Την επομένη των προσδοκιών που καλλιέργησαν οι δηλώσεις του υπουργού Ναυτιλίας Χρήστου Στυλιανίδη για ενδεχόμενη μείωση του ΦΠΑ στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια ιδιωτών για μεταφορά Ι.Χ., το υπουργικό συμβούλιο κατά τη χθεσινή του συνεδρίαση έκλεισε οριστικά κάθε συζήτηση. Μείωση του ΦΠΑ από το 24% στο 13% δεν θα υπάρξει για τα ακτοπλοϊκά των μεταφορών οχημάτων ιδιωτών στα νησιά καθώς, όπως εκτιμήθηκε, το κόστος είναι υψηλό και το αποτέλεσμα αμφίβολο.
Υπέρ της δυνατότητας άμεσου ελέγχου της μετακύλισης του μειωμένου ΦΠΑ στα συγκεκριμένα εισιτήρια είχε επιχειρηματολογήσει λίγο πριν ληφθεί η τελική απόφαση, μιλώντας στον ΣΚΑΪ ο υφυπουργός Ναυτιλίας Στέφανος Γκίκας, προαναγγέλλοντας την άμεση ενεργοποίηση του Παρατηρητηρίου Τιμών.
Στο Παρατηρητήριο, όλες οι ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις θα έχουν υποχρέωση να αναρτούν το κόστος των εισιτηρίων σε εβδομαδιαία βάση, ώστε να υπάρχει δυνατότητα άμεσων συγκρίσεων και καταγραφής των όποιων ανατιμήσεων.
Μέσω του Παρατηρητηρίου, θα ήταν εύκολο να φανεί εάν και κατά πόσο μια μείωση του συντελεστή ΦΠΑ θα περνούσε στον τελικό καταναλωτή ή θα την έβαζαν στην τσέπη οι εταιρείες. Σήμερα το πήγαινε-έλα μόνο για το Ι.Χ. στην Τήνο κοστίζει 220 ευρώ και στη Ρόδο φτάνει τα 300 ευρώ. Για μια τετραμελή οικογένεια με αυτοκίνητο, η μετακίνηση στην Τήνο έφτασε να κοστίζει σχεδόν έναν κατώτατο μισθό.
Η κυβέρνηση εισπράττει πολιτικό κόστος από τις υψηλές τιμές και στα ακτοπλοϊκά αλλά πέραν της εμπλοκής της Επιτροπής Ανταγωνισμού (όταν και εφόσον καταλήξει σε αποφάσεις) και του Παρατηρητηρίου Τιμών, άλλα μέτρα στον ορίζοντα δεν φαίνονται. Μόνο πιέσεις στις εταιρείες για εκπτώσεις και προσφορές.
Στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, αναλύθηκαν σύμφωνα με πληροφορίες, οι πρακτικές των επιχειρήσεων, όταν εν μέσω πανδημίας η κυβέρνηση αποφάσισε να μεταφέρει τον ΦΠΑ στον κλάδο των μεταφορών από το 24% στο 13%, μέτρο το οποίο μάλιστα, με διαρκείς παρατάσεις, οδήγησε φέτος σε μόνιμη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ για τις μεταφορές επιβατών στο 13%.
Όπως σχολιάζουν κυβερνητικές πηγές, «δεν είδαμε ούτε ένα σεντ μείωση των τιμών για τον τελικό καταναλωτή, τουναντίον οι τιμές των εισιτηρίων αυξήθηκαν όταν ανέβηκε η τιμή του πετρελαίου τα προηγούμενα χρόνια, αλλά δεν έπεσαν όταν υποχώρησαν οι τιμές του πετρελαίου…».
Για τις τελικές αποφάσεις βάρυνε και το δημοσιονομικό κόστος. Σύμφωνα με πληροφορίες, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους κοστολογεί ενδεχόμενη μείωση του ΦΠΑ στα ακτοπλοϊκά των οχημάτων στα 100 εκατ. ευρώ.
Σε αυτό το σκηνικό, το υπουργείο Ναυτιλίας αναμένεται να πιέσει τις ακτοπλοϊκές εταιρείες να ρίξουν στην αγορά εκπτώσεις και προσφορές στις τιμές των εισιτηρίων, μέτωπο στο οποίο κάτι φαίνεται να κινείται λίγο πριν τον Αύγουστο (όπου μάλλον οι περισσότεροι έχουν κλείσει τα εισιτήριά τους).
Σύμφωνα με στοιχεία που έχει παραθέσει το ΠΑΣΟΚ σε σχετική ερώτησή του στη Βουλή, οι τιμές των ακτοπλοϊκών από το 2019 έως σήμερα είναι κατακόρυφα αυξημένες και συγκεκριμένα:
- Χανιά: Η τιμή ενός απλού εισιτηρίου (Οικονομική Θέση - Deck) αυξήθηκε από 27€ το 2019 σε 41€ το 2024, σημειώνοντας αύξηση 51.85%. Για τα εισιτήρια με αυτοκίνητο, η τιμή αυξήθηκε από 49€ σε 79€, δηλαδή πάνω από 60%.
- Σαντορίνη: Ένα απλό εισιτήριο κόστιζε 41€ το 2019 και πλέον κοστίζει 58€, ενώ με αυτοκίνητο η τιμή αυξήθηκε από 91€ σε 128€, δηλαδή αύξηση 40%.
- Ρόδος: Η τιμή ενός απλού εισιτηρίου αυξήθηκε από 65€ το 2019 σε 91€ το 2024, σημειώνοντας αύξηση περίπου 39%. Για τα εισιτήρια με αυτοκίνητο, η τιμή αυξήθηκε από 104€ σε 150€, δηλαδή 44%.
- Τήνος: Η τιμή ενός απλού εισιτηρίου αυξήθηκε από 35€ το 2019 σε 49€, ενώ με αυτοκίνητο η τιμή αυξήθηκε από 79€ σε 110€, δηλαδή αύξηση 40%.
- Πάρος: Η τιμή ενός απλού εισιτηρίου αυξήθηκε από 36€ το 2019 σε 50€, ενώ με αυτοκίνητο η τιμή αυξήθηκε από 83€ σε 116€, σημειώνοντας αύξηση 40%.
Σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ, ακόμη και με μια πρόχειρη έρευνα οι τιμές αυτές είναι ως και 60% υψηλότερες από τις τιμές για αντίστοιχες διαδρομές στη Βόρεια Ευρώπη.
Για παράδειγμα στη διαδρομή Όσλο - Κοπεγχάγη, που είναι οριακά μεγαλύτερη από τη διαδρομή Πειραιάς - Ρόδος και συγκεκριμένα 316 ναυτικά μίλια, έναντι 296 στη διαδρομή Πειραιάς - Ρόδος, μια τετραμελής οικογένεια με εσωτερική καμπίνα και αυτοκίνητο ταξιδεύει με 696 ευρώ, όταν στην Ελλάδα για την αντίστοιχη διαδρομή το κόστος ανέρχεται σε 1.105,50 ευρώ.
Με άλλα λόγια, στην Ελλάδα πληρώνουμε 58,8% ακριβότερα από ό,τι οι Βορειοευρωπαίοι για μια διαδρομή μάλιστα, οριακά έστω, μικρότερη.