Είναι κοινό μυστικό στην ΕΕ ότι τα μέτρα και οι κυρώσεις που έχει επιβάλει η Ευρώπη κατά της Ρωσίας περιείχαν, μέχρι τώρα τουλάχιστον, αρκετά παραθυράκια, τα οποία προέκυπταν μετά από πιέσεις από διάφορες χώρες, ανάμεσά τους η Ελλάδα και η Κύπρος. Ήταν, όπως εξέφραζαν πολλοί αξιωματούχοι, οι αναγκαίες υποχωρήσεις ώστε να επιτευχθεί η ομοφωνία.
Μέχρι τώρα έχουν ψηφιστεί 13 δέσμες μέτρων και κυρώσεων, με τα κείμενα που τα συνοδεύουν να έχουν τις απαραίτητες «γκρίζες ζώνες». Τώρα, όμως, ενόψει και των εκλογών στις ΗΠΑ καθώς και κάποιες χώρες στην Ευρώπη που διαμηνύουν ότι δεν μπορούν να υποστηρίξουν νέες χρηματοδοτήσεις στην Ουκρανία και να επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό τους, η Κομισιόν καλείται να βρει νέα κονδύλια.
Ο λόγος είναι ότι ΕΕ, Βρετανία και ΗΠΑ έχουν αποφασίσει ότι ο Ρώσος πρόεδρος πρέπει να πιεστεί, ώστε να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ήδη έχουμε γράψει ότι η Κομισιόν και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (ESM) επεξεργάζονται προτάσεις ώστε τα 422 δισεκατομμύρια που παραμένουν στον Μηχανισμό να επαναχρησιμοποιηθούν στην ομπρέλα «άμυνα και ασφάλεια της ΕΕ», που θα συμπεριλαμβάνει και νέες χρηματοδοτήσεις προς την Ουκρανία. Για να γίνει αυτό, βέβαια, χρειάζεται η ομοφωνία όλων των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης.
Οι προτάσεις αναμένεται να παρουσιαστούν στο Eurogroup του Ιουνίου και μετέπειτα στη Σύνοδο Κορυφής Ηγετών της ΕΕ.
Παράλληλα, όμως, η Κομισιόν επεξεργάζεται και τη 14η δέσμη μέτρων και κυρώσεων κατά της Ρωσίας, η οποία αναμένεται να περιλαμβάνει και τη -ριψοκίνδυνη- πρόταση να χρησιμοποιηθούν τα κέρδη από ρωσικά assets για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
Επίσης η δέσμη μέτρων αναμένεται να εμπεριέχει και ειδικό κατάλογο όπου θα καταχωρούνται τα στοιχεία πλοίων (από ιδιοκτήτες και μεσίτες μέχρι διαδρομές και διανομείς) τα οποία η ΕΕ θα μπορεί να σημειώνει ως «ύποπτα» για μεταφορά είτε όπλων, είτε πετρελαίου και φυσικού αερίου, είτε άλλων απαγορευμένων υλικών και αγαθών που ενδέχεται να βοηθούν τη Ρωσία στην πολεμική προσπάθεια.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Μαξίμου γνωρίζει τις παραπάνω προθέσεις της Κομισιόν και προσπαθεί να παρέμβει ώστε να μην επηρεαστούν οι οικονομικές συναλλαγές της ελληνικής ναυτιλίας με τη Ρωσία, με αφετηρία το LNG και άλλα προϊόντα ενέργειας.
Υψηλά ιστάμενος αξιωματούχος ανέφερε στο Euro2day.gr ότι αυτή τη στιγμή, το μεγάλο «όπλο» της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την επανεκλογή της είναι να αποδείξει ότι μπορεί να φέρει στο τραπέζι λύσεις και αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Ήδη οι διαρροές από το γραφείο της έχουν αρχίσει ενόψει και ευρωεκλογών, αλλά και της Συνόδου για την Ειρήνη στην Ουκρανία, που θα γίνει στις 15-16 Ιουνίου στο Μπούργκενστοκ της Ελβετίας, εκεί που πραγματοποιήθηκαν οι κρίσιμες διαβουλεύσεις για το Κυπριακό το 2004.
Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης φέρεται να προσπαθεί και μέσω του αντιπροέδρου της Κομισιόν Μαργαρίτη Σχοινά να αλλάξει τη σημειολογία και ορολογία των μέτρων, ώστε να μην πληγεί η ελληνική ναυτιλία.
Μέχρι τώρα, όμως, συναντά τοίχο. Γιατί τα συμφέροντα της προέδρου της Κομισιόν, των ΗΠΑ και των ισχυρών της ΕΕ υπερέχουν των εθνικών συμφερόντων της Ελλάδας. Σε προηγούμενες δέσμες μέτρων η Αθήνα είχε καταφέρει να πετύχει τις απαραίτητες εξαιρέσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Αθήνα εκτιμά πως εντέλει δεν θα υπάρξει πρόβλημα. Έχει ήδη διαμηνύσει στις Βρυξέλλες ότι η συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών έχει τερματίσει τις δοσοληψίες με τη Ρωσία. Η Κομισιόν ανταπαντά ότι εάν αυτό ισχύει, τότε η Αθήνα δεν θα πρέπει να έχει πρόβλημα με τη νέα δέσμη μέτρων και κυρώσεων.
Οι εφοπλιστές
Η «ενόχληση» των Ελλήνων εφοπλιστών έχει ήδη διαμηνυθεί και αφορά κυρίως τα «λοιπά αγαθά» που προστίθενται στον σχεδιασμό των Βρυξελλών.
Μια άλλη πρόταση για τη νέα δέσμη κυρώσεων, που επίσης «ενοχλεί» την Αθήνα, είναι η πιθανότητα να απαγορευτεί η προσέγγιση πλοίων με ρωσικά φορτία στα λιμάνια των χωρών-μελών της Ε.Ε. Η απαγόρευση θα αφορά από προσέγγιση (κατάπλους) για ανεφοδιασμό, μέχρι παροχή υπηρεσιών όπως επισκευές και πρόσβαση σε αποθήκες υλικών.
Κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι τα πιο πάνω μέτρα μπορούν να «ακυρωθούν» στην πράξη, αν όλα τα παραπάνω γίνονται σε χωρικά ύδατα τρίτων χωρών. Το γραφείο της προέδρου της Κομισιόν, όμως, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr, επεξεργάζεται νομικό πλαίσιο ώστε να απαγορεύεται η χρήση εγκαταστάσεων LNG σε τρίτες χώρες, προκειμένου να κοπεί η διασύνδεση της μεταφοράς του ρωσικού LNG, αποθήκευσης και μεταφόρτωσής του με «άλλη εθνικότητα». Με αυτό τον τρόπο η Επιτροπή φιλοδοξεί να περιορίσει τη μεταφορά του παγκοσμίως. Για τους αναλυτές, όμως, ένα τέτοιο νομικό πλαίσιο θα είναι τόσο περίπλοκο, που θα είναι σχεδόν ακατόρθωτο να εφαρμοστεί.
Από την άλλη, η Κομισιόν ισχυρίζεται ότι όλα αυτά αφορούν προτάσεις και ότι οι τελικές αποφάσεις θα παρθούν από τους ηγέτες της ΕΕ.
Έχοντας γνώση στο Μαξίμου ότι οι ισορροπίες άλλαξαν, φέρεται πως ο πρωθυπουργός αναμένεται να ζητήσει μεταβατική περίοδο για όσα συμβόλαια LNG έχουν υπογραφεί μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής και την εφαρμογή της νέας δέσμης κυρώσεων.
Αυτό όμως που φέρεται να αποτελεί κόκκινη γραμμή για τους Έλληνες εφοπλιστές είναι η πιθανότητα να διαταραχθεί η πρόσβαση στο ρωσικό σύστημα διατραπεζικών συναλλαγών SPFS ή, και στη χείριστη περίπτωση, να επιβληθεί εμπάργκο επ’ αυτού.
Αυτά είναι αγκάθια για τα οποία ο πρωθυπουργός είναι αναγκασμένος να παλέψει στη Σύνοδο Κορυφής στο τέλος Ιουνίου.