Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνουν τρία μεγάλα project logistics στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη, επενδύσεις πάνω από 1,5 δισ. ευρώ στην πλήρη ανάπτυξή τους, με την κυβέρνηση να έχει χαράξει πλέον σαφή στρατηγική να μετατρέψει την Ελλάδα σε διαμετακομιστικό κόμβο της ΝΑ Ευρώπης αντικαθιστώντας παγκόσμιους διαδρόμους που «κοστίζουν» ακριβά σε χρόνο αλλά και χρήμα.
Το Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο (ΘΕΚ), τo εμπορευματικό πάρκο στη Φυλή και στο παλιό στρατόπεδο Γκόνου στη Θεσσαλονίκη πατάνε… γκάζι με στόχο να αλλάξουν την εικόνα της χώρας η οποία παράλληλα έχει γίνει πόλος έλξης και ιδιωτικών επενδύσεων σε logistics centers εκτοξεύοντας τις συνολικές επενδύσεις σε επίπεδα άνω των 2,5 δισ. ευρώ.
Τα προβλήματα που δημιούργησαν οι πόλεμοι σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα έχουν δημιουργήσει σημαντικές ανάγκες και η γεωγραφική θέση της Ελλάδας δίνει την ευκαιρία να γίνει το επίκεντρο μιας εναλλακτικής διαδρομής μεταφοράς εμπορευμάτων που θα αλλάξει τα δεδομένα στο παγκόσμιο εμπόριο.
Η Ελλάδα βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης που λειτουργεί ως φυσική γέφυρα μεταξύ τριών ηπείρων: Ευρώπη στα δυτικά, Ασία στα ανατολικά και Αφρική στο νότο, όπου συναντώνται όλοι οι μεγάλοι εμπορικοί δρόμοι.
Βρίσκεται επίσης στον δρόμο της πρωτοβουλίας Belt and Road της Κίνας, που επιδιώκει να συνδέσει την Ασία με την Αφρική και την Ευρώπη μέσω χερσαίων και θαλάσσιων δικτύων. Από τον Αύγουστο του 2023, έχουν υπογραφεί 215 έγγραφα συνεργασίας με 155 χώρες και 32 διεθνείς οργανισμούς. Η γειτνίασή της με μεγάλες αγορές και οι αποτελεσματικοί εμπορικοί δρόμοι καθιστούν τη χώρα έναν κορυφαίο κόμβο της εφοδιαστικής αλυσίδας με σημαντικές δυνατότητες για τις επιχειρήσεις και την οικονομική ανάπτυξη.
Σημαντικές επενδύσεις
Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή επικρατεί «πυρετός» επενδύσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Αν και ο σχεδιασμός έχει ξεκινήσει εδώ και μία δεκαετία φαίνεται πως πλέον «ξεμπλοκάρουν» μεγάλα έργα που μέχρι σήμερα παρέμεναν στα χαρτιά.
Το Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο βρήκε χρηματοδότηση και φαίνεται να περνάει στην τελική φάση, ενώ ήδη προκηρύχθηκαν δύο ακόμα διαγωνισμοί «κλειδιά» για τις εμπορευματικές μεταφορές στη χώρα μας: Ο μεταφορικός κόμβος της Αττικής στη Φυλή και το πρώτο εμπορευματικό hub της Βόρειας Ελλάδας στο στρατόπεδο Γκόνου.
Την ίδια στιγμή υλοποιούνται μεγάλες επενδύσεις από διεθνείς κολοσσούς που εκμεταλλευόμενοι τη θέση της χώρας μας, αλλά και τη διάθεση μεγάλων εκτάσεων μπαίνουν δυναμικά στο παιχνίδι της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Το Θριάσιο
Εντός του έτους ή το αργότερο στις αρχές του 2025 προγραμματίζεται από την κοινοπραξία ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ – Goldair η έναρξη των εργασιών για την ανάπτυξη του εμπορευματικού κέντρου στο Θριάσιο Ι, μία επένδυση που θα φτάσει στα 250 εκατ. ευρώ. Πρόσφατα δε έγινε γνωστό ότι η αμερικανική κρατική αναπτυξιακή τράπεζα DFC έχει καταλήξει σε συμφωνία με τη «Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο» (ΘΕΚ).
Το προσκλητήριο προς τους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους αναμένεται το επόμενο διάστημα, ώστε οι υπογραφές με τον ανάδοχο να πέσουν το συντομότερο για την κατασκευή εγκαταστάσεων συνολικής έκτασης 300.000 τ.μ.
Ο προϋπολογισμός του έργου δύναται να καλυφθεί πλήρως από τη χρηματοδότηση της DFC. Ωστόσο η ΘΕΚ, εξετάζει το ενδεχόμενο να κάνει χρήση ίδιων ή δανειακών κεφαλαίων από άλλες πηγές ανοίγοντας την «πόρτα» και σε ελληνική τράπεζα που έχει ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον.
Το έργο εκτιμάται ότι θα αποτελέσει, συνδυαστικά με άλλες μεγάλες υποδομές, σημαντική συνιστώσα του κάθετου διαδρόμου (vertical corridor) που συνδέει τη Νοτιοανατολική Ευρώπη με την καρδιά της ευρωπαϊκής ηπείρου. Πρόκειται για το πρώτο «έξυπνο», «πράσινο» επιχειρηματικό πάρκο της ΝΑ Ευρώπης αλλά και ένα από τα πιο σύγχρονα της Ευρώπης.
Το έργο αφορά στην κατασκευή του πρώτου πάρκου logistics στην Ελλάδα, το οποίο θα περιλαμβάνει την ανάπτυξη αποθηκών και υποστηρικτικών κτιρίων συνολικής επιφάνειας 235.000 τ.μ., εντός οικοπέδου επιφάνειας 588 στρεμμάτων. Πρόκειται για ένα logistics hub (με σιδηροδρομική γραμμή) που θα προσελκύσει διεθνείς μισθωτές το 2026 οπότε και αναμένεται να ξεκινήσει η σταδιακή λειτουργία του.
Με την ολοκλήρωσή του το Κέντρο φιλοδοξεί να καταστήσει την χώρα μας το επίκεντρο των συνδυασμένων μεταφορών και αποθήκευσης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Ο αρχικός προϋπολογισμός, ύψους 220 εκατ., έχει προοπτική να ξεπεράσει τα 300 εκατ. ευρώ, σε ένα οικοσύστημα του οποίου τα έσοδα από εμπορική δραστηριότητα αναμένεται να ξεπερνούν ετησίως τα 500 εκατ. και, όπως εκτιμάται, θα πυροδοτήσει επιπλέον επενδύσεις μεταξύ των 500 και 700 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη ιδιωτική επένδυση στην Αττική μετά το Ελληνικό, η οποία υλοποιείται σε μια συνολική έκταση 588.326 τ.μ.
Συγκεκριμένα, δημιουργείται ένα εμπορευματικό κέντρο 260.626 τ.μ. αποθηκευτικών χώρων, με αποθήκες ξηρού και ψυχόμενου φορτίου, χώρους γραφείων, χώρους τελωνείου και στάθμευσης αυτοκινήτων και φορτηγών. Θα έχει σύγχρονες σιδηροδρομικές υποδομές, τις οποίες θα κατασκευάσει επίσης ο παραχωρησιούχος, ώστε να συνδεθεί το Κέντρο με την εθνική σιδηροδρομική υποδομή.
Η σημαντικότερη καινοτομία του Εμπορευματικού Κέντρου του Θριασίου είναι όμως η διασύνδεσή του με όλα τα δίκτυα μεταφοράς: το λιμάνι του Πειραιά, το λιμάνι της Ελευσίνας, τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών και το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο.
Η δημιουργία και λειτουργία του ΘΕΚ, θα δημιουργήσει 3.000 νέες θέσεις εργασίας αποτελώντας το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο κέντρο logistics στη χώρα και θα αποτελέσει παράλληλα μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Η Φυλή
Σε εξέλιξη βρίσκεται ο διαγωνισμός του μεγάλου εμπορευματικού κέντρου σε έκταση 447 στρ. στην περιοχή «Σπηλιές». Το Επιχειρηματικό Πάρκο, συνολικής επιφάνειας περίπου 437 στρεμμάτων, θα αποτελέσει ένα σύγχρονο, πράσινο και καινοτόμο εθνικό κέντρο μεταφορών και logistics, που θα υποστηρίζει συνολικά και αποτελεσματικά τις ανάγκες της εθνικής αγοράς εμπορευματικών μεταφορών, ενώ παράλληλα θα αναβαθμίσει ριζικά την περιοχή της Δυτικής Αττικής, θα ενισχύσει την τοπική ανάπτυξη και θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας τόσο κατά την περίοδο κατασκευής, όσο και κατά την περίοδο λειτουργίας.
Η οικονομική δραστηριότητα στην πλήρη ανάπτυξή της εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει στο 1 δισ. ευρώ.
Ενδιαφέρον για το έργο έχουν εκδηλώσει τα εξής σχήματα:
- ΑΙΓΑΙΟΝ ΟΙΛ ΑΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ
- ΓΚΟΛΝΤΑΙΡ ΚΑΡΓΚΟ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ LOGISTICS ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Ε.
- Ένωση Εταιρειών «ΕΙΔΗΣΕΟΦΩΝΙΚΗ ΕΛΛΑΣ – ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΗΛΕΗΧΟΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ – ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ» – «CALL CENTER ΕΛΛΑΣ Ανώνυμη Εμπορική Εταιρεία Παροχής Υπηρεσιών Επικοινωνίας» – «ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» – «ΛΕΒΑΝΤΕ ΕΞΠΡΕΣΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ» – «PLANNING ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» – «Π.ΒΑΡΒΑΡΙΓΟΣ & ΣΙΑ ΟΕ»
- ΟΡΦΕΥΣ ΒΕΙΝΟΓΛΟΥ ΔΙΕΘΝΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
- FINCOP INFRASTRUCTURE LTD
H A΄ φάση του διαγωνισμού θα ολοκληρωθεί με την αξιολόγηση των υποβληθέντων φακέλων εκδήλωσης ενδιαφέροντος και την προεπιλογή των υποψήφιων που θα συνεχίσουν στη Β΄ φάση, η οποία αποτελείται από τη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου και την υποβολή δεσμευτικών προσφορών.
Ο διαγωνισμός διενεργείται για λογαριασμό του Δήμου Φυλής, που είναι ο τελικός δικαιούχος και κύριος του έργου. Ο προτιμητέος επενδυτής θα αναλάβει τη χρηματοδότηση, τον σχεδιασμό, την αδειοδότηση, την ανάπτυξη, την κατασκευή, τη λειτουργία, τη συντήρηση και τη μακροχρόνια εκμετάλλευση του Επιχειρηματικού Πάρκου του Δήμου Φυλής. Η συνολική έκταση που προορίζεται για παραχώρηση είναι περίπου 412.000 τ.μ.
Ο προτιμητέος επενδυτής θα αναλάβει για τουλάχιστον 35 έτη τη χρηματοδότηση, τον σχεδιασμό, την αδειοδότηση, την ανάπτυξη, την κατασκευή, τη λειτουργία, τη συντήρηση και τη μακροχρόνια εκμετάλλευση του Επιχειρηματικού Πάρκου του Δήμου Φυλής.
Στις προβλεπόμενες χρήσεις γης του ακινήτου περιλαμβάνεται και η ειδική χρήση των τουριστικών καταλυμάτων – ξενοδοχείων, για την ορθή λειτουργία του Επιχειρηματικού Πάρκου. Σημειώνεται ότι οι εταιρείες αυτές που σήμερα βρίσκονται στην περιοχή του Ελαιώνα υπολογίζεται πως χρησιμοποιούν σε καθημερινή βάση 4.000 φορτηγά με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η Εθνική Οδός και να επηρεάζονται και άλλες κεντρικές οδικές αρτηρίες.
Μάλιστα, το έργο συνδέεται με τη "Διπλή Ανάπλαση" στον Βοτανικό, καθώς η μετακόμιση των εταιρειών θα απελευθερώσει μία σημαντική έκταση στον Ελαιώνα. Επιπλέον οι μεταφορικές εταιρείες θα χρηματοδοτηθούν με το ποσό των 21 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης έτσι ώστε να μετεγκατασταθούν στη Φυλή. Το συνολικό ύψος της επένδυσης εκτιμάται πως θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.
Το στρατόπεδο
Παράλληλα, το PPF προκήρυξε το πρώτο πολυτροπικό κέντρο που θα αναπτυχθεί στη Βόρεια Ελλάδα. Αφορά την παραχώρηση έκτασης 672 στρ. του πρώην στρατοπέδου Γκόνου της Θεσσαλονίκης, που γειτνιάζει με το λιμάνι και ανήκει στο χαρτοφυλάκιο της ΓΑΙΑΟΣΕ.
Βάσει του σχεδιασμού του ΤΑΙΠΕΔ το νέο project θα περιλαμβάνει, εκτός από το logistic center, ζώνη ελεύθερου εμπορίου και μεταποίησης, ενώ έχει εξασφαλιστεί ήδη χρηματοδότηση 2 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) για τη μετεγκατάσταση των αρτοποιείων.
Το έργο που έχει ενταχθεί στο πλαίσιο των Επιχειρηματικών Πάρκων βάσει του νόμου 4982/2022 θα λειτουργήσει ως υποδοχέας επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και λειτουργιών εφοδιαστικής αλυσίδας.
Η διάρκεια της "Σύμβασης Παραχώρησης" θα αντιστοιχεί σε τριάντα έτη κατ’ ελάχιστον και ο προϋπολογισμός του έργου εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε περίπου 260 εκατ. ευρώ. Η ακριβής διάρκεια της παραχώρησης, καθώς και της παράτασης που δύναται να δοθεί, θα καθοριστούν με την ολοκλήρωση της διαδικασίας του ανταγωνιστικού διαλόγου και θα περιληφθούν στην Πρόσκληση Υποβολής Δεσμευτικών Προσφορών.
Η διαγωνιστική διαδικασία θα διεξαχθεί σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση αφορά στην προεπιλογή υποψηφίων βάσει κριτηρίων τεχνικής και χρηματοοικονομικής ικανότητας και η δεύτερη φάση στην ολοκλήρωση ανταγωνιστικού διαλόγου με τους προεπιλεγέντες υποψηφίους και την υποβολή δεσμευτικών οικονομικών προσφορών.
Οι επενδυτές καλούνται να υποβάλουν φάκελο εκδήλωσης ενδιαφέροντος έως τις 15 Οκτωβρίου 2024.
Το ακίνητο στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου καταλαμβάνει στρατηγική θέση στη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης, καθώς βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από σημαντικούς οδικούς, σιδηροδρομικούς και ακτοπλοϊκούς κόμβους. Η εγγύτητα του ακινήτου με τον λιμένα Θεσσαλονίκης, την Εγνατία οδό, το αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης και την παρακείμενη σιδηροδρομική υποδομή, καθώς και η γειτνίασή του με τα Βαλκάνια, προσδίδουν σημαντικά γεωστρατηγικά χαρακτηριστικά σε σχέση με την σχεδιαζόμενη ανάπτυξη και τις προβλεπόμενες χρήσεις.
Και οι ιδιώτες στο «παιχνίδι»
Σε φάση αδειοδότησης βρίσκεται η επένδυση δημιουργίας σύγχρονου κέντρου logistics στον Ασπρόπυργο επί των εγκαταστάσεων της Χαλυβουργίας Ελλάδος με φορέα την Streem Development, βραχίονα του αμερικανικού επενδυτικού fund HIG Capital.
Είχε προηγηθεί η μεταβίβαση του οικοπέδου 291 στρεμμάτων της Χαλυβουργίας Ελλάδος προς τον επενδυτή στο πλαίσιο του προγράμματος εξυγίανσης. Στην έκταση, η Streem Development θα κατασκευάσει ένα πρότυπο κέντρο διεθνών μεταφορών και αποθήκευσης μέσω τρένου, πλοίου και φορτηγών (trimodal). Οι γραμμές του τρένου περνάνε από το οικόπεδο το οποίο έχει και άδεια λιμανιού (προβλήτα), ενώ η έκταση εξυπηρετείται από την Εθνική Οδό.
Το συγκεκριμένο κέντρο logistics, εξυπηρετεί πλήρως τον σχεδιασμό της HIG, καθώς θα είναι το μοναδικό και πρώτο trimodal πάρκο στην Ελλάδα που θα αξιοποιεί τις δυνατότητες λιμενικών εγκαταστάσεων, του τρένου αλλά και φορτηγών αφού βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την Εθνική Οδό, δίνοντας έτσι μοναδικό πλεονέκτημα στην επένδυση και προβλέπει την ανέγερση αποθηκευτικών χώρων και όχι μόνο, συνολικής επιφάνειας 290.000 τετραγωνικών μέτρων.
Απώτερος στόχος της επένδυσης είναι η μετατροπή του Logistic Hub, σε κόμβο logistics, τον οποίο θα αξιοποιούν και μεγάλες ξένες εταιρείες που θέλουν να κάνουν την Ελλάδα διαμετακομιστικό κέντρο για την ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.
Το εκτιμώμενο ετήσιο όφελος για την ελληνική οικονομία ανέρχεται σε €70εκ από την έναρξη λειτουργίας του, έχοντας σημαντικό πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο, ενώ προβλέπονται και ανταποδοτικά οφέλη προς τον δήμο Ασπροπύργου, όπως η δημιουργία κοινόχρηστων χώρων και εγκαταστάσεων προσβάσιμων στο κοινό.
Το συγκρότημα στη Μαγούλα από την ΠΑΕΓΑΕ
Το «πράσινο φως» πήρε και το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Ε.Π.Σ.) για τις νέες εγκαταστάσεις logistics της ΠΑΕΓΑΕ (Προνομιούχος Ανώνυμος Εταιρία Γενικών Αποθηκών Ελλάδος ΑΕ).
Η ΠΑΕΓΑΕ, θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας έχει αναπτύξει από το 1995, αποθηκευτικό συγκρότημα στη Μαγούλα με δόμηση 112.500 τ.μ. στεγασμένων χώρων και 330.000 τ.μ. υπαίθριων αποθηκών. Μέσω της νέας επένδυσής της, προϋπολογισμού 120 εκατ. ευρώ, η ΠΑΕΓΑΕ θέλει να αναπτύξει τρεις αποθήκες στο δυτικό τμήμα του ακινήτου και δύο ακόμη στο ανατολικό τμήμα αυτού, επιφάνειας 150.000 τ.μ.
Ειδικότερα η επένδυση θα αναπτυχθεί στη θέση «Πλακωτό» της Δημοτικής Ενότητας Μαγούλας του Δήμου Ελευσίνας (Ν. Αττικής), σε ακίνητο συνολικής επιφάνειας 1.148.961,11 τ.μ.