Αναμονή έως το τέλος του έτους για τους τουλάχιστον 800.000 ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες, για το ύψος των αυξήσεων που θα έχουν στις εισφορές ασφάλισης.
Το πόρισμα της αρμόδιας επιτροπής για την αναπροσαρμογή των εισφορών δεν είναι ακόμη έτοιμο και βάσει του σχεδιασμού, το υπουργείο Εργασίας θα αναμένει τουλάχιστον έως και τα μέσα Δεκεμβρίου προκειμένου, όπως ορίζει ο νόμος από το 2025 και εφεξής, η διαδικασία αύξησης να αποσυνδεθεί από την πορεία του πληθωρισμού και να ακολουθήσει τον ρυθμό αναπροσαρμογής των μισθών.
Εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αύξηση των εισφορών, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στους μη μισθωτούς, που ήδη τα τελευταία δύο χρόνια έχουν δει σωρευτικές αυξήσεις της τάξης του 13%. Βέβαια, η συντριπτική πλειοψηφία τους επιλέγει την πρώτη, χαμηλή ασφαλιστική κατηγορία, που σήμερα για την κύρια σύνταξη ανέρχεται σε 238,22 ευρώ, με δραματικές συνέπειες στις μελλοντικές τους συντάξεις.
Tο υπουργείο Εργασίας έχει προχωρήσει στη σύσταση ειδικής επιτροπής, η οποία σε συνεργασία με την Εθνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) πρέπει να προχωρήσει στη δημιουργία ενός ξεχωριστού δείκτη αναπροσαρμογής των μισθών, βάσει του οποίου θα αυξάνονται οι εισφορές των μη μισθωτών.
Μάλιστα, έχει ζητηθεί από τη Στατιστική υπηρεσία, η δημιουργία ενός ξεχωριστού δείκτη, που θα αφορά μόνον τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα -και όχι και του δημοσίου-, προκειμένου οι αυξήσεις να είναι πιο δίκαιες για τους μη μισθωτούς και πιο αντιπροσωπευτικές με την πορεία των μισθών στην πραγματική οικονομία.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, εντός των επόμενων ημερών, θα έχουν επιλυθεί και οι τελευταίες δυσκολίες, προκειμένου η ομάδα εργασίας που έχει συσταθεί να γνωρίζει εάν ο δείκτης αυτός, μαζί με τον γενικό δείκτη αναπροσαρμογής μισθών (ιδιωτικού και δημόσιου τομέα) θα είναι έτοιμοι έγκαιρα, και δη έως τα μέσα Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με τους ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης, θα πρέπει να γίνουν και οι αναγκαίες οικονομικές μετρήσεις προκειμένου να διαπιστωθεί εάν με το νέο σύστημα, οι εισφορές θα αυξάνονται δικαιότερα και σε κάθε περίπτωση σε τέτοιο ύψος που να μπορούν να το «σηκώσουν» οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι αγρότες κατά τη συγκεκριμένη συγκυρία.
Ο χρόνος πιέζει, όμως με δεδομένο ότι οι εισφορές Ιανουαρίου των μη μισθωτών καταβάλλονται στο τέλος Φεβρουαρίου, υπάρχει περιθώριο για τις οριστικές αποφάσεις της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας, ακόμη κι εντός Ιανουαρίου. Έτσι, εάν για παράδειγμα, το 2024, η εξέλιξη των μισθών «κλειδώσει» στο +5% (όπως εκτιμά η ΤτΕ), η αύξηση στον ιδιωτικό τομέα εκτιμάται ότι θα είναι κατά τι μικρότερη και αντίστοιχα, μικρότερη θα είναι και η αύξηση στις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών.
Στην περίπτωση που δεν έχει ολοκληρωθεί το έργο της επιτροπής ή κριθεί ότι οικονομικά (αλλά και πολιτικά) δεν μπορεί να εφαρμοστεί το μέτρο κατά το 2025, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο, τόσο οι εισφορές όσο και οι συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό των νέων συντάξεων να καθοριστούν και τον επόμενο χρόνο, με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (πληθωρισμό).
Σε αυτή την περίπτωση, οι εισφορές θα αυξηθούν κατά 2,8% με 2,9%, σημαντικά χαμηλότερα απ’ ό,τι εάν εφαρμοστεί ο νέος δείκτης, έστω κι αν αυτός αφορά μόνο τον ιδιωτικό τομέα. Να σημειωθεί ότι στην 1η ασφαλιστική κατηγορία, για το τρέχον έτος, οι εισφορές ανέρχονται σε 238,22 ευρώ τον μήνα για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους. Αυξήθηκαν 3,46% σε σχέση με το 2023, ποσοστό ανάλογο με εκείνο του μέσου πληθωρισμού που καταγράφηκε την προηγούμενη χρονιά.
Εν τω μεταξύ, εντός Δεκεμβρίου αναμένεται να ενεργοποιηθεί η πληρωμή των ασφαλιστικών εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών μέσω IRIS και Online ΔΙΑΣ. Με το νέο σύστημα θα μπορούν να αποπληρώνονται και οι δόσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών, με στόχο να επισπευστεί η διαδικασία χορήγησης ασφαλιστικής ενημερότητας και ασφαλιστικής ικανότητας.
Στην πράξη, η πληρωμή οφειλών μέσω IRIS θα οδηγεί σε άμεση πίστωση των οφειλών, χωρίς την καθυστέρηση 1-4 ημερών, που ισχύει όταν η πληρωμή γίνεται απευθείας στο web banking της Τράπεζας και στη συνέχεια ενημερώνεται ο ΕΦΚΑ.