελίτ», έλεγε στο Euro2day.gr επενδυτική πηγή, σχολιάζοντας τη συμφωνία εξαγοράς από τον όμιλο Σαββίδη του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Πόρτο Καρράς, ιδιοκτησίας του ομίλου «Τεχνική Ολυμπιακή» της οικογένειας Στέγκου.
Το ρίσκο του ντιλ εξαγοράς της «Πόρτο Καρράς Α.Ε.» και των συνδεδεμένων θυγατρικών στις οποίες ανήκουν επιμέρους εκτάσεις και εγκαταστάσεις του συγκροτήματος είναι το πρώτο που επισημαίνουν με έμφαση επενδυτικές πηγές και επιχειρηματίες του τουρισμού. Ιδιαίτερα στη συγκυρία της πανδημίας του κορωνοϊού, που απειλεί να εξαϋλώσει έως και το 80% των εσόδων από τον τουρισμό φέτος και δημιουργεί αβέβαιες προοπτικές σε ορίζοντα τριετίας.
Όμως, το ρίσκο μοιάζει να είναι για τον Ιβάν Σαββίδη απαραίτητο συστατικό ενός επιτυχημένου ντιλ. Τόσο απαραίτητο όσο ένα φλυτζάνι τσάι για την επικύρωση της συμφωνίας. Υψηλού ρίσκου ήταν η εξαγορά της προβληματικής συνεταιριστικής καπνοβιομηχανίας της Ξάνθης ΣΕΚΑΠ. Υψηλού ρίσκου και η είσοδός του στην υπερχρεωμένη ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία του ΠΑΟΚ Θεσσαλονίκης.
Όταν πριν από 15 περίπου μήνες ο Κωνσταντίνος Στέγκος έβαζε επίσημα πωλητήριο στο Πόρτο Καρράς, σε μια προσπάθεια να επιτύχει την αναδιάρθρωση δανείων του ομίλου της Τεχνικής Ολυμπιακής, οι κατ’ αρχάς ενδιαφερόμενοι ήταν αρκετοί. Είχαν, όμως, ένα κοινό: ήταν σχεδόν όλοι επιφυλακτικοί. Όσο και οι «παίκτες» στους οποίους είχε απευθυνθεί νωρίτερα ο ιδιοκτήτης του συγκροτήματος,σε μια προσπάθεια να διερευνήσει τις δυνατότητες πώλησής του. Κι όταν όλα έδειχναν πως οι υποψήφιοι «μνηστήρες» έπαιρναν διαδοχικά αποστάσεις από το εγχείρημα, ο Ιβάν Σαββίδης ήταν εκεί, για να γίνει ο μοναδικός συνομιλητής των βασικών μετόχων της Τεχνικής Ολυμπιακής.
Στην περίπτωση του ΠΑΟΚ, το φλιτζάνι τσάι που συνόδευσε την αποπληρωμή των οφειλών της ομάδας στην εφορία κόστισε (σ.σ. κατά δήλωσή του) 10,8 εκατ. ευρώ. Στην περίπτωση του Πόρτο Καρράς, το τσάι θα κοστίσει 20 φορές περισσότερα. Ίσως και όχι.
Σε επίσημη ανακοίνωσή του ο όμιλος Σαββίδη κάνει λόγο για «ολοκλήρωση της εξαγοράς» έναντι «κατ’ αρχάς συνολικού τιμήματος 205 εκατ. ευρώ». Ποσό που θα οριστικοποιηθεί μετά τον ενδελεχή έλεγχο της εταιρείας (full due diligence).
Σ’ αυτά θα πρέπει να προστεθούν τα δεκάδες εκατ. ευρώ που θα απαιτηθούν για να υλοποιηθεί «το πολυεπίπεδο επιχειρηματικό σχέδιο της Belterra Investments Ltd (σ.σ. η θυγατρική του ομίλου Σαββίδη που εξαγοράζει το συγκρότημα), το οποίο αφορά τόσο στην ολιστική αναβάθμιση των υπαρχουσών υποδομών όσο και στην ανάπτυξη νέων, με στόχο το εμβληματικό Πόρτο Καρράς να επανατοποθετηθεί ως ένας μοναδικός προορισμός υψηλών προδιαγραφών στην εγχώρια και διεθνή αγορά».
Το ρίσκο αυξάνεται ακόμα περισσότερο, αν συνυπολογιστεί πως ο όμιλος εμπλέκεται σε επενδύσις 130 εκατ. ευρώ στον ΟΛΘ (σ.σ. ο σχετικός διαγωνισμός επέκτασης του προβλήτα βρισκόταν στην πρώτη φάση όταν ξέσπασε η πανδημία).
Το όποιο επιχειρηματικό ρίσκο, ωστόσο, τίθεται επί άλλης βάσης, αν συνεκτιμήσει κανείς πως ο Ιβάν Σαββίδης αύξησε το πιστωτικό υπόλοιπο των τραπεζικών του λογαριασμών κατά 1,6 δισ. δολάρια μόλις πριν 2 χρόνια, όταν πούλησε ολόκληρο τον κλάδο καπνοβιομηχανιών που ήλεγχε, δηλαδή την εταιρεία Donskoy Tabak, συμπεριλαμβανομένης της ΣΕΚΑΠ, στον κολοσσό Japan Tobacco.
Κι αν η συμμετοχή στον OΛΘ εισήγαγε τον Ιβάν Σαββίδη στον χώρο των βαρέων υποδομών και η επέκταση στα μίντια (Open TV, ΕΘΝΟΣ) τον έφεραν πιο κοντά στα κέντρα πολιτικής εξουσίας, ο τουρισμός μοιάζει να αποτελεί το επόμενο μεγάλο στοίχημα επέκτασης του ομίλου.
Η αρχή έγινε το 2013 με την ανάληψη της διαχείρισης του εμβληματικού για τη Θεσσαλονίκη ξενοδοχείου πέντε αστέρων «Μακεδονία Παλλάς». Ακολούθησε η απόκτηση, μέσω διαγωνισμού, έκτασης της Εταιρείας Τουριστικών Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) στο Παλιούρι Χαλκιδικής, όπου σχεδιάζεται να αναπτυχθεί σύνθετο τουριστικό κατάλυμα το οποίο θα περιλαμβάνει μαρίνα, health resort, εξοχικές κατοικίες και ξενοδοχείο.
Το Πόρτο Καρράς, ωστόσο, συνιστά άλμα σε επίπεδο πρεστίζ για τον όμιλο και τον Ιβάν Σαββίδη προσωπικά. Κι αυτό καθώς αποτελεί την ιστορική «ναυαρχίδα» του τουρισμού της Χαλκιδικής και της Βόρειας Ελλάδας κι ένα από το μεγαλύτερα φιλέτα του ελληνικού τουρισμού.
Μαζί με το πρεστίζ του συγκροτήματος, ωστόσο, ο Ιβάν Σαββίδης παίρνει προίκα όλη την πολυτάραχη ιστορία του, στην οποία τα σκάνδαλα αποτελούσαν συστατικό του DNA του. Η αρχική σύμβαση παραχώρησης της έκτασης από τη χούντα στον πρώτο ιδιοκτήτη, εφοπλιστή Γιάννη Καρρά, χαρακτηρίστηκε σκανδαλώδης και αποικιοκρατική. Το δε φιλόδοξο επενδυτικό σχέδιο του μετέπειτα ιδιοκτήτη Κ. Στέγγου για τη δημιουργία 586 πολυτελών κατοικιών έγινε η αιτία να «φαγωθούν» πολιτικά ένας υφυπουργός Οικονομικών (Χρ. Πάχτας) και 9 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, που υπέγραφαν την περιβόητη τροπολογία Πάχτα με την οποία αποχαρακτηρίζονταν δασικές εκτάσεις. Απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου των 586 βιλών.
Παράγοντες του χώρου θεωρούν βασική αιτία της απαξίωσης του Πόρτο Καράς το γεγονός πως ο βασικός μέτοχος της Τεχνικής Ολυμπιακής δεν κατάφερε να βρει τη «χρυσή τομή» που θα επέτρεπε στο φιλόδοξο σχέδιο να είναι συμβατό με τα Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης.
Οι βίλες εξελίχθηκαν σε ανυπέρβλητο εμπόδιο για την επέκταση του Πόρτο Καρράς και τη δημιουργία υπεραξιών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν μαγνήτη για υποψήφιους επενδυτές.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως στην επίσημη ανακοίνωση του ομίλου Σαββίδη για τη συμφωνία εξαγοράς δεν γίνεται οποιαδήποτε αναφορά στις βίλες. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, το συγκρότημα καταλαμβάνει έκταση 17.630 στρεμμάτων και αποτελείται από τα ξενοδοχεία «Μελίτων» και «Σιθωνία», τις Βίλες «Γαλήνη» και «Καλύβα», τη μεγαλύτερη ιδιωτική μαρίνα στη Βόρεια Ελλάδα και από τις μεγαλύτερες στα Βαλκάνια, το οινοποιείο, τις αθλητικές εγκαταστάσεις γκολφ, καλαθοσφαίρισης, ποδοσφαίρου, ιππασίας, τένις, ποδηλασίας, αναρρίχησης, θαλασσίων sports, το μεγαλύτερο κέντρο spa-θαλασσοθεραπείας της νοτιοανατολικής Ευρώπης και το καζίνο.
Η ανακοίνωση του ομίλου Σαββίδη προαναγγέλλει, ταυτόχρονα, επερχόμενα ντιλ στον χώρο του τουρισμού, επιβεβαιώνοντας πως αποτελεί στρατηγική επιλογή η επέκτασή του στον χώρο που αποτελεί την ατμομηχανή του τομέα υπηρεσιών της ελληνικής οικονομίας.
Όπως αναφέρεται, χαρακτηριστικά, «η συγκεκριμένη επένδυση στον χώρο της διαχείρισης και ανάπτυξης πολυτελών και πολυθεματικών ξενοδοχειακών τουριστικών προορισμών σηματοδοτεί συγχρόνως και την περαιτέρω ενίσχυση του επενδυτικού προσανατολισμού της εταιρείας στον δυναμικό κλάδο του ελληνικού τουρισμού».
Αποτελεί, όμως, ο ξενοδοχειακός κλάδος τον μόνο επενδυτικό στόχο του ομίλου Ιβάν Σαββίδη στον χώρο του ελληνικού τουρισμού; Ίσως όχι, αν κρίνουμε από τις επιβεβαιωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr πως εντός του 2019 υπήρξαν διερευνητικές επαφές με τον όμιλο Μουζενίδη, με αντικείμενο την αεροπορική εταιρεία Ellinair που ανήκει στον δεύτερο. Συζητήσεις, ωστόσο, οι οποίες δεν είχαν ορατή συνέχεια στους μήνες που ακολούθησαν. Εκτός αν τα δεδομένα που διαμορφώνει η πανδημία επιταχύνει εξελίξεις προς διαφορετικές κατευθύνσεις…