Τη διαμόρφωση ενός νέου τοπίου στις διαδικτυακές κρατήσεις στα ξενοδοχεία μέσω τρίτων, που ενδεχομένως να ανοίξει τον δρόμο για αποζημιώσεις των επιχειρηματιών του κλάδου της φιλοξενίας, φαίνεται πως σηματοδοτεί η πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που δικαίωσε Γερμανούς ξενοδόχους οι οποίοι είχαν προσφύγει κατά της Booking.com.
«Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι ιδιαίτερα σημαντική και ενδεχομένως να ανοίγει τον δρόμο για αποζημιώσεις των ξενοδόχων», υποστηρίζουν στο Euro2day.gr πηγές που έχουν γνώση του θέματος.
Κατά τις ίδιες πηγές, στο επίκεντρο της επιχειρηματολογίας της απόφασης του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο οποίο προσέφυγαν Γερμανοί ξενοδόχοι, βρίσκεται η δυνατότητα των επιχειρηματικών του κλάδου να διαθέτουν τα δωμάτιά τους σε τιμές χαμηλότερες από αυτές που προσφέρουν οι πλατφόρμες κρατήσεων, γνωστές και ως Online Travel Agencies - OTAs, όπως η Booking.
Και αυτό διότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι οι ρήτρες ισοτιμίας (rate parity), οι οποίες απαγορεύουν στα ξενοδοχεία να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές στους ιστοτόπους τους απ’ ό,τι στις πλατφόρμες διαδικτυακών κρατήσεων δεν είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας αυτών των πλατφορμών.
«Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου επιχειρεί να ρυθμίσει το τοπίο στις online κρατήσεις και προστατεύει επί της ουσίας τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τους καταναλωτές. Το νομικό πλαίσιο που άπτεται της λειτουργίας των ξενοδοχείων εξελίσσεται και μεταβάλλεται όσο εξελίσσεται και η ίδια η αγορά», επισημαίνουν επιχειρηματίες του κλάδου.
Μάλιστα, όπως εξηγούν, αν κάποιος επιχειρηματίας διέθετε το δωμάτιό του σε κόστος χαμηλότερο από εκείνο που προσφερόταν σε κάποια διαδικτυακή πλατφόρμα, εξαιτίας ενός αλγορίθμου που «διάβαζε» τις τιμές, το εν λόγω ξενοδοχείο έχανε θέσεις στη σειρά προβολής του στη συγκεκριμένη πλατφόρμα.
«Μέχρι σήμερα επικρατούσε παραλογισμός στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Οι ξενοδόχοι ήταν εκείνοι που έκαναν την αρχική επένδυση, τοποθετώντας σημαντικά κεφάλαια, και εκείνοι που επωμίζονταν τα λειτουργικά έξοδα και την ίδια στιγμή, οι πλατφόρμες κατέληγαν να ελέγχουν επί της ουσίας το προϊόν. Η απόφαση αυτή προστατεύει τον κλάδο και το ίδιο το προϊόν από αυτόν τον παραλογισμό», υποστηρίζουν, προσθέτοντας πως η προμήθεια που λαμβάνουν οι πλατφόρμες ποικίλλει και ξεκινά από 18%-20% ενώ μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και το 30%, ανάλογα με τις υπηρεσίες που παρέχονται.
Ως εκ τούτου, η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου επί της ουσίας παρέχει στους ξενοδόχους μεγαλύτερη ελευθερία για τη χάραξη της τιμολογιακής πολιτικής που επιθυμούν να ακολουθήσουν.
«Οι επιχειρηματίες μπορούν πλέον να διαχειρίζονται άμεσα τις τιμές και τις προσφορές τους χωρίς περιορισμούς», επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, υπογραμμίζοντας πως η Booking ζητούσε από τους επιχειρηματίες τη χρήση της virtual card της για να πληρωθούν για τις κρατήσεις στις οποίες δεν υπάρχει δυνατότητα ακύρωσης (non refundable).
Κερδισμένοι, πάντως, εκτιμάται ότι θα είναι και οι καταναλωτές, δεδομένου ότι λόγω της ισχυροποίησης του ανταγωνισμού, θα επωφελούνται από τις χαμηλότερες τιμές.
Σημειώνεται ότι η Booking, η μεγαλύτερη πλατφόρμα online κρατήσεων ξενοδοχείων, κατέχει δεσπόζουσα θέση, ελέγχοντας το 70% της ευρωπαϊκής ξενοδοχειακής αγοράς.
«Η online διάθεση δωματίων ξενοδοχείων κυριαρχείται εδώ και χρόνια από μεγάλες πλατφόρμες κρατήσεων, όπως η Booking, γεγονός που έχει οδηγήσει σε ανισορροπία μεταξύ αυτών των πλατφορμών και των ίδιων των ξενοδοχείων. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση C-264/23 αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο για τον κλάδο της φιλοξενίας, καθώς αποκαθιστά την ισορροπία στην online διάθεση κλινών», είχε επισημάνει στο παρελθόν σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο πρόεδρος της Hotrec (Πανευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Ξενοδοχίας και Εστίασης) και του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Αλέξανδρος Βασιλικός.
H μη συμμόρφωση της Booking
Την περασμένη εβδομάδα, ωστόσο, η HOTREC επανέφερε το θέμα στο προσκήνιο, επισημαίνοντας ότι η Booking δεν έχει συμμορφωθεί με τον νόμο για τις Ψηφιακές Αγορές, παρά το γεγονός ότι είναι νομικά υποχρεωμένη να το κάνει από τις 14 Νοεμβρίου.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η HOTREC, η Booking μέχρι τις 13 Νοεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία έληγε η προθεσμία που είχε δοθεί στην εταιρεία ώστε να συμμορφωθεί με το νέο πλαίσιο, δεν είχε διασφαλίσει τη συμμόρφωσή της και δεν είχε ενημερώσει αποτελεσματικά τους χρήστες της για τις απαιτούμενες αλλαγές.
Μεταξύ άλλων, όπως επισημαίνεται, οι αλλαγές στις οποίες έχει προχωρήσει η Booking.com είτε είναι επιφανειακές είτε δεν έχουν επικοινωνηθεί καθόλου. Για παράδειγμα, τα ξενοδοχεία εξακολουθούν να αναγκάζονται να χρησιμοποιούν την προεπιλεγμένη μέθοδο προπληρωμής της Booking.com, στερώντας από τους καταναλωτές την ελευθερία επιλογής.
Μάλιστα, αναφέρεται ότι μείζον ζήτημα εξακολουθεί να είναι η απουσία διαφάνειας σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των αλγορίθμων της Booking.
Τα ευρήματα έρευνας για τους OTAs
Τον περασμένο Ιούλιο, η HOTREC έδωσε στη δημοσιότητα την έρευνα για τα κανάλια διάθεσης δωματίων ξενοδοχείων στην Ευρώπη το 2024, η οποία εξετάζει τις πρόσφατες εξελίξεις και τις τάσεις στον ευρωπαϊκό τομέα των καταλυμάτων και αποτυπώνει τους τρόπους με τους οποίους οι επισκέπτες πραγματοποιούν κρατήσεις σε ξενοδοχεία.
Η έρευνα διεξήχθη στις αρχές του 2024 σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών Valais της Ελβετίας (HES-SO Valais Wallis). Πρόκειται για την έκτη έρευνα σε σειρά από το 2014, με στόχο την παρακολούθηση της εξέλιξης των καναλιών διάθεσης δωματίων των ευρωπαϊκών ξενοδοχείων με ιδιαίτερη έμφαση στον ρόλο των διαδικτυακών ταξιδιωτικών πρακτορείων (OTAs).
Τα κύρια ευρήματα της έρευνας, όπως αναφέρεται, επιβεβαιώνουν την ανάγκη για την ορθή εφαρμογή της Πράξης για τις Ψηφιακές Αγορές (DMA), διασφαλίζοντας μια πιο δίκαιη και ισορροπημένη μεταχείριση των ξενοδόχων από τους Online Travel Agencies (OTAs).
Αναλυτικά, τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας ήταν:
- Τα τελευταία 10 χρόνια, οι OTAs κέρδισαν μερίδιο αγοράς της τάξης του 10% κατά μέσο όρο στον ευρωπαϊκό ξενοδοχειακό τομέα, γεγονός που αναδεικνύει την αυξανόμενη επιρροή τους.
- Τα κανάλια πωλήσεων για τα ευρωπαϊκά ξενοδοχεία επιστρέφουν στις τάσεις που επικρατούσαν πριν από την πανδημία, όπου οι απευθείας κρατήσεις συνεχίζουν να μειώνονται.
- Τα ξενοδοχεία βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε OTAs, για κρατήσεις, ιδίως τα μικρότερα ξενοδοχεία με λιγότερα δωμάτια.
- Οι δύο κυρίαρχοι παίκτες στην αγορά ξενοδοχειακών καταλυμάτων είναι η Booking Holdings και η Expedia Group. Η Booking κατέχει μερίδιο 71% στην αγορά OTAs, αυξημένο κατά 10% τα τελευταία 10 χρόνια. Η Expedia έχει μερίδιο αγοράς κοντά στο 15%, αυξημένο κατά 2% τα τελευταία 2 χρόνια.
- Οι OTAs διαμορφώνουν αυθαίρετα τις τιμές σε 4 από τις 10 περιπτώσεις. Επίσης, οι προσφορές τους προέρχονται από πολλαπλές πηγές, καταχωρώντας τιμές και διαθεσιμότητες άλλων OTAs στη δική τους πλατφόρμα, επηρεάζοντας αρνητικά 1 στα 2 ξενοδοχεία στην Ευρώπη.
- Η ηλεκτρονική διάθεση δωματίων αντιπροσωπεύει το 45% των διανυκτερεύσεων που κλείνονται σε πραγματικό χρόνο μέσω διαδικτυακών καναλιών (διαδικτυακά ταξιδιωτικά γραφεία, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μηχανές διαδικτυακών κρατήσεων στις ιστοσελίδες των ξενοδοχείων κ.λπ.).