Σε κεντρικό στρατηγικό στόχο ανάγεται για τις τράπεζες η… αναθέρμανση της πιστωτικής επέκτασης στο retail δανειακό χαρτοφυλάκιο, με αιχμή τα στεγαστικά δάνεια αλλά και τις χορηγήσεις προς μικρές και μεσαίες (σ.σ. για τα ελληνικά δεδομένα) επιχειρήσεις.
Η μεγαλύτερη πρόκληση προς την επίτευξη του στόχου, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, είναι η αύξηση των νέων εκταμιεύσεων στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο, καθώς συνεχίζεται η αναιμική ζήτηση νέων δανείων στεγαστικής πίστης.
Στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις η εικόνα είναι διαφορετική -σε σχέση με τα στεγαστικά- καθώς η πιστωτική επέκταση λειτουργεί πέραν του απευθείας τραπεζικού δανεισμού -όπου πληρούνται οι προϋποθέσεις- και ελέω των χρηματοδοτικών εργαλείων που διοχετεύονται στο τραπεζικό σύστημα από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, κυρίως μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ).
Σύμμαχος στην επίτευξη του στόχου είναι η τάση μείωσης των επιτοκίων, η οποία, με βάση τις ίδιες πηγές, μπορεί να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά προς την κατεύθυνση αύξησης της ζήτησης, εφόσον συνοδευτεί και με πρόσθετες διορθωτικές κινήσεις στο επιτοκιακό περιθώριο από τις ίδιες τις τράπεζες. Ατού αποτελεί επίσης και το νέο πρόγραμμα «Σπίτι ΙΙ», που θα τρέξει στις αρχές του 2025.
Ζωτικής σημασίας
Η αύξηση της πελατείας στο retail υπαγορεύεται και από τη ζωτικής σημασίας ανάγκη διατήρησης των επιτοκιακών εσόδων σε ικανοποιητικά επίπεδα, καθώς η σταδιακή χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα οδηγήσει και στη μείωση των εσόδων από το υφιστάμενο δανειακό χαρτοφυλάκιο.
«Παραδοσιακά τα στεγαστικά δάνεια και τα καταναλωτικά αφήνουν τα αποδοτικότερα περιθώρια κέρδους, όταν όμως αποτελούν μια κρίσιμη και υπολογίσιμη μάζα του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου», αναφέρει τραπεζική πηγή. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι σε αντίθεση με τη στεγαστική πίστη, ο ρυθμός αύξησης της πιστωτικής επέκτασης στα καταναλωτικά δάνεια σημειώνει ιδιαίτερη πρόοδο την τελευταία διετία.
Τα εμπόδια
Ως τροχοπέδη στην αύξηση του ρυθμού πιστωτικής επέκτασης στα στεγαστικά λειτουργούν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, μια σειρά από στρεβλώσεις στην αγορά ακινήτων όπως:
- Οι «εξωφρενικά», όπως τις χαρακτηρίζουν, υψηλές τιμές ακόμη και σε περιοχές που υπό κανονικές συνθήκες λειτουργίας της αγοράς θα έπρεπε να είναι προσιτές.
- Η διατήρηση των τιμών σε υψηλά επίπεδα οφείλεται κυρίως στην έλλειψη νέων κατοικιών. Δεν υπάρχει ικανοποιητικός όγκος νέων κατασκευών και όπου υπάρχει η αύξηση τους κόστους στις πρώτες ύλες κατά 30% περνά στην τελική τιμή.
- Ο μεγάλος όγκος κλειστών ακινήτων.
- Η βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων, η οποία διατηρεί τις τιμές σε υψηλά επίπεδα.