Την έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας για το μπλοκ της «Νότιας Πελοπoννήσου», το οποίο ζητά η Chevron, σηματοδοτεί η απόφαση από το ΥΠΕΝ, πιθανότατα και σήμερα, για την ακριβή έκταση της περιοχής και την παραχώρηση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης.
Στην απόφαση, θα περιγράφονται η σύμβαση μίσθωσης και οι γεωγραφικές συντεταγμένες του μπλοκ, τόσο αυτού για το οποίο ενδιαφέρεται ο αμερικανικός κολοσσός όσο και του μικρότερου, διπλανού, που παραχωρείται στη Helleniq Energy.
Είναι η περιοχή «Α2» που παίρνει ο ελληνικός όμιλος ως αντάλλαγμα για την επιστροφή τμήματος του «οικοπέδου 10» πίσω στο Δημόσιο, για τις ανάγκες του υπό δημιουργία «Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου του Ιονίου».
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Euro2day.gr, η ακριβής έκταση του μπλοκ «South Peloponnese», όπως ονομάζεται αυτό που διεκδικεί η Chevron, καθορίζεται στα 10.604 τετραγωνικά χιλιόμετρα και του ακριβώς διπλανού, της Helleniq Energy, στα 826 τ. χλμ.
Στην πράξη, η απόφαση με τα ακριβή όρια, τις συντεταγμένες και τον τύπο της σύμβασης παραχώρησης αποτελεί το εναρκτήριο λάκτισμα για τον διεθνή διαγωνισμό, η προκήρυξη του οποίου αναμένεται να δημοσιευτεί την επόμενη εβδομάδα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα βήματα
Σε πολύ αδρές γραμμές, τα βήματα από εδώ και πέρα είναι τα εξής:
- Η ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης αποτελεί και την ημερομηνία έναρξης του διαγωνισμού, με τα ενδιαφερόμενα μέρη να καλούνται να καταθέσουν δεσμευτική προσφορά εντός 90 ημερών.
- Κάπου στα τέλη Απριλίου - αρχές Μαΐου, η Chevron και τυχόν άλλοι ενδιαφερόμενοι θα κληθούν να υποβάλουν προσφορές. Το πιθανότερο σενάριο είναι να εμφανιστεί μόνο η αμερικανική εταιρεία.
- Μετά το πέρας της καταληκτικής ημερομηνίας, η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) θα προχωρήσει στην αξιολόγηση των προσφορών, για να υποβάλει στη συνέχεια τη σχετική εισήγηση προς το υπουργείο.
- Αν αποδεχθεί το ΥΠΕΝ την εισήγηση για τον προτιμητέο ανάδοχο, τότε οριστικοποιεί τη σύμβαση μίσθωσης, σε διαπραγμάτευση με την εταιρεία, η οποία στη συνέχεια συνυπογράφεται. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, αυτό το στάδιο θα έχει ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι.
- Επεται η έγκριση της σύμβασης παραχώρησης από τη Βουλή και το Ελεγκτικό Συνέδριο, που σημαίνει ότι κάπου προς τα τέλη του 2025 θα έχει ολοκληρωθεί και αυτό το βήμα. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, θα έχουμε και επίσημα οριστικό παραχωρησιούχο.
- Ακολουθεί η πρώτη φάση των ερευνών, που μαζί με τη δεύτερη διαρκούν, με βάση το σημερινό καθεστώς, συνολικά επτά χρόνια.
- Αν ωστόσο στο πλαίσιο της διαβούλευσης της ΕΔΕΥΕΠ με τον ενδιαφερόμενο επενδυτή, συμφωνηθεί να συμπτυχθούν χρόνοι και διαδικασίες, δηλαδή να μειωθεί η διάρκεια της πρώτης όσο και της δεύτερης φάσης, τότε καλώς εχόντων των πραγμάτων, μπορεί να φτάσουμε σε ερευνητική γεώτρηση γύρω στο 2030.
Διάρκεια παραχώρησης
Η διάρκεια της παραχώρησης τελεί υπό διαπραγμάτευση, ωστόσο δεν αποκλείεται να επιλεγεί το μοντέλο των παλαιότερων συμβάσεων για έρευνα και εκμετάλλευση, διάρκειας 25 ετών. Τα παραπάνω χρόνια προστίθενται σε αυτά που αφορούν το πρώτο σκέλος των ερευνών.
Σε κάθε περίπτωση, θα επιχειρηθεί να επαναληφθεί το παράδειγμα της Exxon. Η αμερικανική εταιρεία ανέλαβε τη διαχείριση των κρητικών μπλοκ από τη γαλλική Τotal τον Ιούλιο του 2022 και εντός μερικών μηνών, το Νοέμβριο του ίδιου έτους, έβγαλε πλοίο για σεισμικές έρευνες 2D, ενώ την επόμενη χρονιά προχώρησε σε έρευνες 3D και περιβαλλοντική μελέτη.
Στην περίπτωση της Exxon, αν πάρει απόφαση για ερευνητική γεώτρηση μέσα στο επόμενο 3μηνο, τότε αυτή υπολογίζεται να λάβει χώρα το 2026. Τέσσερα δηλαδή χρόνια από τότε που ανέλαβε και στην πράξη παραχωρησιούχος, κάτι που θα αποτελέσει ρεκόρ στην ιστορία των ελληνικών υδρογονανθράκων, εφόσον φυσικά το στοίχημα κερδηθεί.
Τα ενθαρρυντικά ευρήματα από τις μέχρι τώρα έρευνες της Exxon στα θαλάσσια οικόπεδα της Κρήτης, για τα οποία λέγεται ότι σχετίζονται με περισσότερους του ενός ελπιδοφόρους στόχους φυσικού αερίου, είναι, όπως φαίνεται, και το νήμα που έβαλε τη Chevron στο παιχνίδι των ελληνικών υδρογονανθράκων.
Εκταση όσο η Πελοπόννησος, η Στερεά και η Εύβοια μαζί
Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι διασφαλισμένη η εξεύρεση κοιτασμάτων φυσικού αερίου, όπως εσφαλμένα σπεύδουν ξανά κάποιοι να προεξοφλήσουν, καθώς δεν έχει γίνει ούτε μία ερευνητική γεώτρηση στις συγκεκριμένες θάλασσες. Απλώς η ταυτόχρονη παρουσία και μάλιστα στην ίδια περιοχή, των δύο μεγαλύτερων εταιρειών στον κλάδο των υδρογονανθράκων παγκοσμίως, αυξάνει τον ανταγωνισμό, άρα και τις πιθανότητες επιτυχίας, ειδικά όταν τα εφαπτόμενα μπλοκ δημιουργούν ένα συνεχόμενο πεδίο, έκτασης όση η Πελοπόννησος, η Στερεά και η Εύβοια, μαζί.
Αθροιστικά και τα τρία συνεχόμενα οικόπεδα, Δυτικά και ΝΔ της Κρήτης και αυτό της «Νότιας Πελοποννήσου», εκτείνονται σε πάνω από 50.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και αποτελούν κομμάτια της ίδιας γεωλογικής λεκάνης, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τα σχέδια των τωρινών και αυριανών παραχωρησιούχων, όπου ο αμερικανικός παράγοντας φαίνεται ότι θα είναι κυρίαρχος.
Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πάντα ότι ειδικά στην Ελλάδα, από την εκδήλωση ενδιαφέροντος μέχρι την πρώτη γεώτρηση, εφόσον φυσικά φτάσουμε εκεί, και η απόπειρα δεν σκοντάψει σε αιτήσεις ακύρωσης ή ενστάσεις στο ΣτΕ, μεσολαβούν χρόνια.
Καθώς επίσης ότι τέτοιου βεληνεκούς εταιρείες, για να προχωρήσουν σε ανάπτυξη ενός κοιτάσματος, πρέπει οι ανακαλύψεις να είναι σημαντικού μεγέθους. Καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι στην Κύπρο, παρότι είναι παρόντες όλοι οι majors (εκτός της BP), δεν έχει παραχθεί ούτε ένα κυβικό μέτρο φυσικού αερίου.