Οι οφειλές των ασφαλισμένων ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών που έχουν υποβάλει αίτηση για συνταξιοδότηση, έχουν δημιουργήσει το εξής παράδοξο στον ΕΦΚΑ: ο ασφαλιστικός φορέας, παρότι έχει περίπου 19.000 ληξιπρόθεσμες αιτήσεις για την απονομή κύριας σύνταξης, δεν χρωστάει αναδρομικά στους εν αναμονή συνταξιούχους.
Αυτό δείχνουν τα στοιχεία του συστήματος «ΑΤΛΑΣ» για τον μήνα Ιούνιο, με τους ειδικούς να ξεκαθαρίζουν ότι προφανώς πρόκειται για ασφαλισμένους που έχουν σημαντικές ασφαλιστικές οφειλές, με αποτέλεσμα, τα χρέη τους προς τον ασφαλιστικό φορέα να είναι μεγαλύτερα από τα χρέη του φορέα προς αυτούς.
Αναλυτικά, από τα στοιχεία φαίνεται ότι παρά τις 19.196 εκκρεμείς ληξιπρόθεσμες αιτήσεις συνταξιοδότησης, ο ΕΦΚΑ όχι μόνο δεν χρωστάει αναδρομικά αλλά πρέπει να λάβει ως επιστροφή ένα ποσό της τάξης των 11,95 εκατ. ευρώ. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση «ΑΤΛΑΣ» για τις απονομές συντάξεων κατά τον μήνα Ιούνιο, «στις περιπτώσεις που η οφειλή των αιτούντων είναι μεγαλύτερη από την αρχική εκτιμώμενη δαπάνη, προκύπτει αρνητική τελική εκτιμώμενη δαπάνη». Κατά κύριο λόγο, οι οφειλές αυτές προέρχονται από χρέη που συμψηφίζονται με τη σύνταξη, αλλά και από διαφορές μεταξύ προσωρινής και οριστικής σύνταξης, επειδή η προσωρινή ήταν μεγαλύτερη από την οριστική.
Να σημειωθεί εδώ ότι τους επόμενους μήνες θα φανεί μια σοβαρή αποκλιμάκωση του αριθμού των αιτήσεων από συνταξιούχους με οφειλές, γιατί οι υπηρεσίες του φορέα έχουν ήδη ξεκινήσει να εξετάζουν αιτήσεις ασφαλισμένων με χρέη έως 30.000 ευρώ. Πρόκειται για το πρώτο «πακέτο» συντάξεων, που αφορούν περίπου 4.000 οφειλέτες του ΕΦΚΑ, που έχουν ήδη υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης. Σύμφωνα δε, με τις εκτιμήσεις, οι πρώτες συντάξεις δεν αποκλείεται να εκδοθούν εντός του Σεπτεμβρίου. Το όριο των οφειλών έχει πλέον αυξηθεί για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους σε έως 30.000 ευρώ (από 20.000) και για τους αγρότες σε έως 10.000 ευρώ (από 6.000).
Η διαδικασία προβλέπει έλεγχο των τραπεζικών λογαριασμών και των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών, οι οποίοι οφείλουν να δώσουν τη συγκατάθεσή τους στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για την άρση του τραπεζικού απορρήτου. Ο νόμος ορίζει ότι οι τραπεζικές καταθέσεις και οι επενδύσεις δεν πρέπει να υπερβαίνουν το ποσό των 12.000 ευρώ γενικά ή των 6.000 ευρώ αν πρόκειται για οφειλέτη του ΟΓΑ. Εφόσον «περάσει» από τον έλεγχο και εγκριθεί η αίτηση (πληροί δηλαδή και τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις), ο συνταξιούχος θα λαμβάνει το 40% της σύνταξής του. Το υπόλοιπο 60% της σύνταξης θα αποπληρώνει την οφειλή έως ότου αυτή να πέσει κάτω από τις 20.000 ευρώ για τους επαγγελματίες και τις 6.000 ευρώ για τους αγρότες. Από αυτά τα όρια οφειλής και κάτω θα λειτουργεί ο αυτόματος συμψηφισμός και το υπόλοιπο χρέος θα εξοφλείται με παρακράτηση 60 μηνιαίων δόσεων από το ποσό της μηνιαίας σύνταξης.
Τα στοιχεία του συστήματος «ΑΤΛΑΣ» δείχνουν επίσης ότι το 2024 θα είναι μια ακόμη χρονιά με σημαντική αύξηση των συνταξιούχων. Συνολικά, κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, υποβλήθηκαν 99.434 νέες αιτήσεις οριστικής κύριας σύνταξης στον ΕΦΚΑ, όταν το αντίστοιχο περσινό διάστημα είχαν υποβληθεί 94.851, ήταν αύξηση κατά 4.583 αιτήσεις ή 4,6%.
Αναφορικά, τέλος, με τις εκκρεμείς αιτήσεις για κύρια σύνταξη, συνολικά αυτές ανέρχονται σε 35.849, εκ των οποίων βέβαια μόλις οι 19.196 θεωρούνται ληξιπρόθεσμες, αφού οι υπόλοιπες 16.653 αιτήσεις παραμένουν μεν σε εκκρεμότητα, για χρονικό διάστημα όμως μικρότερο των 90 ημερών.
Στα 114.722 είναι τα συνταξιοδοτικά αιτήματα που έχουν ολοκληρωθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ κατά το α’ εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Από αυτά, η συντριπτική πλειονότητα, δηλαδή οι 97.571 ήταν εγκριτικές αποφάσεις (ποσοστό 85,04%). Σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, όταν είχαν ολοκληρωθεί 112.885 συνταξιοδοτικές αιτήσεις, διαπιστώνεται μικρή αύξηση κατά 1.837 αποφάσεις ως προς το σύνολο. Το α’ εξάμηνο του 2023, καταγράφηκαν 96.222 εγκριτικές αποφάσεις, δηλαδή ήταν κατά 1.349 λιγότερες από τις φετινές.