Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, έθεσε σε δημόσια, ηλεκτρονική, διαβούλευση, από σήμερα 29 Αυγούστου 2024 έως τις 12 Σεπτεμβρίου 2024 σχέδιο νόμου, με τίτλο: «Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης αποβλήτων, τη βελτίωση του πλαισίου εξοικονόμησης ενέργειας, την ανάπτυξη των έργων ενέργειας και την αντιμετώπιση πολεοδομικών ζητημάτων».
Το σχέδιο νόμου είναι διαθέσιμο ηλεκτρονικά, μέσω του opengov.gr (http://www.opengov.gr/minenv/?p=13404). Εκεί, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν τις προτάσεις και τα σχόλιά τους, τα οποία θα ληφθούν υπόψη, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση των διατάξεων.
Με τις διατάξεις του σχεδίου νόμου τίθενται βασικοί στόχοι όπως:
- Η βιώσιμη ανάπτυξη, η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία και η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.)
- Η επίτευξη των στόχων της ανακύκλωσης
- Η καλύτερη διαχείριση των αποβλήτων
- Η απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης και εγκατάστασης σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και Συμπαραγωγής Hλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ)
- Η προώθηση της εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας
- Η περιστολή του ενεργειακού κόστους
- Η επίτευξη στόχων ενεργειακής αναβάθμισης του κτιριακού δυναμικού της χώρας
- Η ενίσχυση των πληγέντων από φυσικές καταστροφές, κ.ά.
Ειδικότερα για τις τρεις, κύριες, θεματικές ενότητες του σχεδίου νόμου:
1. Εκσυγχρονισμός διαχείρισης αποβλήτων
Ο εκσυγχρονισμός της διαχείρισης αποβλήτων προωθείται μέσα από την υλοποίηση μεταρρύθμισης, η οποία αποσκοπεί στην αύξηση του ποσοστού της ανακύκλωσης.
Η μεταρρύθμιση διαρθρώνεται από τις εξής βασικές πρωτοβουλίες:
- Εφαρμογή, από το τέλος του 2025, ενός ενιαίου, πανελλαδικού συστήματος εγγυοδοσίας για πλαστικές φιάλες και φιάλες από αλουμίνιο. Στην πλήρη ανάπτυξη του συστήματος προβλέπονται περίπου 15.000 σημεία επιστροφής για διευκόλυνση του καταναλωτή. Στα σημεία αυτά ο καταναλωτής θα επιστρέφει τις φιάλες και θα εισπράττει το αντίτιμο της εγγυοδοσίας.
- Εφαρμογή υπηρεσίας χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων και βιοαποβλήτων, σε μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς Δήμους κάτω των 10.000 κατοίκων και παροχή κατάλληλου εξοπλισμού στους υπόλοιπους.
- Ρύθμιση ζητημάτων σχετικά με την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων, με στόχο να κατατεθεί από τους υπόχρεους παραγωγούς νέο, επιχειρησιακό σχέδιο, που θα περιλαμβάνει και τη συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών, με τριπλάσιους πόρους για την ανακύκλωση, δηλαδή περί τα 100 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο του νομοσχεδίου προβλέπεται, ακόμη η δημιουργία ισχυρών φορέων διαχείρισης αποβλήτων, καθώς και η δυνατότητα άμεσης παρέμβασης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όταν τίθενται θέματα σχετικά με:
- α) την αντιμετώπιση έκτακτων περιπτώσεων στη διαχείριση των αποβλήτων,
- β) την αποτροπή της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και την προστασία της δημόσιας υγείας, καθώς και
- γ) την αντιμετώπιση προστίμων από την ΕΕ.
Επιπλέον, ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή της εναλλακτικής διαχείρισης στις πλαστικές συσκευασίες φυτοφαρμάκων, προβλέπεται η χρέωση των Δήμων ανάλογα με τις ποσότητες ανακύκλωσης στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), κ.ά.
2. Πλαίσιο για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και έργων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης
Προωθούνται εμβληματικές πρωτοβουλίες για την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας. Μεταξύ αυτών είναι:
Μέτρα για την προώθηση της εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ
- Η επιστροφή και η μείωση εγγυητικών επιστολών (κατά 70%) σε κατόχους σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ
- Η εγκατάσταση Πιλοτικών Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών σε λιμνοδεξαμενές και τεχνητές λίμνες (<=5% της συνολικής επιφάνειας και <=80 MW συνολικά), για τρεις βασικούς λόγους:
- Έχουν μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση, από τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς επί εδάφους
- Είναι συνήθως κοντά σε υφιστάμενα ηλεκτρικά δίκτυα.
- Έχουν χαμηλή περιβαλλοντική επίπτωση, διότι εγκαθίστανται σε τεχνητούς ταμιευτήρες και υδάτινα σώματα.
- Η διασφάλιση ηλεκτρικού χώρου για την εγκατάσταση μικρών ανεμογεννητριών και σταθμών βιομάζας που συνδέονται στο δίκτυο του ΕΔΔΗΕ, ώστε να ενισχυθεί, κατά το δυνατό, η ποικιλία τεχνολογιών ΑΠΕ (αντιμετώπιση «μονοκαλλιέργειας» Φ/Β σταθμών) που συμμετέχουν στο ενεργειακό μείγμα του τοπικού συστήματος και της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
- Η χορήγηση παρατάσεων σχετικά με τις προθεσμίες που έχουν θεσμοθετηθεί για την υλοποίηση έργων ΑΠΕ ώστε να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις που αντιμετωπίζουν και να διασφαλιστεί η υλοποίηση των έργων αυτών.
Μέτρα προώθησης της εγκατάστασης σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας
Επιπρόσθετα, με σκοπό να επιταχυνθεί η εγκατάσταση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της διείσδυσης των σταθμών ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα και στη μείωση του ενεργειακού κόστους, προωθούνται οι εξής πρωτοβουλίες:
- Η πρόσκληση για την χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης (ΟΠΣ) για την εγκατάσταση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς λειτουργική ενίσχυση.
- Η δυνατότητα σε σταθμούς ΑΠΕ, που τέθηκαν σε λειτουργία μετά το 2019, να εγκαταστήσουν συστήματα αποθήκευσης.
- Η δυνατότητα εγκατάστασης σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε θερμικούς σταθμούς που τίθενται εκτός λειτουργίας, μέσω τροποποίησης των σχετικών αδειών, ώστε να καταστεί δυνατή η χρήση υφιστάμενων υποδομών δικτύου. Μέσω της πρωτοβουλίας αυτής θα επιτευχθεί μείωση του κόστους ανάπτυξης των σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και κατ’ επέκταση μείωση της επιβάρυνσης των καταναλωτών.
Μέτρα για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης
Εισάγεται η δημιουργία «Συστάδων» Επιλέξιμων Δημοσίων Κτιρίων (Clusters), ώστε να επιταχυνθεί η εφαρμογή προγραμμάτων ενεργειακής απόδοσης (π.χ. Πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ»).
Στα ενεργειακά ζητήματα του σχεδίου νόμου συμπεριλαμβάνονται ακόμη: η ενσωμάτωση στοιχείων της νέας Οδηγίας για επιτάχυνση και διευκόλυνση εγκατάστασης έργων ΑΠΕ και αντλιών θερμότητας, αλλά και η επίλυση ζητημάτων για τη διαχείριση της οργάνωσης και λειτουργίας των φορέων της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΔΕΥΕΠ, ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε., ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε., ΔΕΗ Α.Ε. και Ρ.Α.Α.Ε.Υ.), με σκοπό την μεγιστοποίηση της ευελιξίας και της αποδοτικότητας των φορέων, η επιτάχυνση έργων στις ζώνες απολιγνιτοποίησης, κ.ά.
3. Χωροταξικές και πολεοδομικές διατάξεις
Στο πλαίσιο των χωροταξικών ρυθμίσεων προβλέπονται τα εξής:
- Επικαιροποίηση της διαδικασίας αποχαρακτηρισμού λατομικών περιοχών που έχουν περιέλθει σε αδράνεια. Επίσης, επιλύονται ζητήματα απόδοσης αχρεωστήτως καταβληθέντων μισθωμάτων, που αφορούν σε λατομεία, από το ελληνικό δημόσιο στον αναγνωρισθέντα ιδιοκτήτη.
- Διεύρυνση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης για την υλοποίηση έργων υποδομής για την ανασυγκρότηση και αναβάθμιση των πυρόπληκτων περιοχών της Ανατολικής Αττικής σε περίπτωση υπέρβασης του ποσού της δωρεάς.
- Επίλυση χρόνιων προβλημάτων που αφορούν στην αξιοποίηση ακινήτων της δημόσιας περιουσίας λόγω εγκατάστασης σε αυτά αυθαίρετων κατασκευών με λειτουργική και στατική εξάρτηση με το νόμιμο κτίριο.
- Επιτάχυνση της πολεοδομικής αδειοδότησης στο έργο του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού Αγίου Κοσμά μέσα από ρυθμίσεις που βελτιώνουν το κίνητρα της αποδοτικότητας των υπαλλήλων και προβλέπεται:
- α) αναστολή οικοδομικών αδειών σε περιοχές της Θήρας προς διασφάλιση της στατικότητας των κτιρίων και
- β) παράταση της μετεγκατάστασης υπηρεσιών του Δήμου Ελληνικού - Αργυρούπολης προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση της λειτουργίας τους.