Τρεις μεγάλες προκλήσεις έχει μπροστά του το μεγαλύτερο επενδυτικό σχέδιο αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, η διπλή ηλεκτρική διασύνδεση συνολικής ισχύος 1.000 MW της Κρήτης με την Αττική.
Το project ύψους 1 δισ. ευρώ που υλοποιεί η θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, «Αριάδνη Interconnection», με βάση το τελευταίο χρονοδιάγραμμα του προκαταρκτικού σχεδίου ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας για την περίοδο 2021-2030 έχει χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των εργασιών την 30ή Μαρτίου του 2023. Η μεγάλη διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική αναμένεται να προσφέρει ενεργειακή ασφάλεια στο νησί, που γνωρίζει αλματώδη αναπτυξιακή πορεία αλλά και να ανοίξει χώρο για τεράστιες επενδύσεις έργων ΑΠΕ, αφού πια θα υπάρχουν οι γραμμές μεταφοράς της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο σύστημα.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Διαχειριστή Μάνος Μανουσάκης έκανε γνωστό ότι τις επόμενες μέρες, πιθανόν εντός και του επόμενου δεκαημέρου, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα εκδώσει την ΑΕΠΟ (έγκριση περιβαλλοντικών όρων), μια και όπως όλα δείχνουν οι αντιρρήσεις του περιφερειακού συμβουλίου, που κατατέθηκαν κατόπιν των αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας της Δαμάστας, φαίνεται προσώρας να κάμπτονται. Έτσι, σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ, μετά την έκδοση της ΑΕΠΟ, θα προχωρήσουν γύρω στο τέλος Μαρτίου με αρχές Απριλίου οι υπογραφές των συμβάσεων με τους αναδόχους που έχουν επιλεγεί για τα καλωδιακά τμήματα του έργου (Prysmian, Nexans και Ελληνικά Καλώδια - ΝΚΤ). Το συνολικό ύψος τους είναι στα 615 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα επίσης με τη διοίκηση του Διαχειριστή, προς το τέλος της οδεύει και η τεχνική αξιολόγηση των προσφορών για τους δύο σταθμούς μετατροπής και του ενός υποσταθμού. Ο διαγωνισμός αυτός είναι ύψους 380 εκατ. ευρώ και προσφορές έχουν υποβάλει οι ενώσεις εταιρειών ΤΕΡΝΑ - SIEMENS και Mytilineos - General Electric - Nari. Θα πρέπει βέβαια να ακολουθήσει και το άνοιγμα των οικονομικών προτάσεων. Κατά τα στελέχη του ΑΔΜΗΕ, θα χρειαστεί κι ένας μήνας από την υπογραφή μέχρι την έγκριση των συμβάσεων.
Τότε θα είναι σε θέση να ξεκινήσουν οι κατασκευαστικές εργασίες.
Οι προκλήσεις
Ωστόσο, η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχουν μπροστά τους να αντιμετωπίσουν τρεις μεγάλες προκλήσεις για το έργο.
Όπως προκύπτει από το προκαταρκτικό σχέδιο του 10ετούς προγράμματος ανάπτυξης ΕΣΜΗΕ, που εκπόνησε ο Διαχειριστής και δόθηκε στη δημοσιότητα πριν τα Χριστούγεννα, αυτές είναι:
1. Η διαδικασία έγκρισης χρηματοδότησης
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο παράρτημα του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης, η πρόοδος αυτής της διαδικασίας είναι στο 23%, με καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή του φακέλου στην DG REGIO της Ε.Ε. τον Σεπτέμβριο του 2020.
Η προέγκριση έχει ληφθεί για το σκέλος της κοινοτικής χρηματοδότησης του έργου.
2. Η είσοδος επενδυτών στη θυγατρική «Αριάδνη Interconnection»
Η «Αριάδνη», που συστήθηκε για την εκτέλεση της μεγάλης διασύνδεσης, ανήκει κατά 100% στον ΑΔΜΗΕ. Εκκρεμεί, όμως, με βάση και τα όσα έχει δεσμευτεί ο Διαχειριστής στη ΡΑΕ που εποπτεύει την πορεία εκτέλεσης του έργου, η διενέργεια διαγωνισμού για την προσέλκυση επενδυτών σε ποσοστό έως 39%.
Με τον τρόπο αυτό θα βρεθούν και τα απαιτούμενα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του έργου με ιδιωτικά κεφάλαια. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα οι Κινέζοι (η State Grid μέτοχος του 24% του ΑΔΜΗΕ) υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης με το οποίο εκδηλώνουν την πρόθεση να μπουν με 20%.
Ωστόσο, αν και σύμφωνα με πληροφορίες ο ΑΔΜΗΕ θέλει να εκτελέσει η «Αριάδνη» τον διαγωνισμό, εντούτοις η ΡΑΕ φέρεται να εγείρει ενστάσεις καθώς οι Βρυξέλλες, με βάση και σχετικούς κανονισμούς, βάζουν αυστηρούς όρους ως προς τη συμμετοχή εταιρειών τρίτων χωρών σε τέτοια μεγάλα έργα. Η ΡΑΕ θέλει να διενεργήσει τον διαγωνισμό θέτοντας υπό τη σκέπη της ανεξάρτητης αρχής τους όρους διαφάνειας αλλά και της πιστοποίησης των συμμετεχόντων.
3. Οι απαλλοτριώσεις και οι εγκρίσεις για τη χρήση του αιγιαλού
Η τρίτη μεγάλη πρόκληση για την οποία η πρόοδος είναι μόλις στο 1%, έχει να κάνει με τις διοικητικές διαδικασίες που αφορούν σε:
· Απαλλοτριώσεις-αγορές για γήπεδα σταθμών μετατροπής, τερματικού σταθμού ζεύξης 150 kV ΕΡ, τετράγωνα εναερίων γραμμών και δουλειές εναερίων γραμμών, δουλειές υπόγειων καλωδίων και λιμνοθαλάσσιων σταθμών ηλεκτροδίων
· Αιτήματα-εγκρίσεις χρήσης αιγιαλού-παραλίας και παρακείμενων θαλάσσιων χώρων
· Αδειοδότηση διέλευσης καλωδίων
Οι διαδικασίες αυτές είναι χρονοβόρες και κυρίως έχουν να κάνουν με το τέρας της γραφειοκρατίας καθώς και τις διαθέσεις των τοπικών κοινωνιών στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπου πρόκειται να φτάσουν τα καλώδια και να κατασκευαστούν οι σταθμοί. Ο ΑΔΜΗΕ έχει θέσει ως καταληκτική ημερομηνία τον Νοέμβριο του 2020.
Η μικρή διασύνδεση
Στο μεταξύ, κανονικά προχωρά το έργο της «μικρής» ηλεκτρικής διασύνδεσης Πελοποννήσου - Κρήτης, ισχύος 150 με 180 MW, σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ.
Τα υπόγεια καλώδια προχωρούν κανονικά τόσο στην Πελοπόννησο όσο και στην Κρήτη, όπου την περίοδο αυτή δουλεύεται η διαδρομή κατά μήκος του Βόρειου Οδικού Άξονα (ΒΟΑΚ).
Στον βαθμό που δεν προκύψουν απρόοπτα κατά την πόντιση του υποβρύχιου καλωδίου, ο προγραμματισμός του Διαχειριστή είναι να ολοκληρώσει το έργο περί τον Νοέμβριο της φετινής χρονιάς. Αξίζει να τονιστεί ότι πόντιση καλωδίου σε τόσο μεγάλα βάθη (πάνω από 1.000 μέτρα) επιχειρείται για πρώτη φορά στον κόσμο.