Τις τελευταίες ημέρες εξελίσσεται μία πρωτοφανώς απότομη πτώση των τιμών παραγωγού ελαιολάδου σε όλα τα εμπορικά κέντρα απ’ άκρη σ’ άκρη στη Μεσόγειο, από την Πορτογαλία μέχρι την Τουρκία, επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας (4Ε).
Ευχή όλων είναι η επάνοδος σε συνθήκες μιας νέας ισορροπίας της αλυσίδας αξίας από τον παραγωγό έως τον καταναλωτή. Καθήκον όλων είναι η δραστηριοποίηση, η θεσμική συνεργασία, με επίκεντρο την ανάκαμψη της κατανάλωσης και την οχύρωση απέναντι στα ακραία κλιματικά φαινόμενα.
Ο πρόεδρος της 4Ε Βασίλης Ζαμπούνης αναφέρει σε δήλωσή του:
«Είναι περισσότερο αναγκαίο και επείγον από ποτέ, η Πολιτεία σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να αναλάβουν δραστηριότητες τόνωσης της κατανάλωσης ελαιολάδου στην εσωτερική αγορά αλλά και των εξαγωγών. Μόνο η επάνοδος της ζήτησης στα προ της κρίσης φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να δώσει ώθηση να ανακάμψουν οι τιμές παραγωγού.
Το ελαιόλαδο πρέπει να ξαναβρεί την ανταγωνιστικότητά του απέναντι στα πολύ φτηνότερα σπορέλαια και το ελληνικό ελαιόλαδο να αυξήσει τα μερίδιά του στις διεθνείς αγορές. Επίσης η Πολιτεία θα πρέπει να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα ενίσχυσης των ελαιοπαραγωγών μέσω της επανεξέτασης του κανονισμού λειτουργίας των Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ), ώστε να αποζημιώνονται οι ελαιοπαραγωγοί που πλήττονται από τα ακραία φαινόμενα ανομβρίας και ξηρασίας.
Παράλληλα, και επειδή κανείς δεν εγγυάται τη γρήγορη επάνοδο σε φυσιολογικές κλιματικές συνθήκες, θα πρέπει να ξεκινήσουν επενδύσεις σε τοπικά έργα για την εξοικονόμηση και καλή αξιοποίηση του νερού. Αυτές οι συνθήκες πρωτοφανούς κρίσης καθιστούν περισσότερο από ποτέ αναγκαία την ύπαρξη του Εθνικού Συμβουλίου Ελαιοκομίας».
Οι εξελίξεις στην αγορά ελαιολάδου
Αν και πρωτοφανής, η κατάρρευση των τιμών του ελαιολάδου δεν είναι ανεξήγητη. Οι ακραίες κλιματικές συνθήκες (ξηρασίες και καύσωνες) που έπληξαν τα δύο προηγούμενα χρόνια την Ισπανία, τη μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγό χώρα παγκοσμίως, είχαν σαν αποτέλεσμα να λείψουν από την παγκόσμια προσφορά περί το 1,5 εκατ. τόνους.
Συνεπώς, αυτές οι ελλείψεις οδήγησαν σε εκρηκτική άνοδο των τιμών αλλά και σε μία πτώση της κατανάλωσης κατά 30-40%. Με τη νέα εμπορική περίοδο 2024/25, η Ισπανία οδηγεί την παγκόσμια παραγωγή στα παλιά ιστορικά φυσιολογικά επίπεδα, με αποτέλεσμα και την αναπροσαρμογή των τιμών που βλέπουμε τις τελευταίες ημέρες.
Οι τωρινές εξελίξεις είχαν αναφερθεί από την 4Ε από τις 28 Μαΐου με σχετικό Δελτίο Τύπου, στο οποίο είχαν προβλεφθεί η ισπανική παραγωγή στους 1,4 εκατ. τόνους, η παγκόσμια στους 3,2 εκατ. τόνους και η πτώση των τιμών στα 5,0-5,5 €/κιλό. Στο μόνο που έπεσαν έξω εκείνες οι προβλέψεις ήταν ο παράγων χρόνος, καθώς είχαν τοποθετηθεί για τον Ιανουάριο 2025, ήρθαν όμως δύο μήνες νωρίτερα. Επίσης είχε διατυπωθεί η συμβουλή προς τους παραγωγούς «πούλα και μετάνιωνε» σε μια εποχή που οι τιμές βρισκόντουσαν στα επίπεδα των 8,0-9,0 €/κιλό με σταθερό αγοραστικό ενδιαφέρον.
Με κάθε επιφύλαξη, γιατί κάθε ώρα οι τιμές αναπροσαρμόζονται, διαπιστώνουμε για τις συνήθεις ποιότητες των έξτρα τιμές περί τα 5,0-5,40€/κιλό σε όλα τα εμπορικά κέντρα (Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα), η Τυνησία μεταξύ 4,80-5,20 €/κιλό, η Τουρκία 4,25 €/κιλό τα β' έξτρα και η Ιταλία, ξεκινώντας από το 9,20, ήδη βρίσκεται στο 7,8 €/κιλό, με άγνωστο πάντα το αύριο, αναμένοντας τις αγορές να βρουν το νέο επίπεδο ισορροπίας μεταξύ ελαιοπαραγωγού, βιομηχανίας και καταναλωτή.