Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας (ΑΑΕΕ), Περιφερειακά Ελεγκτικά Κέντρα Ασφάλισης (ΠΕΚΑ) του ΕΦΚΑ και ΚΕΑΟ, ρίχνονται στη μάχη κατά της ανασφάλιστης εργασίας και φιλοδοξούν να περιορίσουν την εισφοροδιαφυγή, με τους ελέγχους να επικεντρώνονται, μεσούσης της τουριστικής περιόδου, σε κλάδους όπως του τουρισμού - επισιτισμού, της μεταποίησης, των κατασκευών, της ιδιωτικής εκπαίδευσης αλλά και της παροχής υπηρεσιών.
Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024, τα ΠΕΚΑ διενήργησαν 4.335 επιτόπιους ελέγχους και επεβλήθησαν 380 πρόστιμα συνολικού ύψους 4.714.500 ευρώ για αδήλωτη εργασία, ενώ προέκυψαν και 5.147 πράξεις επιβολής εισφορών συνολικού ύψους 8.544.354 ευρώ.
Τη μεγαλύτερη παραβατικότητα εμφανίζουν κατά κύριο λόγο κλάδοι επισκευής μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών, μεταποίησης, κλωστοϋφαντουργίας, ένδυσης, βιομηχανίας δέρματος, άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών, διασκέδασης και ψυχαγωγίας, εκπαίδευσης και βέβαια οι… συνήθεις ένοχοι, όπως προκύπτουν και από τους ελέγχους της Επιθεώρησης Εργασίας, κατασκευές, καταλύματα και εστίαση.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που στην εστίαση, στον τουρισμό, στο λιανεμπόριο αλλά και σε εργοτάξια μεγάλων έργων πανελλαδικά, εταιρείες κούριερ και βιομηχανίες τροφίμων επικεντρώνονται και οι έλεγχοι της Επιθεώρησης Εργασίας. Ήδη, μόνο τον Απρίλιο, πραγματοποιήθηκαν 6.393 έλεγχοι και εντοπίστηκαν 1.460 παραβάσεις για τις οποίες επιβλήθηκαν πρόστιμα, συνολικού ύψους 3.898.906 ευρώ.
Ειδικά από την Επιθεώρηση Εργασιακών Σχέσεων, σε έναν μήνα διενεργήθηκαν 3.471 έλεγχοι, από τους οποίους προέκυψαν 1.047 κυρώσεις που απέφεραν πρόστιμα ύψους 3.366.310 ευρώ. Οι παραβάσεις που σχετίζονται με υπερβάσεις ωραρίου είχαν… την τιμητική τους.
Συγκεκριμένα, προέκυψαν 116 παραβάσεις αδήλωτης εργασίας (πρόστιμα 1.302.000 ευρώ), 318 παραβάσεις στους πίνακες προσωπικού, που υποκρύπτουν κρυφή υπερωριακή απασχόληση (πρόστιμα 783.300 ευρώ) και 25 παραβάσεις για υπερβάσεις χρόνου εργασίας (39.000 ευρώ).
Επιπρόσθετα, καταγράφηκαν άλλες 171 παραβάσεις που αφορούν τη χρήση Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας (πρόστιμα 481.000 ευρώ). Έτσι, τον Απρίλιο η Επιθεώρηση Εργασίας εντόπισε συνολικά 630 παραβάσεις που σχετίζονται με τα ωράρια εργασίας (60,17% του συνόλου) και επέβαλε πρόστιμα ύψους 2.605.300 ευρώ (77,39% του συνόλου).
Αλλά και το πρώτο τετράμηνο του έτους διενεργήθηκαν πανελλαδικά, από κλιμάκια της Επιθεώρησης Εργασίας, 25.210 έλεγχοι σε χώρους εργασίας, διαπιστώθηκαν 5.582 κυρώσεις και επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 14.592.238 ευρώ. Ειδικά από την Επιθεώρηση Εργασιακών Σχέσεων, το συγκεκριμένο τετράμηνο έγιναν 13.715 έλεγχοι, προέκυψαν 4.027 κυρώσεις και επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 12.583.551 ευρώ.
Για αδήλωτη εργασία, καταγράφηκαν 404 παραβάσεις (πρόστιμα 4.452.000 ευρώ), για πίνακες προσωπικού, είχαμε 1.181 παραβάσεις (πρόστιμα 2.785.140 ευρώ), για υπέρβαση του χρόνου εργασίας, 89 παραβάσεις (πρόστιμα 135.000 ευρώ) και για Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας προέκυψαν 641 παραβάσεις (πρόστιμα 1.782.500 ευρώ).
Έτσι, διαπιστώνεται ότι το 57,48% των παραβάσεων, ήτοι 2.315 παραβάσεις, σχετίζονται με τα ωράρια απασχόλησης και τις εργασιακές σχέσεις και απέφεραν το 72,75% του συνολικού ποσού των προστίμων, ή 9.154.640 ευρώ.
Με στόχο την είσπραξη βεβαιωμένων οφειλών, κυρίως όμως την αποφυγή νέων χρεών, λειτουργούν -επικουρικά των ΑΑΕΕ και ΠΕΚΑ- και οι ελεγκτικές υπηρεσίες του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών. Ήδη, το α’ τρίμηνο του έτους, τα έσοδα του ΚΕΑΟ ανήλθαν στα 448.899.267 ευρώ από μη καταβαλλόμενες ασφαλιστικές εισφορές, με τα στελέχη του Κέντρου να εκτιμούν πως στο τέλος του έτους, οι εισπράξεις θα υπερβούν το 1,65 δισ. ευρώ.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ελεγκτικές υπηρεσίες του Κέντρου, με τα ηλεκτρονικά εργαλεία και τις βάσεις δεδομένων που διαθέτουν, εντοπίζουν τους στόχους υψηλής επικινδυνότητας για δημιουργία χρέους. Έτσι, πριν από τη λήψη των αναγκαστικών μέτρων, οι οφειλέτες αξιολογούνται και δημιουργείται το προφίλ του καθενός, με πληροφορίες από το ηλεκτρονικό σύστημα του ΚΕΑΟ, τη διασύνδεση με το Μητρώο της Γ.Γ.Π.Σ., τα στοιχεία του Γ.Ε.ΜΗ. κ.λπ.
Στη συνέχεια, με κριτήρια καθορίζεται ο βαθμός εισπραξιμότητας και επισφάλειας κάθε οφειλής. Μεταξύ των κριτηρίων που λαμβάνονται υπόψη είναι βέβαια το ύψος της οφειλής αλλά και η συμπεριφορά του οφειλέτη καθώς και η παλαιότητα του χρέους.
Έλεγχοι όμως γίνονται και… προληπτικά. Μέσω του συστήματος risk analysis εντοπίζονται επιτηδευματίες κι επιχειρήσεις που πιθανότατα όχι μόνο θα δημιουργήσουν χρέος στον ΕΦΚΑ, αλλά θα φροντίσουν να καλύψουν με αχυρανθρώπους τους πραγματικούς υπόχρεους και τα περιουσιακά τους στοιχεία. Ο δείκτης αφερεγγυότητας προκύπτει από στοιχεία που αφορούν κατά κύριο λόγο την υποβολή ΑΠΔ χωρίς την καταβολή εισφορών, αλλά και τη δραστηριότητα της επιχείρησης, με παραβατικές περιπτώσεις να διαπιστώνονται σε επιχειρήσεις καθαριότητας, φύλαξης, εκπαιδευτικούς ομίλους, κέντρα αισθητικής κ.λπ.