Ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων του Δημοσίου σε «πακέτα» και όχι για το κάθε ακίνητο ξεχωριστά, προκειμένου η διαδικασία να προχωρά πιο γρήγορα και αποτελεσματικά, προωθεί η κυβέρνηση που βλέπει ότι το εγχείρημα των παρεμβάσεων στον κρατικό τομέα περπατά με ιδιαίτερα αργές ταχύτητες.
Αντί να εξαγγέλλει προγράμματα αμφιβόλου αποτελεσματικότητας, όπως το «Ηλέκτρα», το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πρόκειται να βγάλει μια πρόσκληση για ενεργειακές αναβαθμίσεις δημοσίων κτιρίων, ώστε μέσα από κριτήρια παλαιότητας, γεωγραφικά, τις ανάγκες εξοικονόμησης του κάθε ενός, και τις απαιτούμενες παρεμβάσεις, να ομαδοποιεί τα επιλέξιμα ακίνητα σε «πακέτα».
Αυτά μπορεί να αφορούν σχολεία ανάλογης παλαιότητας σε γειτονικούς δήμους, νοσοκομεία εντός της ίδιας περιφέρειας, τα ακίνητα ενός πανεπιστημίου (π.χ το ΕΚΠΑ λέγεται ότι έχει πάνω από 100 κτίρια στην Αθήνα), ακίνητα υπουργείων παρόμοιας χρονολογικής κατασκευής με παρεμφερείς ανάγκες για παρεμβάσεις, τα δικαστήρια ενός μεγάλου ΟΤΑ, κ.ό.κ.
Εν συνεχεία και αφού μπουν σε «συστάδες επιλέξιμων κτιρίων», όπως λέγεται το πρόγραμμα που έχει επεξεργαστεί η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, θα προκηρύσσονται διαγωνισμοί για την επιλογή αναδόχου που θα αναλαμβάνει την ενεργειακή αναβάθμιση της κάθε ομάδας ξεχωριστά.
Ο κάθε επενδυτής θα χρηματοδοτεί τις παρεμβάσεις με δικούς του πόρους, συνάπτοντας σύμβαση ενεργειακής αναβάθμισης με τον εκάστοτε φορέα στον οποίο ανήκουν τα κτίρια. Και η αμοιβή του θα συνδέεται με την εξοικονόμηση ενέργειας που θα πετυχαίνει σε βάθος ετών.
Εάν, για παράδειγμα, η μείωση στις δαπάνες για ρεύμα μιας ομάδας σχολείων π.χ. του Δήμου Νάουσας, ανέρχεται σε 50.000 ευρώ τον χρόνο, ένα μέρος θα καρπώνεται ο δήμος και το άλλο θα είναι η αμοιβή της εταιρείας.
Εάν αποφασιστεί οι ανάδοχοι που αναλαμβάνουν την ενεργειακή αναβάθμιση αυτών των «συστάδων» να ενισχυθούν για τις παρεμβάσεις τους από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ ή το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (δυνατότητα που προβλέπεται στο πρόγραμμα), τα οφέλη για τον εκάστοτε φορέα που του ανήκουν τα κτίρια θα είναι ακόμη μεγαλύτερα.
Αποδέκτες ενεργειακές και τεχνικές εταιρείες
Στην ουσία πρόκειται για ένα πρόγραμμα που αποσκοπεί αφενός στο να μειώσει τα δημοσιονομικά κόστη, καθώς οι επιδοτήσεις -αν υπάρξουν- θα είναι πολύ περιορισμένες, αφετέρου ανοίγει το παιχνίδι των αναβαθμίσεων για κατασκευαστικούς και ενεργειακούς ομίλους, εκτιμητές, τεχνικούς, νομικούς συμβούλους, αλλά και ευρύτερα τον τεχνικό κόσμο. Εφόσον «περπατήσει» σε μεγάλη κλίμακα, θα ενισχύσει προφανώς τον τζίρο σε όλα τα οικοδομικά επαγγέλματα.
Τα επιλέξιμα κτίρια που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα πρέπει, μετά τις παρεμβάσεις αναβάθμισης, να κατατάσσονται κατ’ ελάχιστον στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης «Β». Τα κριτήρια ομαδοποίησης και ιεράρχησης των δημοσίων κτιρίων σε ομάδες, ο τρόπος αποζημίωσης των παρεμβάσεων, οι υποχρεώσεις των ωφελούμενων, η διαδικασία ελέγχων και κάθε άλλο σχετικό θέμα, θα καθοριστούν με απόφαση του ΥΠΕΝ, όπως αναφέρει η διάταξη που συμπεριελήφθη στο νομοσχέδιο για τα απόβλητα, την εξοικονόμηση ενέργειας, τις μπαταρίες και άλλα ζητήματα, το οποίο βρίσκεται υπό συζήτηση στη Βουλή.
Η κυβέρνηση επιχειρεί με τον τρόπο αυτό, χωρίς τις δαπανηρές επιδοτήσεις που θα συνεπάγονταν η προκήρυξη νέων «Εξοικονομώ» για το Δήμοσιο, να προχωρήσει η ενεργειακή εξοικονόμηση χιλιάδων κρατικών κτιρίων και να βελτιώσει τις επιδόσεις της Ελλάδας σε έναν τομέα όπου η χώρα υστερεί σημαντικά.
Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι για την αναβάθμιση των 172 κτιρίων που έχουν μέχρι σήμερα υπαχθεί στο πρόγραμμα «Ηλέκτρα», ο συνολικός προϋπολογισμός χρηματοδότησης ξεπερνά τα 165 εκατ. ευρώ.
Πέραν της υψηλής δαπάνης, το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι το επιδιωκόμενο, καθώς είναι αρκετοί οι δήμοι, οι φορείς και τα υπουργεία που «τρέχουν» με πολύ χαμηλές ταχύτητες στο συγκεκριμένο θέμα.
Στην ενεργειακή ανακαίνιση, ο πήχης για τον ετήσιο εθνικό στόχο που αφορά τον κρατικό τομέα έχει μπει στο 3% της ωφέλιμης επιφάνειας των κτιρίων της κεντρικής δημόσιας διοίκησης, με ορίζοντα το 2030.