Σε ήπειρο κομμένη στα δύο παραπέμπει πλέον σε καθημερινή βάση η ενεργειακή εικόνα της Ευρώπης, με διαφορές ανάμεσα στα χρηματιστήρια των Βαλκανίων και τα αντίστοιχα δυτικά που φτάνουν και το 530%, όπως αυτή ανάμεσα στη μέση σημερινή τιμή της Ελλάδας, με τη φθηνότερη πανευρωπαϊκά χώρα, τη Γαλλία.
Τα πράγματα αλλάζουν επί τα χείρω τις βραδινές ώρες, όπου μαζί με Βουλγαρία και Ρουμανία είμαστε ξανά οι πιο ακριβές αγορές σε όλη την ήπειρο, όπως φαίνεται και στον χάρτη που απεικονίζει την πορεία των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων.
Σαν θέμα, η μόνιμη «αποσύζευξη» των ανατολικοευρωπαϊκών αγορών από τις δυτικές έχει αναδειχθεί πολλάκις, με αποκορύφωμα την επιστολή Μητσοτάκη στη Φον ντερ Λάιεν, που έλαβε και την αντίστοιχη δημοσιότητα στα ξένα μέσα ενημέρωσης, ενώ επίκειται μια αντίστοιχου ύφους κοινή επιστολή προς την Κομισιόν από τους τρεις υπουργούς Ενέργειας Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας.
Στην πράξη, αυτό που προκαλεί ανησυχία είναι το φαινόμενο μονιμοποίησης, το ίδιο προϊόν να πωλείται 4, 5, 6 ή και περισσότερες φορές ακριβότερα μέσα στο ίδιο το μπλοκ, σε καθεστώς ενιαίας αγοράς.
Αν και ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέφρασε χθες την εκτίμηση ότι η κατάσταση αποκλιμακώνεται, ότι «κάθε εξάμηνο που περνάει, θα πηγαίνουμε και καλύτερα», όπως είπε, επικαλούμενος και τη μαζική είσοδο 2,7 GW νέων φωτοβολταϊκών στο δίκτυο από το 2025 που θα ρίξουν περαιτέρω τις τιμές, εντούτοις traders με πείρα για την πορεία των τιμών δεν συμμερίζονται την ίδια αισιοδοξία.
Αντίθετα, εκτιμούν ότι θα συνεχίσουν να υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις, ειδικά στις βραδινές ώρες αιχμής της ζήτησης και ότι θα συνεχίσουμε να ζοριζόμαστε όταν έχει άπνοια, δηλαδή απουσιάζει η αιολική παραγωγή, όπως συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες.
Η αιτία λέγεται παρατεταμένη λειψυδρία στην περιοχή, η οποία προκαλεί ενεργειακό έλλειμμα το οποίο καλύπτεται από ακριβότερες μονάδες (φυσικού αερίου, λιγνίτη), ενώ ρόλο παίζει πάντα και ο παράγοντας της Ουκρανίας, η οποία θα συνεχίσει να απορροφά μέσω του «βαλκανικού διαδρόμου» μεγάλες ποσότητες ενέργειας.
Η σημερινή εικόνα στο ελληνικό χρηματιστήριο, όπως και σε αυτά της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, αυτό ακριβώς δείχνει. Σύμφωνα με το γράφημα, η μέγιστη τιμή για το βράδυ (20:00) θα βρίσκεται και στις τρεις αυτές χώρες στα 435,98 ευρώ η μεγαβατώρα, πέντε και πλέον φορές υψηλότερη από εκείνη του μεσημεριού στην περίπτωση της Ελλάδας (82 ευρώ).
Η μεταφορική δυναμικότητα είναι αρκετή, ώστε οι σημερινές προσφορές της Ελλάδας να ικανοποιούν την ακριβότερη ζήτηση της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Αντίθετα, στην περίπτωση της Αυστρίας και της Τσεχίας, οι μέγιστες για σήμερα το βράδυ, στην ίδια πάντα ώρα, τιμές, μόλις που θα ξεπεράσουν τα 100 ευρώ η μεγαβατώρα.
Και κάπως έτσι, η Ελλάδα θα βρίσκεται σήμερα σε ό,τι αφορά τις μέγιστες χρηματιστηριακές τιμές μαζί με Ρουμανία και Βουλγαρία, στην κορυφή της Ευρώπης. Κατά τι χαμηλότερα, δηλαδή στην 3η θέση, πίσω από Αλβανία και Ιρλανδία, είμαστε σε ό,τι αφορά τη μέση χρηματιστηριακή τιμή, με 138,19 ευρώ / MWh, επίδοση κατά 38% υψηλότερη από την Αυστρία, 48% από την Τσεχία, 55% από τη Γερμανία, 71% από την Ολλανδία, 113% από το Βέλγιο, 438% από τις Ισπανία -Πορτογαλία και 531% από τη Γαλλία.
Το ποιος έχει δίκιο -ο υπουργός ή οι traders- θα φανεί στην πορεία. Στο σενάριο ωστόσο που επαληθευτούν οι εκτιμήσεις των ανθρώπων της αγοράς, τότε άλλη αντιμετώπιση του φαινομένου, πέραν ενός νέου γύρου γενναίων εκπτώσεων από τους παρόχους, και εν συνεχεία επιδοτήσεων, δεν θα υπάρχει.
Σημειωτέον ότι οι επιδοτήσεις στο ρεύμα για τα τιμολόγια Σεπτεμβρίου δόθηκαν από το ΥΠΕΝ επειδή η μέση χονδρική τιμή τον Αύγουστο έκλεισε στα 129,83 ευρώ η μεγαβατώρα. Η μέχρι τώρα μέση τιμή τον Σεπτέμβρη είναι στα 128,83 ευρώ, ένα ευρώ χαμηλότερη.