Ευθύνη του εργοδότη αποτελεί η ορθή εφαρμογή του μέτρου της ψηφιακής κάρτας εργασίας και οι εργοδότες σε επιχειρήσεις των κλάδων της βιομηχανίας και του λιανικού εμπορίου έχουν μόλις λίγες ημέρες προθεσμία, προκειμένου να ξεκινήσει, από την 1η Ιουλίου, η καθολική εφαρμογή της.
Το υπουργείο Εργασίας εξέδωσε διευκρινιστική εγκύκλιο με την οποία ρίχνει φως σε ορισμένα «θολά» σημεία, ξεκαθαρίζει τις ειδικές προβλέψεις και εξαιρέσεις, ανάλογα με την ιδιαιτερότητα επιχειρήσεων και επαγγελματικών κλάδων καθώς και την σχέση εργασίας του προσωπικού τους.
Παράλληλα, το υπουργείο Εργασίας ξεκαθαρίζει αφενός ότι το χρονοδιάγραμμα για την πλήρη εφαρμογή τού μέτρου σε ολόκληρη την οικονομική δραστηριότητα θα εφαρμοστεί, αφετέρου ότι όσοι κάνουν χρήση της Κάρτας μπορούν να δηλώνουν εκ των υστέρων τον χρόνο εργασίας και τις υπερωρίες στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη. Αρκεί, τα «χτυπήματα» της κάρτας να ταιριάζουν με τα όσα δηλώνονται.
Με την εγκύκλιο διευκρινίζεται επίσης, ότι για την ώρα τουλάχιστον και έως ότου το μέτρο επεκταθεί στο σύνολο των επιχειρήσεων, ψηφιακή κάρτα εργασίας θα «χτυπούν» μόνο όσοι εργάζονται με φυσική παρουσία στις κτιριακές εγκαταστάσεις της κάθε επιχείρησης.
Προσοχή όμως. Αυτό ισχύει και για όσους απασχολούνται σε αυτήν μέσω δανεισμού.
Οι εξαιρέσεις
Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις:
- Όταν ο κύριος ΚΑΔ εργοδότη στο TAXIS είναι μεν ένας από τους εντασσόμενους αλλά υφίστανται υποκαταστήματα που ανήκουν σε κλάδους οικονομικής δραστηριότητας (π.χ. Ξενοδοχεία, Εστίαση, Γυμναστήρια) που δεν έχουν ενταχθεί έως τώρα στην ψηφιακή κάρτα και οι οποίοι, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, θα ενταχθούν σε επόμενο στάδιο, δεν υφίσταται υποχρέωση εφαρμογής του μηχανισμού της ψηφιακής κάρτας στην παρούσα φάση για το υποκατάστημα.
- Δεν υπάρχει υποχρέωση εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας, σε περιπτώσεις επιχειρήσεων που ο κύριος ΚΑΔ εργοδότη στο TAXIS υπάγεται μεν στον μηχανισμό, όμως εκτελούνται πολλαπλές δραστηριότητες στον ίδιο χώρο, εκ των οποίων κάποιες δεν έχουν υπαχθεί ακόμα στην ψηφιακή κάρτα (π.χ. εστίαση). Στην εγκύκλιο επισημαίνεται ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο, κατά την ελεγκτική διαδικασία να γίνει διαχωρισμός των δραστηριοτήτων και γι’ αυτό η εξαίρεση είναι καθολική. Έτσι για παράδειγμα κατάστημα που πουλάει ψωμί, καφέ και προϊόντα ζύμης και υπό κανονικές συνθήκες υπάγεται στην υποχρέωση υπαγωγής στην ψηφιακή κάρτα, εάν στις εγκαταστάσεις της έχει εκτός από το τμήμα πώλησης και παρασκευαστήριο προϊόντων ζύμης, γλυκών κλπ, καθώς και χώρο με τραπεζο-καθίσματα για εξυπηρέτηση πελατών, δεν έχει υποχρέωση εφαρμογής του συστήματος της ψηφιακής κάρτας εργασίας για το σύνολο των εργαζομένων της.
- Όταν ο κύριος ΚΑΔ μιας επιχείρησης εντάσσεται μεν στο μηχανισμό ψηφιακής κάρτας, δεν παράγει όμως οικονομική δραστηριότητα (είναι μηδέν) γεγονός που αποδεικνύεται από το έντυπο Ε3, λαμβάνεται υπόψη ο δευτερεύων ΚΑΔ, που αποτελεί την κυρίαρχη οικονομικά επιχειρηματική δραστηριότητα. Εφόσον αυτός δεν είναι δεν είναι ενταγμένος ΚΑΔ, τότε εξαιρούνται από το χτύπημα της κάρτας, για το σύνολο των εργαζόμενων.
- Εφόσον ο κύριος ΚΑΔ εργοδότη δεν ανήκει στους κλάδους που έχουν ενταχθεί στον μηχανισμό της ψηφιακής κάρτας, εξαιρούνται και οι εργαζόμενοι που δουλεύουν σε υποκαταστήματα που έχουν εντασσόμενους ΚΑΔ.
- Εξαιρούνται οι φορείς του Δημοσίου και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου, εν γένει, που απασχολούν υπάλληλους ιδιωτικού δικαίου είτε ορισμένου είτε αορίστου χρόνου, εφόσον ισχύουν για αυτούς οι ρυθμίσεις του Ενιαίου Μισθολογίου. Η εξαίρεση ισχύει και στις περιπτώσεις φορέων του Δημοσίου και Νομικών Προσώπων Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου, εν γένει, οι οποίοι απασχολούν υπάλληλους ιδιωτικού δικαίου σε έργα ή προγράμματα (λόγου χάρη Ε.Λ.Κ.Ε.) που χρηματοδοτούνται από ιδιωτικούς, διεθνείς και ίδιους πόρους, και οι πάσης φύσεως αποδοχές τους καταβάλλονται μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμής.
- Εξαιρούνται επίσης, από την ένταξη στον μηχανισμό της ψηφιακής κάρτας τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΒΟ - ΠΥΡΚΑΛ) καθώς και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους κλάδους της ενέργειας, των πετρελαιοειδών, των ορυχείων και των ναυπηγείων για το σύνολο των δραστηριοτήτων τους ανεξάρτητα αν ο ΚΑΔ αυτός είναι κύριος ή δευτερεύων, και σε κάθε περίπτωση εφόσον οι δραστηριότητες αυτές αποτελούν την κυρίαρχη οικονομικά επιχειρηματική δραστηριότητα του εργοδότη. Ενδεικτικά αναφέρονται ο κλάδος των ναυπηγείων, η εξαίρεση του οποίου συμπεριλαμβάνει και παρεμφερείς δραστηριότητες όπως για παράδειγμα την επισκευή και συντήρηση πλοίων, σκαφών, αεροσκαφών κλπ και ο κλάδος των ορυχείων, η εξαίρεση του οποίου συμπεριλαμβάνει και παρεμφερείς δραστηριότητες όπως, για παράδειγμα, τα λατομεία.
- Δεν εντάσσονται στο μηχανισμό οι εργάτες γης, οι αλιεργάτες και οι εργαζόμενοι σε οικοδομοτεχνικά έργα
- Τέλος, εξαιρούνται οι δικηγόροι που αμείβονται με πάγια αντιμισθία.
«Ευέλικτη Προσέλευση»
Δίνεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις, κατόπιν ρητής συμφωνίας του εργοδότη με τον εργαζόμενο (η οποία συμφωνία μπορεί να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο μέσο) για ευέλικτη προσέλευση μέχρι 120 λεπτά. Αν για παράδειγμα, το δηλωθέν ωράριο στην ψηφιακή οργάνωση του χρόνου εργασίας είναι 09:00-17:00 και έχει συμφωνηθεί ευέλικτη προσέλευση 30 λεπτών, ο εργαζόμενος οφείλει να προσέλθει στην επιχείρηση μεταξύ 9:00 και 9:30 και η σήμανση της κάρτας θα πρέπει να έχει γίνει εντός αυτού του χρονικού διαστήματος. Σε μια τέτοια περίπτωση η αποχώρηση μετά την συμπλήρωση 8ώρου, ήτοι μεταξύ 17:00 και 17:30 θεωρείται δικαιολογημένη.
Και βέβαια, υπάρχει η δυνατότητα επιλογής μεταξύ της προ-δήλωσης του ωραρίου και του χρόνου εργασίας και του απολογιστικού συστήματος καταχώρισης των αλλαγών. Προσοχή όμως: Έως και την τελευταία ημέρα του τρέχοντος ημερολογιακού μήνα, οι επιχειρήσεις οφείλουν να δηλώσουν στο Εργάνη την επιλογή τους. Εφόσον αυτή είναι η απολογιστική δήλωση, τότε οφείλουν να καταχωρίζουν τις σχετικές αλλαγές, έως τη λήξη του επόμενου ημερολογιακού μήνα από τον μήνα πραγματοποίησής τους. Ξεκαθαρίζεται όμως ρητά, ότι δεν επιτρέπεται η συνδυαστική εφαρμογή των δύο συστημάτων εντός του ίδιου μήνα.
Βασικές διευκρινίσεις
Με την εγκύκλιο διευκρινίζονται επίσης τα εξής:
- Η χρήση της ψηφιακής κάρτας, δεν απεικονίζει το σύνολο της απασχόλησης. Γι αυτό συνυπολογίζονται το ωράριο που έχουν δηλώσει οι επιχειρήσεις στο σύστημα Εργάνη και το προγραμματισμένο ωράριο.
- Αποκλίσεις από τα στοιχεία της ψηφιακής κάρτας και του ψηφιακά δηλωθέντος ωραρίου γίνονται αποδεκτές μόνο εφόσον δικαιολογούνται από την φύση της εργασίας (πχ πωλητές).
- Ο αριθμός των χτυπημάτων της ψηφιακής κάρτας ως προς την έναρξη και λήξη του ωραρίου εργασίας πρέπει να είναι ζυγός. Αποδεκτά θεωρούνται έως τρία μονά χτυπήματα τον μήνα ανά εργαζόμενο και συνεπάγονται σύσταση από την Επιθεώρηση Εργασίας.
- Η ευθύνη για την ορθή εφαρμογή του μέτρου, βαρύνει τον εργοδότη. Η χρήση της κάρτας αποτελεί υποχρέωση του εργαζόμενου. Παρέχεται η δυνατότητα να συμπεριληφθεί ο όρος της υποχρεωτικής χρήσης σε σύμβαση ή εσωτερικό κανονισμό εργασίας.
- Απαγορεύεται η μονομερής χρέωση ημερών αδείας ή ο συμψηφισμός των αποδοχών των εργαζομένων λόγω μη ορθής χρήσης της ψηφιακής κάρτας από τον εργοδότη.
- Η Ψηφιακή Κάρτα δεν εφαρμόζεται για εργαζόμενους με τηλεργασία και για όσο χρονικό διάστημα απασχολούνται με αυτό το μοντέλο εργασίας.
- Επίσης, δεν εφαρμόζεται για εργαζόμενους χωρίς σταθερό τόπο παροχής εργασίας (ιατρικοί επισκέπτες, πωλητές, τεχνικοί, οδηγοί κ.ά.), οι οποίοι θα πρέπει να φέρουν αντίγραφο της σύμβαση και του πίνακα προσωπικού ώστε να δικαιολογείται ο χαρακτήρας της εργασίας τους και επομένως η εξαίρεση από την ψηφιακή κάρτα.
- Εξαιρούνται διευθυντικά στελέχη εφόσον είναι δηλωμένα στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ.
- Για τους εργαζόμενους στη βιομηχανία, τα διαλείμματα και ο χρόνος προετοιμασίας για απασχόληση δεν λογίζονται ως χρόνος εργασίας, έως και κατά 30 λεπτά κατά την έναρξη και λήξη του ωραρίου.
- Οι εργαζόμενοι μέσω δανεισμού, χτυπούν την ψηφιακή κάρτα με ευθύνη του έμμεσου εργοδότη ο οποίος κάνει χρήση των υπηρεσιών τους. Εάν βέβαια, ο έμμεσος εργοδότης δεν περιλαμβάνεται στους υπόχρεους εφαρμογής του μέτρου, τότε αίρεται η υποχρέωση χρήσης της ψηφιακής κάρτας.
- Για εργαζόμενους σε εργολαβίες (επιχειρήσεις- παρόχους), προβλέπεται ότι όταν η επιχείρηση του εργολάβου δεν ασκεί δραστηριότητα υπαγόμενη στην ψηφιακή κάρτα, τότε δεν είναι υποχρεωμένη να χρησιμοποιεί το σύστημα.