Αύξηση κατά 55% εμφάνισε, εντός της περσινής χρονιάς, ο όγκος των ρυθμίσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων με ενέχυρο ακίνητα από την Εθνική Τράπεζα, χάρη στο νέο πρόγραμμα «Διαχωρίζω και Διευθετώ» (Split & Settle), ενώ ενθαρρυντικά ήταν τα μηνύματα από τον αριθμό των δανειοληπτών που ρύθμισαν τα δάνειά τους, εγκαταλείποντας την προστασία του νόμου Κατσέλη.
Το πρόγραμμα Split & Settle εισήχθη στα μέσα της περσινής χρονιάς, αντικαθιστώντας το προγενέστερο προϊόν διευθέτησης «Split & Freeze». Η καινοτομία του Split & Settle, όπως ανέλυσε το Euro2day.gr, έγκειται στη μεγαλύτερη διαγραφή τόκων και κεφαλαίου για πελάτες με υψηλό δείκτη δανείου προς εξασφάλιση.
Η εισαγωγή του συνέβαλε στην αύξηση του όγκου των ρυθμίσεων. Ειδικότερα, το ύψος τους έφθασε, κατά το τελευταίο τρίμηνο της περσινής χρήσης, στα 326 εκατ. ευρώ από 214 εκατ. ευρώ στο α’ τρίμηνο. Η προοδευτική αύξηση των ρυθμίσεων, κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, συνέβαλε καθοριστικά στην επίτευξη του άτυπου στόχου για διευθετήσεις δανείων, ανεξόφλητου υπολοίπου 1 δισ. ευρώ.
Ισόποσος ήταν ο στόχος για τη φετινή χρονιά, ο οποίος, όμως, θα επανεξετασθεί, όταν αντιμετωπισθεί η πανδημία του κορωνοϊού και αρθούν τα μέτρα περιορισμού της. Η ζήτηση, πάντως, για ρυθμίσεις, μέσω του προγράμματος Split & Settle παρέμεινε ισχυρή το πρώτο δίμηνο της φετινής χρονιάς, ενώ ενδιαφέρον υπήρχε, σύμφωνα με στελέχη της τράπεζας, ακόμη και τον περασμένο μήνα.
Το Split & Settle δουλεύει με τον εξής μηχανισμό: η τράπεζα καλεί τον δανειολήπτη να υπογράψει ρύθμιση, με την οποία αναλαμβάνει να καταβάλει, σε βάθος 25ετίας, το 80% του ποσού, που αντιστοιχεί στην εμπορική αξία του ακινήτου και το 20% του ανεξασφάλιστου υπολοίπου. Το υπόλοιπο μέρος του δανείου «παγώνει» και διαγράφεται στο σύνολό του, όταν ο δανειολήπτης εξοφλήσει το νέο υπόλοιπο.
Για μη εξυπηρετούμενο δάνειο, ανεξόφλητου υπολοίπου 140 χιλ. ευρώ, με ενεχυριασμένο ακίνητο τρέχουσας αξίας 100 χιλ. ευρώ, ο δανειολήπτης, εφόσον ρυθμίσει, θα κληθεί να πληρώσει το 80% της τρέχουσας αξίας του ακινήτου (80 χιλ. ευρώ στο συγκεκριμένο παράδειγμα), συν το 20% του ανεξασφάλιστου υπολοίπου των 40 χιλ. ευρώ (8 χιλ. ευρώ στο παράδειγμα).
Επομένως, το δάνειο σπάει σε δύο σκέλη. Το πρώτο, αξίας 88 χιλ. ευρώ, καλείται να το εξυπηρετήσει ο δανειολήπτης σε βάθος 25ετίας και το δεύτερο, ύψους 52 χιλ. ευρώ, «παγώνει» για 25 χρόνια και διαγράφεται με την εξόφληση του πρώτου.
Η μηνιαία δόση πέφτει από τα 637 ευρώ σε περίπου 400 ευρώ (μείωση κατά 37%), με αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις η δόση να είναι χαμηλότερη από τα ενοίκια που καταβάλλονται για σπίτια αντίστοιχης αξίας, όπως σημειώνουν στελέχη της Εθνικής.
Η τράπεζα προσφέρει μερική διαγραφή απαίτησης (κούρεμα), που φθάνει στο συγκεκριμένο παράδειγμα στο 37,5% και κυρίως, το κίνητρο στον δανειολήπτη να αποκτήσει την κυριότητα του ακινήτου σε αξία χαμηλότερη από την τρέχουσα εμπορική. Του παρέχει, δηλαδή, ως δέλεαρ, μια θετική αξία για να ρυθμίσει και να εξοφλήσει το δάνειο.
Δάνεια ύψους 203 εκατ. ευρώ εγκατέλειψαν το νόμο Κατσέλη
Τα πλεονεκτήματα της διευθέτησης, μέσω του προγράμματος Split & Settle, αποτέλεσαν την αιχμή του δόρατος, της προσπάθειας της Εθνικής να πείσει τους πελάτες της να παραιτηθούν από την προστασία πρώτης κατοικίας του νόμου Κατσέλη (Ν 3869/2010). Πέρυσι, δανειολήπτες με δάνεια ανεξόφλητου υπολοίπου 203 εκατ. ευρώ παραιτήθηκαν της προστασίας και διευθέτησαν την οφειλή τους.
Από την άλλη, όμως, 3.440 πελάτες της Εθνικής έσπευσαν, κατά το α' τρίμηνο της περσινής χρονιάς, λίγο πριν την εκπνοή της ισχύος του, να αιτηθούν προστασίας πρώτης κατοικίας μέσω του Νόμου Κατσέλη. Από τον Απρίλιο του 2019 και έπειτα οι σχετικές αιτήσεις ελαχιστοποιήθηκαν.
Για τους μη συνεργάσιμους δανειολήπτες, η Εθνική θα συνεχίσει, μετά το πέρας της πανδημίας, τις ενέργειες για ρευστοποίηση των εξασφαλίσεων που έχουν οι δανειακές τους συμβάσεις. Πέρυσι, η τράπεζα όρισε 2.267 πλειστηριασμούς, εκ των οποίων πραγματοποιήθηκαν οι 1.362. Εξ αυτών οι 544 ήταν επιτυχείς, καθώς το αγοραστικό ενδιαφέρον παραμένει περιορισμένο.
Τα δάνεια λιανικής σε προσωρινή ή οριστική καθυστέρηση καθώς και οι απαιτήσεις από καταγγελμένες συμβάσεις διαχειρίζονται από τη μονάδα διαχείρισης απαιτήσεων λιανικής τραπεζικής της Εθνικής.
Στο τέλος του 2019 η μονάδα αριθμούσε συνολικά 1.304 υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένου του ενοικιαζόμενου προσωπικού, ενώ διαχειρίζεται 8,9 δισ. στεγαστικά, καταναλωτικά δάνεια, απαιτήσεις από πιστωτικές κάρτες καθώς και δάνεια προς μικρές επιχειρήσεις, τα οποία βρίσκονται σε καθυστέρηση είτε έχουν ρυθμιστεί, αλλά δεν πληρούν ακόμη τις προϋποθέσεις επαναταξινόμησης στα ενήμερα.