Τις ευκαιρίες να προσέλκυση επενδύσεων στην ενέργεια, τα telecoms καθώς και τις συνέργειες με τις κατασκευές αναδεικνείουν τα βήματα ωρίμανσης δύο εμβληματικών έργων, της ηλεκτρικής διασύνδεσης και του διαδρόμου μεταφοράς δεδομένων υπερυψηλών ταχυτήτων Ελλάδας- Σαουδικής Αραβίας.
Στη πρώτη περίπτωση, του ηλεκτρικού διαδρόμου Αθήνας - Ριάντ, μέσω εναλασσόμενου καλωδίου, μήκους άνω των 2.000 χλμ, το κοινό ελληνοαραβικό σχήμα μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και της σαουδαραβικής κρατικής National Grid έχει ήδη αναθέσει τις μελέτες σκοπιμότητας, οι οποίες αναμένεται να έχουν παραδοθεί μέχρι τον Αύγουστο του 2025.
Στη δεύτερη περίπτωση, η θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, Telecom Grid και η σαουδαραβική Dawiyat Integrated «τρέχουν» την ανάπτυξη μιας λεωφόρου μεταφοράς data υπερυψηλών ταχυτήτων στην Αν. Μεσόγειο που θα συνδέει την αραβική χώρα με τη Κρήτη, επεκτεινόμενο δυτικά προς την Ευρώπη.
Ακούγοντας κανείς τις τοποθετήσεις κορυφαίων μάνατζερ και αξιωματούχων χωρών κυρίως του Κόλπου, όπως οι Σαουδάραβες, κατά το χθεσινό 13ο Arab - Hellenic Economic Forum στην Αθήνα, αντιλαμβάνεται ότι η αναζήτηση επενδυτικών ευκαιριών κινείται αυξητικά, καθώς στα μάτια τους η χώρα αναβαθμίζεται συνεχώς ως «γέφυρα» προς την Ευρώπη και hub ενέργειας και τηλεπικοινωνιών.
Αναζητώντας τις αιτίες αυτής της αναβάθμισης, έχει παίξει σίγουρα ρόλο η εξαγορά της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή από τη Masdar, αλλά κυρίως ο ρόλος που διεκδικεί εδώ και χρόνια η χώρα για τη μεταφορά πράσινης ενέργειας που θα παράγεται στις χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής προς την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη.
Δίχως να υποτιμά το γεγονός ότι «natural gas is here to stay», η υφπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου αφενός ανέδειξε τις ελληνικές επιδόσεις στη πράσινη μετάβαση, αφετέρου δεν παρέλειψε να μιλήσει για το ενδιαφέρον της κυβέρνησης να προσελκύσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερες παρτίδες LNG από τη Μ. Ανατολή που μαζί με τη Β. Αφρική (MENA) διαθέτουν το 45% των παγκόσμιων αποθεμάτων αερίου.
Στο επίκεντρο ωστόσο του αραβικού ενδιαφέρονται φαίνεται ότι είναι οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις μέσω Ελλάδας προς ΕΕ. Στη περίπτωση του Saudi Greek interconnector, η μελέτη που βρίσκεται σε εξέλιξη θα κρίνει την όδευση του έργου που αποτελεί βασική παράμετρος και εξαρτάται φυσικά από τη βελτίωση ή μη των σχέσεων ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ.
Τυχόν εξομάλυνση των διμερών σχέσεων σε βάθος χρόνου, μετά και τη κατάπαυση του πυρός στο Λίβανο, μπορεί να σημαίνει ότι το σουνιτικό βασίλειο θα επιλέξει η διαδρομή να συμπεριλάβει και το Ισραήλ, παρ’ ότι τα πάντα είναι ανοικτά, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για ένα έργο, που εφόσον ωριμάσει, θα περάσουν πολλά χρόνια για να μπει σε φάση υλοποίησης.
Το πλεονέκτημα των πολύ χαμηλών τιμών
Εννοείται ότι τόσο ο Saudi Greek Interconnection, όσο και ο Great Sea Interconnector (Ελλάδα - Κύπρος - Ισραήλ) αλλά και το GREGY (Ελλάδα - Αίγυπτος), έχουν αξία μόνο εφόσον ενωθούν με ένα τέταρτο άξονα, αυτή τη φορά κάθετο, τον διάδρομο Ελλάδας - Γερμανίας (Green Αegean). Είναι μονόδρομος, προκειμένου να βρουν διέξοδο όλοι αυτοί οι τεράστιοι όγκοι ενέργειας από Μ. Ανατολή και τη Β. Αφρική προς την Ελλάδα.
Το βασικό πλεονέκτημα βέβαια της περιοχής είναι οι πολύ χαμηλές τιμές. Σε διαγωνισμό που έγινε το φθινόπωρο για 3,7 GW φωτοβολταικών στη Σαουδική Αραβία, οι χαμηλότερες προσφορές ανήλθαν σε 0,0129 $/kWh, σύμφωνα με το περιοδικό pv magazine International.
Στην κατασκευή 800 νέων σταθμών διανομής στη χώρα, την επέκταση των γραμμών μεταφοράς κατά 300 χιλιόμετρα, σε έργα που εξυπηρετούν την αυξανόμενη ζήτηση και συνδέουν στρατηγικά σημεία, όπως βιομηχανικές περιοχές και μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά και σε ένα εκτεταμένο δίκτυο διασύνδεσης με γειτονικές χώρες στον Κόλπο, αναφέρθηκε ο Eng. Waleed Abdullah Al-Saadi, CEO της National Grid.
Βασική επιδίωξη είναι το project να ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI), είπε από τη πλευρά του ο CEO του ΑΔΜΗΕ, Μ. Μανουσάκης, μιλώντας για την σημασία εξαγωγών από την Σ. Αραβία στην ΕΕ, μέσω Ελλάδας, μεγάλων πράσινων όγκων που παράγονται σε διαφορετικές γεωγραφικές και κλιματικές ζώνες.
«Λεωφόρος» data Ελλάδας - Σ. Αραβίας
Το δεύτερο κεφάλαιο που βλέπουν πολύ «ζεστά» οι αραβικοί όμιλοι είναι η επιλογή της Ελλάδας από μεγάλους παίκτες, όπως η Microsoft, η Amazon, η Data4 και άλλους για την ανάπτυξη data centers, αναβαθμίζοντας τη θέση της χώρας στο χάρτη.
Στη σημασία της τεχνολογικής συνεργασίας μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ελλάδας, εντός του πλαισίου του οράματος «Saudi Vision 2030», αναφέρθηκε ο Wael Al Ghamdi, CEO της τηλεπικοινωνιακής εταιρείας Dawiyat Integrated, θυγατρικής της Saudi Electricity, που έχει συνάψει συμφωνία με τη Grid Telecom, θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, για την κατασκευή ενός υπερσύγχρονου καλωδιακού συστήματος οπτικών ινών που θα συνδέει τις δύο χώρες. Ενα έργο που εφόσον ολοκληρωθεί, θα αναβαθμίσει ασφαλώς τον ελληνικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά των data.
Σημειωτέον ότι πέρυσι, η Grid Telecom και η Tamares Telecom (θυγατρική της Aluma Infrastructure Fund), ολοκλήρωσαν τον αρχικό σχεδιασμό για το υποθαλάσσιο καλωδιακό σύστημα οπτικών ινών Anromeda που θα διασυνδέει την Ελλάδα με την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αραβική Χερσόνησο.