Σημάδια συγκράτησης των αυξήσεων στο ρεύμα στέλνει η αγορά, λίγες μέρες πριν τις ανακοινώσεις για τα πράσινα τιμολόγια του Αυγούστου, διαμορφώνοντας νέα δεδομένα, ενόψει του καθορισμού των επιδοτήσεων και του υπολογισμού από το ΥΠΕΝ του φόρου που θα επιβάλει στους ηλεκτροπαραγωγούς.
Η απόφαση της Protergia, του δεύτερου μεγαλύτερου παρόχου με μερίδιο 16,7%, να ανακοινώσει μια εβδομάδα προτού κλείσει ο μήνας ότι θα απορροφήσει τις αυξήσεις τιμών και θα διατηρήσει αμετάβλητα τα τιμολόγιά της για τον Αύγουστο, δημιουργεί αναπόδραστα κινητικότητα στον χώρο. Κάποιοι πάροχοι, ακολουθώντας τα αυξητικά σήματα της αγοράς, έχουν διαμορφώσει ήδη τη πολιτική τους, ωστόσο άλλοι εμφανίζονται έτοιμοι να ακολουθήσουν πολιτική συγκράτησης του κόστους, παρόμοια με εκείνη που έχει εισαγάγει στην αγορά η ΔΕΗ, ειδικά τους δύο τελευταίους μήνες, με γενναίες εκπτώσεις.
Την πολιτική αυτή, των γενναίων εκπτώσεων στο πράσινο τιμολόγιο, εκτιμάται ότι θα ακολουθήσει η ΔEH και για τρίτο σερί μήνα, απορροφώντας μεγάλο μέρος του κόστους στη χονδρική παρά τις δυσθεώρητες αυξήσεις στη χρηματιστηριακή αγορά, η οποία κινείται 44% υψηλότερα απ’ ό,τι τον Ιούνιο, με τη μέση τιμή να διαμορφώνεται στα 142,91 ευρώ έναντι 98 ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Αν και αρκετές εταιρείες δεν έχουν ακόμη λάβει τις τελικές τους αποφάσεις, ζυγίζουν τα δεδομένα και τα νούμερα τελούν υπό επεξεργασία, ωστόσο πάροχοι με ισχυρά μερίδια αγοράς στέλνουν σινιάλα συγκράτησης του κόστους και υιοθέτησης για τον Αύγουστο μιας στάσης παρόμοιας με εκείνη που είχε τηρήσει η ΔEH τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, με εκπτώσεις 38% και 31% αντίστοιχα.
Τα παραπάνω εκ των πραγμάτων σημαίνουν ότι ο φόρος που θα κληθούν να πληρώσουν οι ηλεκτροπαραγωγοί με μονάδες φυσικού αερίου θα είναι ίσως μικρότερος των αρχικών υπολογισμών, ανάλογα και με το πώς θα κλείσουν οι τιμές στην αγορά χονδρικής, που εσχάτως επιδεικνύουν αυτοσυγκράτηση. Το τελευταίο διήμερο διατηρούνται πέριξ των 150 ευρώ η μεγαβατώρα, χωρίς πάντως αυτό να αλλάζει προς το παρόν τη γενική έντονα ανατιμητική εικόνα.
Νέες ισορροπίες
Σε μια αγορά με τόσο οξύ ανταγωνισμό ειδικά μεταξύ των εναλλακτικών παρόχων, όπου όλοι προσπαθούν να πάρουν πελάτες από όλους, και η κατάσταση θυμίζει συχνά τις προσφορές στα ράφια των σούπερ μάρκετ, κάθε κίνηση απορρόφησης των αυξήσεων διαμορφώνει νέες ισορροπίες. Ειδικά όταν υψηλές τιμές που δεν θα καλύπτονται από την επιδότηση εγκυμονούν τον κίνδυνο απώλειας πελατολογίου. Κάθε εταιρεία φυσικά έχει διαφορετική πολιτική.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Ήρων αναμένεται να μετακυλίσει εκπτώσεις στους πελάτες του, πηγές της Φυσικό Αέριο αναφέρουν ότι όπως κάνει κάθε μήνα, έτσι και τον Αύγουστο θα συνεχίσει την πολιτική απορρόφησης μέρους του κόστους, ενώ αντίθετη πολιτική λέγεται ότι θα ακολουθήσει ο έτερος των καθετοποιημένων, η Elpedison, που αναμένεται να περάσει αύξηση στα τιμολόγια λόγω του έκτακτου φόρου.
Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση της Protergia είναι σίγουρο ότι θα λειτουργήσει ως προπομπός αντίστοιχων κινήσεων και από άλλους παίκτες. Η απόφαση απορρόφησης όλων των αυξήσεων, όπως λένε πηγές της εταιρείας, και η ανακοίνωση ότι τυχόν επιδότηση των καταναλώσεων έως 500 κιλοβατώρες θα αφαιρεθεί αυτούσια από τις τιμές, αφενός καθησυχάζει τους πελάτες της εταιρείας, αφετέρου στέλνει, με την ιδιότητά της ως θεσμικού παίκτη, ένα ξεκάθαρο σήμα στο ΥΠΕΝ ενόψει του υπολογισμού του έκτακτου τέλους. Εδώ και ημέρες ο αρμόδιος υπουργός Θόδωρος Σκυλακάκης τονίζει ότι ο υπολογισμός του φόρου θα συνυπολογίσει και τη στάση των παρόχων, δηλαδή τα τιμολόγια που θα προσφέρουν για τον επόμενο μήνα. Κατά πόσο, δηλαδή, πέρα από τα κέρδη που θα επιστρέψουν μέσω του φόρου στο φυσικό αέριο, θα απορροφήσουν και μέρος των ανατιμήσεων μέσω εκπτώσεων.
Το βέβαιο είναι ότι χωρίς εκπτώσεις, τα πράσινα τιμολόγια θα κινηθούν σε επίπεδα πάνω από τα 25 λεπτά η κιλοβατώρα, άρα θα πρέπει να εξευρεθούν πολύ σημαντικά κεφάλαια από τον φόρο στους ηλεκτροπαραγωγούς, για να χρηματοδοτηθούν οι επιδοτήσεις που θα χρειαστεί να δοθούν, ώστε οι τιμές να διαμορφωθούν στο επίπεδο-στόχο των 15 λεπτών. Αυτό φαίνεται ότι είναι το σημείο αναφοράς, παρότι δεν έχει ανακοινωθεί ποτέ μέχρι σήμερα από την κυβέρνηση κάποιο νούμερο.
Το σημείο-κλειδί
Τα πάντα φυσικά σε ό,τι αφορά τις επιδοτήσεις θα εξαρτηθούν από το πράσινο τιμολόγιο της ΔEΗ, το οποίο θα είναι το σημείο αναφοράς για τους υπολογισμούς του ΥΠΕΝ, καθώς η επιχείρηση ελέγχει το 72% στην αγορά των οικιακών καταναλωτών.
Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, η ΔEH είχε δώσει μεγάλες εκπτώσεις και το λογικό θα ήταν να θέλει να ανακτήσει μέρος των απωλειών, ειδικά σε ένα περιβάλλον έντονα αυξητικών τιμών, ωστόσο δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο. Το πιθανότερο είναι ότι η επιχείρηση θα ανακοινώσει για έναν ακόμη μήνα σημαντικές εκπτώσεις, ενώ σε κάθε περίπτωση το τι θα αποφασίσει θα είναι καθοριστικό για τις επιδοτήσεις.
Κοιτάζοντας τη μεγάλη εικόνα, τα σήματα που αρχίζει να λαμβάνει το ΥΠΕΝ παραμονές των ανακοινώσεων στα τιμολόγια, από τα οποία θα κριθεί και το ύψος των επιδοτήσεων, είναι ότι πέρα από τα κέρδη που θα επιστραφούν μέσω του φόρου στο φυσικό αέριο για το δίμηνο Ιουλίου - Αυγούστου, κάποιοι πάροχοι στην αγορά δείχνουν διατεθειμένοι να απορροφήσουν μέρος των ανατιμήσεων μέσω εκπτώσεων ή και ολόκληρες τις ανατιμήσεις.
Το αρμόδιο υπουργείο, που έχει καθημερινά το βλέμμα καρφωμένο στις τιμές της αγοράς χονδρικής και στις διακυμάνσεις τους μέρα με τη μέρα και ώρα με την ώρα, πρόκειται την επόμενη εβδομάδα να καταθέσει στη Βουλή τη νομοθετική ρύθμιση για τα ουρανοκατέβατα κέρδη.
Ασφαλώς και δηλώνει ικανοποιημένο τόσο από τις κινήσεις συγκράτησης των αυξήσεων όσο και από μια βελτίωση της εικόνας στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά το τελευταίο διήμερο (με τιμές DAM πέριξ των 150 ευρώ/ MWh), όσο και στα χρηματιστήρια της ευρύτερης γειτονιάς, ωστόσο δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί οι ασκήσεις των επιδοτήσεων της λιανικής και της επιβολής φόρου στην παραγωγή των μονάδων φυσικού αερίου.