Την παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης σε πέντε περιφέρειες της Ελλάδας για επενδυτικά προγράμματα, με στόχο την ελαχιστοποίηση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της απολιγνιτοποίησης και τη μετάβαση της χώρας προς την κλιματική ουδετερότητα ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ)
Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες της ΕΤΕπ μέσω του Συμβουλευτικού Κόμβου InvestEU θα βοηθήσουν τη Δυτική Μακεδονία, τη Μεγαλόπολη στην Πελοπόννησο, την Κρήτη, τα νησιά του Βορείου Αιγαίου και του Νοτίου Αιγαίου να προσαρμοστούν στις οικονομικές και κοινωνικές πτυχές της πράσινης μετάβασης.
Η τεχνική βοήθεια της ΕΤΕπ, όπως επισημαίνεται, συνολικής αξίας 2,75 εκατ. ευρώ, σε πρώτη φάση, θα προσφερθεί δωρεάν στις πέντε περιφέρειες. Η Ελλάδα αναμένεται να καταργήσει τη χρήση λιγνίτη, που παράγει περίπου το ένα τρίτο της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας έως το 2026, καθώς έχει αποδειχθεί πως είναι πιο επιβλαβής από τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα, συμβάλλοντας στην κλιματική αλλαγή. Η ΕΤΕπ έχει ήδη υποστηρίξει την αποκατάσταση πρώην περιοχών εξόρυξης λιγνίτη και άνθρακα, σε χώρες όπως είναι η Γερμανία, η Πολωνία και η Τσεχία.
«Παραμένουμε σταθεροί στη δέσμευσή μας να υποστηρίξουμε την Ελλάδα στην αντιμετώπιση των σύνθετων προκλήσεων της πράσινης μετάβασης, διασφαλίζοντας ότι καμία περιοχή δεν θα μείνει πίσω», δήλωσε ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, κ. Γιάννης Τσακίρης. «Μέσω του Συμβουλευτικού μας Κόμβου, παρέχουμε στις πέντε ελληνικές περιφέρειες την τεχνική βοήθεια που απαιτείται για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μακροπρόθεσμων επενδυτικών σχεδίων που θα προωθήσουν την κοινωνική και οικονομική συνοχή, θα ενισχύσουν τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα δημιουργήσουν βιώσιμες θέσεις εργασίας. Η συνεργασία αυτή είναι ένα κρίσιμο βήμα προς την άμβλυνση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της απολιγνιτοποίησης, ενώ παράλληλα θέτει τις βάσεις για ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον».
Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες της ΕΤΕπ αναμένεται να συμβάλλουν στην υποστήριξη και ανάπτυξη επενδυτικών προγραμμάτων που αποσκοπούν στην αναζωογόνηση και στην ενίσχυση των τοπικών οικονομιών καθώς και στην ενίσχυση των θεσμικών πλαισίων, με την απαραίτητη κατάρτιση και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών με άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Επίσης στη συμβολή στη διαχείριση των έργων και στη συμμόρφωσή τους με τα πρότυπα της ΕΕ καθώς και στην υποστήριξη των περιφερειών για την υποβολή των αιτήσεων επιχορήγησης με καταληκτική ημερομηνία υποβολής την 11η Σεπτεμβρίου 2025, ώστε να εξασφαλίσουν τις σχετικές χρηματοδοτήσεις.
Η συμφωνία, που εντάσσεται στο πρόγραμμα InvestEU, στηρίζεται στη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης για κοινωνική και οικονομική συνοχή, σε ευθυγράμμιση με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποτελεί επίσης μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης (Just Transition Mechanism - JTM), που αποσκοπεί στη μετατροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην πρώτη κλιματικά ουδέτερη περιοχή παγκοσμίως έως το 2050, μέσω κινητοποίησης επενδύσεων ύψους 100 δισ. ευρώ σε περιοχές που πλήττονται περισσότερο, από τη μετάβαση σε οικονομίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Ποιες περιοχές θα λάβουν στήριξη
Οι περιοχές που θα λάβουν τη στήριξη στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης της Ελλάδας είναι οι εξής:
- Δυτική Μακεδονία: Ιστορικά ο ενεργειακός πυλώνας της Ελλάδας, που έχει επηρεαστεί έντονα από την απολιγνιτοποίηση. Ο κύριος στόχος για την επόμενη ημέρα είναι η μετατροπή της σε έναν «κόμβο καθαρής ενέργειας» και η προσέλκυση επενδύσεων σε νέους και δυναμικούς τομείς εθνικής και οικονομικής σημασίας.
- Μεγαλόπολη, Πελοπόννησος: Γνωστή για τα εργοστάσια λιγνίτη και την παραγωγή ενέργειας, επηρεάζεται από τη μετάβαση της σε βιώσιμες ενεργειακές πηγές. Ο στόχος είναι να προωθηθεί η περιοχή ως «κόμβος επιχειρηματικότητας» με έμφαση στις νέες και καινοτόμες παραγωγικές δραστηριότητες γύρω από τον τομέα της βιοοικονομίας (γεωργία, κυκλική και ψηφιακή οικονομία).
- Κρήτη: Εστιάζει στην ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αλλά και στην κατάργηση των αυτόνομων εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής. Στόχος αποτελεί επίσης η «πρασινότερη» ανάπτυξή του νησιού αλλά και ο μετασχηματισμός των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του σε πιο βιώσιμα πρότυπα.
- Βόρειο Αιγαίο: Βασίζεται στη γεωργία και τον τουρισμό και κρίνονται αναγκαίες οι επενδύσεις σε βιώσιμες πρακτικές, συμπεριλαμβανομένης της γαλάζιας οικονομίας αλλά και η κατάργηση των αυτόνομων εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής.
- Νότιο Αιγαίο: Αναμένεται ο μετασχηματισμός της τουριστικής οικονομίας , προωθώντας παράλληλα πρωτοβουλίες πράσινης ανάπτυξης και στηρίζοντας ταυτόχρονα την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτωμ γύρω από την αλυσίδα αξίας της «καθαρής ενέργειας».
Ο ρόλος της ΕΤΕπ στη στήριξη μιας κλιματικά ουδέτερης Ευρώπης
Ως η «Κλιματική Τράπεζα» της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη χρηματοδότηση και παροχή συμβουλών για έργα στο πλαίσιο του Σχεδίου Βιώσιμης Ευρώπης (Sustainable Europe Investment Plan - SEIP). Στόχος του SEIP είναι η κινητοποίηση επενδύσεων ύψους 1 τρισ. ευρώ έως το 2030, με τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης (Just Transition Mechanism - JTM) να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τη διασφάλιση μιας δίκαιης και χωρίς αποκλεισμούς μετάβασης σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Σχετικά με τον Συμβουλευτικό Κόμβο InvestEU
Το πρόγραμμα InvestEU παρέχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση την απαραίτητη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, αξιοποιώντας σημαντικούς ιδιωτικούς και δημόσιους πόρους για τη στήριξη της βιώσιμης ανάκαμψης. Ενοποιεί κάτω από μία ενιαία δομή πληθώρα χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ που είναι διαθέσιμα για τη στήριξη επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθιστώντας τη χρηματοδότηση για επενδυτικά έργα στην Ευρώπη απλούστερη, αποτελεσματικότερη και πιο ευέλικτη. Το πρόγραμμα αποτελείται από τρία μέρη: το Ταμείο InvestEU, τον Συμβουλευτικό Κόμβο InvestEU και την Πύλη InvestEU. Μέσω της συμβουλευτικής υποστήριξης που παρέχει στους ανσδόχους των έργων, ο Συμβουλευτικός Κόμβος InvestEU, βελτιώνει την ποιότητα των επενδυτικών έργων και εγγυάται την ευθυγράμμισή τους με τους μακροπρόθεσμους στόχους πολιτικής της ΕΕ.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ