«Μαγνήτη» για φυσικά πρόσωπα αποτελούν τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου, οι αφορολόγητες αποδόσεις των οποίων είχαν προσεγγίσει ακόμα και το 4% τους προηγούμενους μήνες της ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Σύμφωνα με πληροφορίες, από τα 9 δισ. ευρώ των εντόκων γραμματίων σε κυκλοφορία σήμερα, περίπου τα μισά ή κοντά στα 4 δισ. ευρώ βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και από αυτά, 970 εκατ. ευρώ αποκτήθηκαν από τα νοικοκυριά, μέσω διάθεσης από τις τράπεζες και τις χρηματιστηριακές εταιρείες κατά τις ημερομηνίες έκδοσης νέων εντόκων, με το ανώτατο όριο των 15.000 ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο και ανά έκδοση.
Οι υψηλές αφορολόγητες αποδόσεις των εντόκων γραμματίων του ελληνικού δημοσίου δόθηκαν ως εναλλακτική από το ΥΠΕΘΟ στα νοικοκυριά «κόντρα» στις χαμηλές αποδόσεις ταμιευτηρίου και ενώ το οικονομικό επιτελείο και η Τράπεζα της Ελλάδος ασκούν πιέσεις στις τράπεζες να κλείσουν την ψαλίδα επιτοκίων καταθέσεων - χορηγήσεων.
Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν κλείσιμο της ψαλίδας νέων επιτοκίων καταθέσεων - χορηγήσεων στις 4,99 μονάδες τον Μάιο από 5,44 μονάδες τον Απρίλιο, με τις νέες καταθέσεις μιας ημέρας από τα νοικοκυριά να έχουν μέσο επιτόκιο μόλις 0,03% (αμετάβλητο σε σχέση με τον Απρίλιο).
Τα χαμηλά επιτόκια καταθέσεων στην Ελλάδα πυροδότησαν μάλιστα έρευνα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Όπως ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα η Επιτροπή Ανταγωνισμού καταγράφοντας την αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ από τον Ιούλιο του 2022 έως τον Σεπτέμβριο του 2023, «το διάστημα που ακολούθησε, οι αυξήσεις αυτές πέρασαν, σε κάποιο βαθμό, στα επιτόκια που προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες στους καταθέτες, όμως η μετακύλιση αυτή φαίνεται ότι εκδηλώθηκε σε περιορισμένη κλίμακα και με καθυστέρηση, τόσο σε σχέση με άλλα κράτη-μέλη όσο και με την παλαιότερη πρακτική του εγχώριου τραπεζικού συστήματος».
Σε αυτό το σκηνικό, μέσω της κλαδικής έρευνας, η Επιτροπή θα διερευνήσει τις συνθήκες ανταγωνισμού στην αγορά των τραπεζικών καταθέσεων, προκειμένου να διαπιστώσει τυχόν στρεβλώσεις και να υποβάλει προτάσεις για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά, προς όφελος των καταθετών (νοικοκυριών και επιχειρήσεων).
Στο ίδιο διάστημα, οι αποδόσεις των εντόκων γραμματίων από αρνητικές στα χρόνια της πανδημίας, γύρισαν σε έντονα θετικές και η κυβέρνηση αποφάσισε από τον περασμένο Σεπτέμβριο να δώσει και πάλι τη δυνατότητα σε φυσικά πρόσωπα να αγοράζουν παράλληλα με τη δημοπρασία, στην τιμή της δημοπρασίας, έντοκα γραμμάτια αξίας έως 15.000 ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο. Κάπως έτσι από τον περασμένο Σεπτέμβριο χιλιάδες μικροαποταμιευτές αγόρασαν έντοκα γραμμάτια αξίας 970 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, όμως, τα έντοκα γνώρισαν άνθιση στις προτιμήσεις των νοικοκυριών και δευτερογενώς. Με τιμή παραπλήσια αυτής της έκδοσης (με απόκλιση 2-5 πόντων), τράπεζες και χρηματιστηριακές διαθέτουν στους πελάτες τους εντός και εκτός Ελλάδας έντοκα γραμμάτια χωρίς τον «κόφτη» των 15.000 ευρώ. Μέσω αυτής της διαδικασίας έχουν διατεθεί περίπου 3 δισ. ευρώ σε φυσικά πρόσωπα.
Χθες μάλιστα, από τη Βουλή όπου συζητείται η συμφωνία συγχώνευσης Τράπεζας Αττικής - Παγκρήτιας, ο ΥΠΕΘΟ Κωστής Χατζηδάκης ανέδειξε τη δυνατότητα των νοικοκυριών να εξασφαλίσουν υψηλότερες αποδόσεις αγοράζοντας αφορολόγητα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου.
Σήμερα ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους προχωρά στην έκδοση εξάμηνων εντόκων γραμματίων και τα φυσικά πρόσωπα από χθες έως και αύριο έχουν τη δυνατότητα να προμηθευτούν τους τίτλους μέσω δημόσιας εγγραφής σε οποιαδήποτε τράπεζα ή χρηματιστηριακή εταιρεία, με ανώτατο ποσό ονομαστικής αξίας για κάθε φυσικό πρόσωπο τις 15.000 ευρώ και τιμή διάθεσης την τιμή της τελευταίας προσφοράς που γίνεται δεκτή στη δημοπρασία (cut-off price). Στην τελευταία έκδοση εντόκων εξάμηνης διάρκειας τον Μάιο, το επιτόκιο ήταν 3,55% και σήμερα αναμένεται να διαμορφωθεί χαμηλότερα αλλά σαφώς παραπάνω από το 0,03% των επιτοκίων ταμιευτηρίου.
Σύμφωνα με τον ΟΔΔΗΧ, απαραίτητη προϋπόθεση για την αγορά των τίτλων είναι η καταχώρησή τους σε μερίδα του Σ.Α.Τ ενώ η διαδικασία ανοίγματος τέτοιας μερίδας γίνεται μέσω των παραπάνω φορέων διάθεσης, με απαραίτητα δικαιολογητικά την Αστυνομική Ταυτότητα και τον Α.Φ.Μ.
Ο ΟΔΔΗΧ υπενθυμίζει ότι τόσο τα φυσικά όσο και τα νομικά πρόσωπα μπορούν να προμηθεύονται κρατικά χρεόγραφα (Έντοκα Γραμμάτια ή Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου) μέσω των τραπεζών και των χρηματιστηριακών εταιρειών, σύμφωνα με τις υφιστάμενες συνήθεις διαδικασίες.