Την ώρα που πολλοί αποταμιευτές δυσανασχετούν επειδή το ύψος των προσφερόμενων επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις είναι χαμηλό, όλα δείχνουν πως οι αποδόσεις τους θα μειωθούν περαιτέρω κατά τους επόμενους δώδεκα μήνες, ως αποτέλεσμα των κινήσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Και αυτό γιατί ήδη τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κινούνται στον ρυθμό των προσδοκιών για πτωτική τάση των επιτοκίων.
Ειδικότερα, οι αγορές (οι περισσότεροι αναλυτές) προβλέπουν (βασικό σενάριο) δύο ισόποσες μειώσεις επιτοκίων μέσα στη φετινή χρονιά (από 0,25%), με την πρώτη να λαμβάνει χώρα μέσα στον επόμενο μήνα και τη δεύτερη στο διάστημα Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου. Ήδη οι αγορές ομολόγων έχουν προεξοφλήσει ένα τέτοιο σενάριο, με αποτέλεσμα εδώ και αρκετούς μήνες να ανεβαίνουν οι τιμές τους και να υποχωρούν οι αποδόσεις τους.
Αν και συνηθίζεται οι τράπεζες να προσαρμόζονται πιο αργά στις διαμορφούμενες τάσεις των επιτοκίων (κυρίως δρουν μετά τη λήψη των αποφάσεων από την ΕΚΤ), μια σειρά επιλογών των διοικήσεων των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων δείχνει πως ήδη έχουν ξεκινήσει κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Ειδικότερα, παρά το γεγονός ότι κάθε τράπεζα ακολουθεί τη δική της πολιτική, έχοντας τις δικές της προτεραιότητες, παρατηρείται ότι:
- Πρώτον, οι περισσότεροι συστημικοί «παίκτες» έχουν σταματήσει να προσφέρουν προθεσμιακές καταθέσεις με χρονική διάρκεια μεγαλύτερη των δώδεκα μηνών, καθώς πιστεύουν πως η τάση των επιτοκίων θα είναι πτωτική τουλάχιστον για τους επόμενους δεκαοκτώ μήνες, οπότε δεν θέλουν να φορτωθούν με «ακριβές» καταθέσεις από σήμερα.
- Δεύτερον, οι ετήσιας διάρκειας προθεσμιακές καταθέσεις προσφέρουν πλέον χαμηλότερο επιτόκιο σε σύγκριση με τις τοποθετήσεις έξι μηνών. Για παράδειγμα, για καταθετικά ποσά της τάξεως των 100.000 ευρώ οι συστημικές τράπεζες προσφέρουν σήμερα επιτόκια μεταξύ του 1,1% και του 1,5%, αποδόσεις που υποχωρούν έως και 20-25 μονάδες βάσης στις δωδεκάμηνες τοποθετήσεις.
- Τρίτον, στα αξιοσημείωτα εντάσσεται και η κίνηση της Alpha Bank να συνδυάσει τα επιτόκια ορισμένων προθεσμιακών της καταθέσεων με τη δωρεάν προσφορά εκπτωτικών πόντων σε μια ευρύτατη σειρά καταστημάτων λιανικής με τα οποία συνεργάζεται. Στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει να συνεκτιμάται από τον αποταμιευτή πέρα από το επιτόκιο σε ευρώ, όχι μόνο η αξία των εκπτωτικών πόντων αλλά και το γεγονός ότι οι τελευταίοι είναι αφορολόγητοι, ενώ αντίθετα οι τόκοι επιβαρύνονται με συντελεστή 15% (παρακρατούμενο στην πηγή).
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων θα υποχωρούν σταδιακά μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο και πιθανότατα θα βρεθούν κάτω από το ψυχολογικό επίπεδο του 1%, από τη στιγμή φυσικά που επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις των αγορών για τη στάση της ΕΚΤ. Επιπλέον, τονίζουν πως ήδη τα δωδεκάμηνης διάρκειας Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου προσφέρουν αποδόσεις κοντά στο 3% (από περίπου 3,6%-4% πριν κάποιους μήνες), ενώ αποκλιμακώνεται και η «μερισματική» απόδοση που θέτουν ως στόχο τα Ομολογιακά Αμοιβαία Κεφάλαια συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας (Target Maturity).
Άλλωστε, ακόμη και τα ίδια τα δίκτυα των τραπεζικών καταστημάτων επιχειρούν να στρέψουν τους καλούς πελάτες τους είτε προς εναλλακτικά καταθετικά προϊόντα (π.χ. απόδοση συνδεδεμένη με την πορεία κάποιου οικονομικού μεγέθους ή κάποιου δείκτη), είτε προς άλλες αποταμιευτικές επιλογές (π.χ. A/K Target Maturity, unit-linked) που προσφέρουν θυγατρικές ή συνεργαζόμενες εταιρείες.