Η κυβέρνηση έχει αρχίσει να χτίζει το αφήγημα των νέων μειώσεων άμεσων φόρων με τις ανακοινώσεις να αναμένονται εντός του 2025 και τους φορολογούμενους να διαπιστώνουν τις ελαφρύνσεις από τις αρχές του 2026.
Για να έχει τύχη το αφήγημα, το φετινό μικρό (ή μεγαλύτερο) «θαύμα» της άντλησης πρόσθετων εσόδων 1,8 δισ. ευρώ από τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής θα πρέπει να συνεχίσει να αποδίδει με μεγαλύτερη ένταση το 2025 και να υπάρχουν σαφή και μετρήσιμα αποτελέσματα, τα οποία θα αποδεχθεί η Κομισιόν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Εάν ο σχεδιασμός υλοποιηθεί, ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ του Σεπτεμβρίου 2025 θα είναι σε θέση να ανακοινώσει νέες μειώσεις άμεσων φόρων, με όλες τις ενδείξεις να συγκλίνουν σε αλλαγές στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Τα πρόσθετα έσοδα
Ο προϋπολογισμός του 2025, ο οποίος κατατέθηκε χθες στη Βουλή, αποκάλυψε πρόσθετα έσοδα σε σχέση με τους στόχους που είχαν τεθεί για το 2024, ύψους 3,754 δισ. ευρώ. Τα ετήσια φορολογικά έσοδα αναμένεται να φτάσουν τα 66,713 δισ. ευρώ και σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως:
- Στη μείωση της φοροδιαφυγής σε συνδυασμό με την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Τα έσοδα ΦΠΑ ήταν πέρυσι 23,4 δισ. ευρώ και με βάση το μακροοικονομικό υπόδειγμα, λαμβάνοντας υπόψη τις προβλέψεις αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης και του πληθωρισμού, είχαν προβλεφθεί για φέτος αυξημένα κατά 1 δισ. ευρώ, κοντά στα 24,4 δισ. ευρώ. Ο πληθωρισμός εκτιμάται για το 2024 σε 2,7% και ο ρυθμός αύξησης της πραγματικής ιδιωτικής κατανάλωσης σε 1,7% (έναντι 2,6% και 1,3%, αντίστοιχα, που ήταν οι προβλέψεις του προϋπολογισμού). Έτσι προκύπτει αύξηση κατά 2 δισ. ευρώ για τα έσοδα ΦΠΑ, με το επιπλέον 1 δισ. ευρώ να αποδίδεται από το ΥΠΕΘΟ στην αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS.
- Στα υψηλότερα έσοδα από φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων. Εκτιμώνται πλέον υψηλότερα κατά 1,1 δισ. ευρώ σε σχέση με τις προβλέψεις, με τα 300 εκατ. ευρώ να προέρχονται από την έκτακτη φορολόγηση των διυλιστηρίων και τα υπόλοιπα 800 εκατ. ευρώ να έχουν τη σφραγίδα της επέκτασης του myDAta, με μηδενισμό των δηλωθέντων αποκλίσεων εσόδων και εξόδων σε σχέση με τα τιμολόγια που διαβιβάζονται και τη συνακόλουθη αύξηση της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων.
- Στα υψηλότερα έσοδα από φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Στο ταμείο μπαίνουν 1,03 δισ. ευρώ παραπάνω, χωρίς να αυξηθούν οι φορολογικές επιβαρύνσεις αλλά εξαιτίας της αυξημένης παρακράτησης φόρου που έφεραν οι αυξήσεις αποδοχών. Η αύξηση των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας το 2024 εκτιμάται πλέον σε 5,2% έναντι 3,8%, που ήταν η πρόβλεψη στον προϋπολογισμό 2024.
Κάπως έτσι, το ΥΠΕΘΟ καταγράφει πρόσθετα έσοδα 1,8 δισ. ευρώ από τα μέτρα για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και προσδοκά, χωρίς να κάνει συγκεκριμένες προβλέψεις, περαιτέρω αύξησή τους το 2025.
Ψηλώνουν κι άλλο τα φορο-έσοδα
Το επόμενο έτος τα φορολογικά έσοδα εκτιμάται πως θα ψηλώσουν κι άλλο, για να φτάσουν στα 69,203 δισ. ευρώ με αύξηση 2,490 δισ. ευρώ σε σχέση με φέτος. Η παραδοχή αυτή στηρίζεται στη μεγέθυνση της οικονομίας, την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και τον πληθωρισμό (2,1%), αλλά δεν υπολογίζει τυχόν πρόσθετα έσοδα από τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής. Αυτά, τα τελευταία, θα είναι το κλειδί για να ανοίξει ο δρόμος για τις νέες μειώσεις φόρων.
Η πορεία αύξησης των πρωτογενών δαπανών τα επόμενα χρόνια είναι προδιαγεγραμμένη με βάση τη συμφωνία που έκανε η κυβέρνηση με την Κομισιόν, στο πλαίσιο των νέων δημοσιονομικών κανόνων. Γι’ αυτό άλλωστε η κυβέρνηση δεν μπορεί να προχωρήσει σε πρόσθετες παροχές φέτος, πέραν του 1,1 δισ. ευρώ που έχουν περιληφθεί στον προϋπολογισμό.
Προκειμένου να δομήσει ένα νέο ουσιαστικό πακέτο φορολογικών ελαφρύνσεων, θα πρέπει να εμφανίσει έσοδα τα οποία δημιουργούν το δημοσιονομικό περιθώριο και προέρχονται από μόνιμες νέες παρεμβάσεις και όχι από τη φυσιολογική μεγέθυνση της οικονομίας.
Σύμφωνα με τους στόχους που έχει θέσει η κυβέρνηση, προσβλέπει σε πρόσθετα μόνιμα έσοδα 2,5 δισ. ευρώ από την πάταξη της φοροδιαφυγής έως το τέλος της τετραετίας.
Το εκλογικό 2027 υπαγορεύει ανακοινώσεις και πρακτική εφαρμογή νωρίτερα.