Στα 2,5 δισ. ευρώ κινήθηκαν οι πληρωμές/αποπληρωμές παλαιών -από τη δεκαετία του 2000- στεγαστικών δανείων το τελευταίο δωδεκάμηνο, ενώ οι νέες εκταμιεύσεις ανήλθαν σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα η καθαρή πιστωτική επέκταση στο κομμάτι των στεγαστικών να παραμένει σε αρνητικό έδαφος.
Η παραγωγή νέων στεγαστικών δανείων, για την ανάγκη της οποίας αναφέρθηκε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης εχθές στο συνέδριο του Bloomberg, θα αποτελέσει εφεξής βασική προτεραιότητα των τραπεζών. Ωστόσο, η πρόκληση είναι δύσκολη, με δεδομένη την έλλειψη ζήτησης από τους πολίτες.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, η ζήτηση για νέα στεγαστικά παραμένει αδύναμη και αυτό αποδίδεται αφενός στο περιβάλλον αυξημένων επιτοκίων, αφετέρου στις δυσθεώρητα υψηλές τιμές για την αγορά ακινήτου σε συνδυασμό με τον περιορισμένο, για τα δεδομένα της αγοράς, αριθμό ακινήτων.
«Στο μέτωπο των επιτοκίων έχει ξεκινήσει η αποκλιμάκωσή τους και αναμένεται να συνεχισθεί, με τις εκτιμήσεις να φέρουν το βασικό επιτόκιο του ευρώ στην περιοχή του 2% στα τέλη του 2025», τονίζει στο Euro2day.gr τραπεζική πηγή και προσθέτει: «Την ίδια στιγμή, όμως, οι τιμές για την απόκτηση ενός μέσου ακινήτου είναι απλησίαστες. Η αγορά συνεχίζει σε αυτό το κομμάτι να κινείται ανοδικά, εξέλιξη που αποθαρρύνει τους ενδιαφερόμενους να λάβουν τραπεζική χρηματοδότηση».
Ακόμη και η λείανση του αυστηρού κανόνα που εισήγαγε νέα βελτιωμένα δεδομένα στο ποσοστό τραπεζικής χρηματοδότησης (ακόμη και στο 60%-70% σε ορισμένες περιπτώσεις), δεν φαίνεται να πείθει τους εν δυνάμει αγοραστές ακινήτων, εξαιτίας και πάλι των υψηλών τιμών.
Σε ό,τι αφορά τις εκτιμήσεις για την πορεία των τιμών, οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν ότι η άνοδος θα συνεχιστεί και το πρώτο εξάμηνο του 2025, ίσως και περισσότερο, και μετά αναμένεται η εξομάλυνση.
Συναλλαγές με μετρητά
Μπορεί από τη μία να μην υπάρχει ζήτηση για στεγαστικά δάνεια, ωστόσο η αγορά ακινήτων γνωρίζει άνθηση και στο κομμάτι των μεσαίων/μικρών διαμερισμάτων. «Έγινε πλήθος συναλλαγών τα τελευταία έτη με ίδια κεφάλαια και δεν αναφέρομαι στις μεγάλες συναλλαγές σε επίπεδο real estate. Κυριάρχησαν τα μετρητά αλλά αυτό σιγά σιγά θα μειωθεί», συμπληρώνουν οι ίδιες πηγές.
Μια ακόμη κατηγορία αγοραστών ειδικά στην τελευταία πενταετία είναι πολίτες άλλων χωρών (όχι αποκλειστικά τρίτων χωρών) για το οικονομικό προφίλ των οποίων οι τιμές απόκτησης ακινήτου στην Ελλάδα είναι -σε σχέση με τις χώρες από τις οποίες προέρχονται- χαμηλότερες.
Κρατικά προγράμματα
Την αναθέρμανση της αγοράς στεγαστικών δανείων προκαλούν τα προγράμματα κρατικής επιδότησης «Σπίτι Μου», ωστόσο δεν αρκούν, καθώς δεν δίνουν μεγάλο όγκο νέων εκταμιεύσεων. Το πρόγραμμα «Σπίτι Μου ΙΙ» που θα ξεκινήσει να τρέχει στις αρχές του επόμενου έτους, ύψους 2 δισ. ευρώ, αποτελεί μια καλή μαγιά, αλλά και πάλι οι υψηλές τιμές αγοράς δρουν ανασταλτικά.