Τα σενάρια στην αγορά ρεύματος και οι εμπορικές πολιτικές των εταιρειών ξαναγράφονται, οι τάσεις αναδιατάσσονται και η αποκρυσταλλωμένη εικόνα των τελευταίων μηνών ότι τα πράσινα τιμολόγια είναι ακριβότερα, τόσο από τα κίτρινα όσο και από τα σταθερά, αλλάζει.
Η τιμή-στόχος πάνω από την οποία η κυβέρνηση θέλει να επιδοτήσει τα τιμολόγια τον Αύγουστο και η οποία φαίνεται ότι είναι τα 15 λεπτά η κιλοβατώρα, είναι αυτή που διαμορφώνει τα νέα δεδομένα. Τη «φωτογράφισε» χθες, χωρίς να αναφερθεί σε νούμερα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης.
Τα έσοδα από το έκτακτο τέλος που θα επιδοτήσουν τα τιμολόγια είναι γύρω στα 50 εκατ. ευρώ, κρίνοντας από τα όσα είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης. Το ποσό εκτιμάται στα 80 εκατ. ευρώ, κρίνοντας από τα όσα μεταφέρουν πηγές του ΥΠΕΝ, με πιο άμεση εικόνα των αριθμών καθώς, όπως λένε, μόνο για την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου, μαζεύονται γύρω στα 30 εκατ. ευρώ. Τα ποσά αυτά, όπου και αν διαμορφωθούν, είναι αυτά που θα χρηματοδοτήσουν την οριζόντια επιδότηση στα κυμαινόμενα οικιακά τιμολόγια για καταναλώσεις έως 500 KWh.
Το βέβαιο είναι ότι ουδείς ακόμη γνωρίζει την επιδότηση και τον φόρο, αυτά θα «κλειδώσουν» την ίδια μέρα, στις 2 Αυγούστου, ένα 24ωρο μετά τις ανακοινώσεις των προμηθευτών για τα πράσινα τιμολόγια του επόμενου μηνός. Ο «κουμπαράς» δηλαδή που θα χρηματοδοτήσει το μέτρο και το ύψος της επιδότησης θα ανακοινωθούν ταυτόχρονα για ευνόητους λόγους. Το αρμόδιο υπουργείο, προτού υπολογίσει τον έκτακτο φόρο, θέλει πρώτα να δει τι σήματα στέλνει η αγορά, πώς θα έχει διαμορφωθεί η χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στα τέλη του Ιουλίου, πώς θα έχουν κινηθεί οι προσφορές στο ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας και φυσικά πώς θα εξελιχθεί ο «καύσωνας τιμών» στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, ο οποίος συνεχίζεται και σήμερα με την ίδια ορμή.
Στην πραγματικότητα, για όσους προμηθευτές σκόπευαν να κάνουν εκπτώσεις τον Αύγουστο για να απορροφήσουν τα κόστη και να συγκρατήσουν τις τιμές, η επιβολή του έκτακτου τέλους θα έχει μάλλον μηδενική επίπτωση στα οικονομικά τους. Τα πράσινα τιμολόγια θα αυξηθούν κανονικά και τα χρήματα που θα κατέβαλλαν οι ίδιοι οι πάροχοι για εκπτώσεις, θα τα καταβάλει η κυβέρνηση, με την επιδότηση για όσους είναι πάνω από το όριο που θα τεθεί και πιθανότατα θα κινείται στα 15 λεπτά. Αν δεν υπήρχαν οι επιδοτήσεις, οι επιχειρήσεις αυτές θα προσέφεραν εκπτώσεις για να συγκρατήσουν τις τιμές και να μην απωλέσουν πελατολόγιο. Τώρα ο φόρος που θα πληρώσουν θα επιδοτήσει τις τιμές, χωρίς να χρειαστεί να χρηματοδοτήσουν οι ίδιες τα τιμολόγια. Αν για παράδειγμα, η φόρμουλα των πράσινων τιμολογίων βγάλει για τους παρόχους μέση τιμή στα 20 λεπτά η κιλοβατώρα, έναντι 16 που ήταν η αντίστοιχη για τον Ιούλιο, τη διαφορά αυτή των 5 λεπτών, μέχρι τα 15 λεπτά, θα την καλύψει η επιδότηση. Το αποτέλεσμα για τους καθετοποιημένους αυτούς προμηθευτές μπορεί να είναι ουδέτερο.
Ξαναγράφονται οι τάσεις στα χρώματα
Η νέα εξίσωση στην αγορά του ρεύματος δεν είναι ακόμη γνωστή, βασικοί συντελεστές της απουσιάζουν, ωστόσο οι αλλαγές που φέρνει στον χώρο της ηλεκτρικής ενέργειας είναι σε αδρές γραμμές εμφανείς.
Κατ' αρχάς, η απόφαση της κυβέρνησης να επιδοτηθούν τα κυμαινόμενα τιμολόγια, για τον Αύγουστο, ανατρέπει μια παγιωμένη εικόνα εδώ και κάμποσους μήνες. Αυτήν που θέλει τα πράσινα τιμολόγια να είναι ακριβότερα τόσο από τα κίτρινα όσο και από τα μπλε σταθερά, τουλάχιστον τα 6μηνης και 8μηνης διάρκειας, τα οποία προτιμώνται απ’ όλο και περισσότερους καταναλωτές, που σε συνθήκες αβεβαιότητας θέλουν να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο.
Κλείνει η ψαλίδα κυμαινόμενων - σταθερών
Σε μια στιγμή που οι αυξήσεις θα καθιστούσαν τα κυμαινόμενα τιμολόγια ασύμφορα, καθώς η μέση τιμή τους μπορεί να εκτινασσόταν ακόμη και πάνω από τα 20 λεπτά η κιλοβατώρα, η επιδότηση έρχεται να τα κρατήσει στο παιχνίδι. Ταυτόχρονα, κάνει λιγότερο ελκυστικά τα μπλε σταθερά, καθώς η ψαλίδα με τα κυμαινόμενα μειώνεται αισθητά. Τα τελευταία θα παραμείνουν ελκυστικά, αλλά όχι τόσο όσο σήμερα, σε σημείο αυτοί που τα προτιμούν να παραμερίζουν τον κίνδυνο, αν ξαφνικά η αγορά υποχωρήσει, να βρεθούν εγκλωβισμένοι σε ένα ακριβό προϊόν, από το οποίο θα πρέπει να πληρώσουν ρήτρα για να φύγουν.
Ούτως ή άλλως, η άνοδος των τιμών χονδρικής είχε ως αποτέλεσμα να ακριβύνουν και δύσκολα θα ξαναβλέπαμε τιμές 9 - 9,5 λεπτά στα σταθερά εξάμηνης και οκτάμηνης διάρκειας. Οι φθηνές ποσότητες που είχε «χετζάρει» η αγορά τελειώνουν μέσα στον Αύγουστο και η επόμενη «φουρνιά» σταθερών θα κλείσει σε τιμές κοντά στα 14-15 λεπτά η κιλοβατώρα, καθώς πολύ απλά δεν υπάρχουν πλέον τόσο φθηνά προθεσμιακά. Σε αυτά τα επίπεδα όμως αναμένεται ότι θα διαμορφωθούν και τα επίπεδα των πράσινων και των κίτρινων, μετά την επιδότηση στους λογαριασμούς. Στα μπλε δηλαδή προϊόντα, που ούτως ή άλλως θα ακρίβαιναν, τώρα, μετά την επιδότηση στα κυμαινόμενα, η τιμή τους γίνεται λιγότερο ελκυστική, γεγονός που οι πάροχοι συνυπολογίζουν στις ασκήσεις που έχουν ήδη ξεκινήσει να κάνουν μετά και τις χθεσινές ανακοινώσεις Σκυλακάκη.
Πώς επηρεάζονται τα κίτρινα
Σε μια αγορά ούτως ή άλλως δύσκολη να καταλάβει κανείς, όπου κάθε μήνα κάνουν την εμφάνισή τους νέα προϊόντα με την ίδια περιγραφή αλλά με διαφορετικά σετ εμπορικών όρων, λανσάρονται νέες παραλλαγές κίτρινων, όπως για 3 μήνες σταθερό και μετά κυμαινόμενο και τα call centers γίνονται όλο και πιο επιθετικά, τώρα, μετά και την επαναφορά της επιδότησης, υπάρχει ο κίνδυνος η δυνατότητα του καταναλωτή να παρακολουθήσει τις εξελίξεις να περιοριοστεί ακόμη περισσότερο.
Σε αυτό το περιβάλλον, η επιδότηση των τιμολογίων δημιουργεί «αδικίες» ακόμη και μέσα στις ίδιες τις χρωματικές κατηγορίες, όπως εξηγεί στέλεχος μεγάλου παρόχου, μιλώντας για τα κίτρινα. Έστω για παράδειγμα ένας πελάτης με κίτρινο κυμαινόμενο τιμολόγιο expost, δηλαδή αυτό στα οποία η χρέωση κλειδώνει στο τέλος του μήνα εφαρμογής. Στα τέλη Ιουλίου, θα τιμολογηθεί με αρκετά υψηλή χρέωση, η οποία θα καθοριστεί από τη χονδρική του τρέχοντος μηνός, η οποία κινείται αυξητικά.
Εστω ένας άλλος πελάτης, πάλι με κίτρινο κυμαινόμενο τιμολόγιο, αλλά exante, δηλαδή με προαναγγελία τιμής, όπου ο καταναλωτής γνωρίζει τη χρέωση στην αρχή του μήνα κατανάλωσης (όπως συμβαίνει και στα πράσινα τιμολόγια). Στις αρχές Αυγούστου ναι μεν θα τιμολογηθεί με βάση τον μέσο όρο της χονδρικής τιμής των δύο προηγούμενων μηνών (αυτό προβλέπει η συγκεκριμένη κατηγορία), ωστόσο η όποια αύξηση ή μέρος της θα «σβήσει» από την επιδότηση. Αντίθετα, ο προηγούμενος πελάτης θα πληρώσει στα τέλη Ιουλίου όλη την αύξηση της χονδρικής και θα περιμένει ένα μήνα, μέχρι τα τέλη Αυγούστου, για να δει επιδοτούμενο τιμολόγιο.
Σημειωτέον ότι μέχρι σήμερα, για την περίοδο 1-18 Ιουλίου, η μέση χονδρεμπορική τιμή διαμορφώνεται στα 137,5 ευρώ, δηλαδή 40% πάνω από τη μέση τιμή για όλο τον Ιούνιο.